Pakistan’ın Kırmızı Hatları: Demokrasi, Terör ve Nükleer Güç Gölgesinde Bir Ülke

Asker TV

evvelsi gün

Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00I accept the presidency of Pakistan in the name of Sheikh Mauterman Benazin Pudu.

00:22İşte bu sözler Pakistan'ın yeni bir döneme girdiğini ilan ediyordu dünyaya.

00:28Bu yeni dönem yalnızca kendini değil Güney Asya'yı hatta tüm dünyayı ilgilendiren bir seçimle başladı.

00:35Bu seçim kimine göre 9 yıl sonra gelen demokrasiydi.

00:41Bu şeref dönemi tam bir diktatörlük dönemidir.

00:44Biz Erdar'ı ile birlikte demokrasi geldi ülkeye.

00:47Kimine göre ise diktatörlük devam ediyordu.

00:50Tek fark üniforma yoktu.

00:52Değişen bir şey yok.

01:01Bir diktatör gitti, bir başkası geldi.

01:04Erdar'ın müşerreften sivil olması haricinde hiçbir farkı yok.

01:08Görevden baskıyla uzaklaştırılan pervez müşerref döneminde ülkede ve çevresinde yaşananlar dünyanın gözünün hep nükleer Pakistan'ın üzerinde olmasına neden oldu.

01:2011 Eylül saldırılarının ardından kapı komşusu Afganistan'a karşı başlatılan savaşta topraklarını Amerika Birleşik Devletleri'nin askeri gücüne açarak bu işgale tam destek verdi dünyanın nükleer güce sahip tek İslam ülkesi.

01:35Ama bu destek özellikle yine Amerika Birleşik Devletleri tarafından hep kuşkuyla karşılandı.

01:44Pervez müşerref bir taraftan Amerikan yönetimine desteğini sürdürmeye, diğer yandan Amerika Birleşik Devletleri'nden nefret eden ülkenin en güçlü etnik grubu peştunların gönlünü hoş tutmaya çalıştı.

01:58Bu ikili oyun Pakistan'a radikalizmi getirdi.

02:04Taliban örgütlenirken ülkenin kuzeyi düzelsizliğin merkezi haline geldi.

02:10Bölgedeki şiddet olayları iç bölgelere yayıldı.

02:14Öyle ki 2007 yılındaki intihar saldırılı sayısı aynı dönemde Irak'ta yaşananları geçti.

02:27Bu dönemde Pakistan siyasi bir sembolünü de kurban verdi teröre.

02:44Şiddet 2008'de de devam ediyor.

02:49İstatistiklere göre her 4 günde bir intihar saldırısı düzenleniyor.

02:52Halbuki 10 yıl öncesine kadar gerilim ve çatışma kavramları Pakistan için yalnız Hindistan'la yaşadığı Keşmir sorunundaki olgulardı.

03:04Bugünse Pakistan, AKİ'de teröristleriyle,

03:18Şer'i kuralların geçerli olduğu bir yönetim kurmaya çalışan Taliban'la birlikte,

03:23bunların ürettiği intihar saldırıları, adam kaçırma ve suikastlerle yaşıyor.

03:28Bir yanda ülkenin kuzeyinde kontrolü elinde tutan Taliban ve El-Kaide,

03:37diğer yanda sahip olunan nükleer güç.

03:41İşte bu iki büyük tehlikenin buluşma olasılığı,

03:51Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere batılı ülkelerin yüreklerini ağızlarına getiriyor.

03:58İşte bu kabus senaryosu üzerine yazılıp çizilenler,

04:02Pakistan'ı dünya gündeminin ilk sıralarında tutuyor.

04:05Amerika Birleşik Devletleri'nin başkan adayları,

04:09seçim konuşmalarında bile Pakistan'a mutlaka yer veriyor.

04:15İşte dünyanın en derin kırmızı hatlarından biri de,

04:20tam Pakistan'dan geçiyor.

04:21Pakistan, Güneybatı ve Orta Asya'nın kavşak noktasıdır.

04:42Bu olumlu stratejisine göre böyledir.

04:45Pakistan, Hindistan'dan çok daha stratejik bir öneme sahiptir.

04:48Hindistan, Pakistan kadar hassas bir noktada yer almaz.

04:53Pakistan, bölgede oynanan oyunun oyuncularına eşit mesafededir.

04:57Pakistan, bu ülkelerle kötü ilişkilere sahip değildir.

05:01Bu nedenle Pakistan, bölgede dengeleyici rolünü üstlenir.

05:06Pakistan'ın adı Şehir Maturma'ın adı Şehir Maturma'ın adı.

05:11Pakistan'da hep tartışmaların odanda olduğu bu bina ve,

05:39Asıf Ali Zerdari'nin 13. devlet başkanı olmasıyla,

05:43ülke çok ciddi bir krizi atlatmış durumda.

05:45Ancak 61 yıllık tarihi boyunca hiçbir sivil devlet başkanının,

05:50darbeler ve siyasi suikastler nedeniyle görev süresini tamamlayamadığı,

05:54Pakistan'da Zerdari'nin de işi oldukça zor.

05:58Daha önceki yolsuzluk karnesi,

06:00askerle Zerdari'yi bir kez daha karşı karşıya getirebilir.

06:03Bunun yanı sıra, Zerdari'nin terörle mücadele konusunda,

06:07müşerrefte aynı yolu izleyeceği açıklamaları ve,

06:10McCain'le Obama'nın da Zerdari'ye destek mesajları,

06:14ülkedeki Talibanlaşma etkisi,

06:16son zamanlarda artan Talibanlaşma etkisi,

06:19kuzey bölgelerinde aşiretlerin şu anda hükümete destek vermesine karşın,

06:24ileride nasıl bir tutum takınacaklarının bilinmemesine yol açıyor.

06:28Kısacası bu bina Pakistan gündemini, Pakistan'da dünya gündemini meşgul etmeye devam edecekmiş gibi görünüyor.

06:35Önümüzdeki zamanlarda haber bültenlerinde Pakistan'ın adını sıkça duyacağız gibi geliyor.

06:41Kırmızı At bu hafta Pakistan'dan geçiyor.

06:43Demokrasi

06:49Darbe

06:51İdam

06:54Askeri yönetim

06:57Tekrar demokrasi

07:01Tekrar darbe ve askeri yönetim

07:06Demokrasi arayışı

07:09Siyasi suikast

07:11Yine demokrasi umudu

07:16Pakistan'ın siyasi tarihi bu kelimeler arasında gidip geliyor kurulduğu günden beri.

07:31Aslında yalnız bu kelimeler arasında geçmiyor.

07:34Pakistan siyasetinde liderdi, arada bazı istisnalar hariç,

07:39Butto soyadını taşıyan ailenin bireyleriyle askerler arasında da gidip geliyor.

07:44Zülfikar Ali Butto

07:51Zülfikar Ali Butto, Ziya Ülhak, Benazir Butto, Nalaz Şerif, Pervez Müşerref ve Asıf Ali Zerdari.

08:01Hatta şu an Pakistan Halk Partisi'nin başında olan ve eğer herhangi bir suikaste kurban gitmezse Pakistan'ın potansiyel liderlerinden Belabel Butto.

08:14İç siyaset son 50 yılda ordu ile siviller arasında sürekli el değiştirdi Pakistan'da.

08:22Askerin darbe ile yönetime gelme gerekçesi yolsuzluk, sivillerin ise demokrasi oldu.

08:31Ancak sorun bugünlerde iç siyasi çatışmanın ötesine geçmiş durumda.

08:35Pakistan Halkı'nın aç kalıp kuru ot yemesi pahasına elde edilen nükleer güç ve bunun dünyaya ilanı ülke için bütün dengeleri değiştirdi.

08:47İşte böylesi tehlikeli bir güce sahip bir o kadar da istikrarsız Pakistan'ın yakın tarihiyse darbelerle dolu.

08:54Pakistan'da ilk darbe 1977'de Pakistan'ın efsanevi başbakanlarından Benazir Butto'nun babası Zülfikar Ali Butto'nun başbakanlığı döneminde gerçekleştirildi.

09:06Gerekçe yolsuzluk ve kötü yönetimdi.

09:10Zülfikar Ali Butto idam edildi.

09:14Yönetime askerler geldi.

09:15Ancak General Ziya Ülhak dönemi Pakistan için ikinci bir yolsuzluk dönemi oldu.

09:21Bir süre sonra o da bir suikaste kurban gitti.

09:2412 Ekim 1999'da Pakistan yine bir darbe yaşadı.

09:30Gerekçesi aynıydı.

09:31Navas Şerif yolsuzlukla suçlanıyor, Hindistan'la yaşanan Keşmir sorununda askerle farklı düşünüyordu.

09:41Bu sıkıntılar yaşanırken Navas Şerif, ordunun Keşmir'in Hindistan topraklarındaki Kargil bölgesinden çekilmesi talimatını verdi.

09:49Buna karşın Genelkurmay Başkanı Pervez Müşerref bu talimatı reddetti.

09:55Navas Şerif bunun üzerine Müşerref'i görevden aldığını açıklayınca Pakistan ordusu 12 saatlik bir operasyonun ardından Navas Şerif'i evinin bodrumuna hapsetti ve ülkenin yönetimini ele geçirdi.

10:07İzlediğiniz için teşekkür ederim.

10:37Kısır döngüsü bir tur daha atıyordu.

10:41Pakistan'da bütün bunlar olurken öyle bir saldırı yaşandı ki dünyadaki bütün dengeler bir daha eskisi gibi olmayacak şekilde değişti.

10:50Tek kutuplu dünyanın egemen güçü soğuk savaş sonrasındaki yeni düşmanına karşı savaş açtı.

11:14Başlatılan savaşta ilk hedef Pakistan için trajik gelişmelere yol açacak bir nokta oldu.

11:33Afganistan

11:34Teknolojinin son ürünü silah ve akıllı bombalar ortaya çıktı.

11:40Ağır bombardımanlarla yürütülen operasyon kısa zamanda sonuç verdi.

11:44Amerikan ordusunun hava desteğindeki Taliban karşıtı Kuzey İttifakı önce Afganistan'ın kuzeyindeki Mezar-ı Şerif'i hemen ardından başkent Kabil'i ele geçirdi.

11:58Savaş beklenenden çabuk bir ayda bitti.

12:07Taliban yönetimi devrildi.

12:09E-Kaide unsurlarının temizlendiği açıklandı.

12:13Ya da o zaman öyle açıklanması gerekiyordu.

12:18Afganistan'da yeni bir yönetim oluşturuldu.

12:21Başına Hamit Karzai getirildi.

12:23Para yok.

12:24Okumat değil.

12:24Bu seçim Pakistan için alarm zillerinin çalması demekti.

12:29Artık Pakistan için Peştun kartının oynanması zorlaşacaktı.

12:35Üstelik Karzai, Pakistan'ın can düşmanı Hindistan'ı en yakın müttefiki olarak tanımlıyordu.

12:43Aslında çok kolay olmuştu Afganistan'da yönetimin değiştirilmesi.

12:46Üstelik dengeler de gözetilmemişti.

12:48Milliyetçiliğin etnik kökenlere dayandığı bölgede Peştunlar, Pencaplar, Belucilerle birlikte irili ufaklı birçok grup yaşıyordu.

12:58Bölge o kadar karmaşıklı ki, 100 yıl önce benzer bir etnik yapıya sahip Orta Doğu'nun sınırlarını değiştiren İngilizler bile burada başarılı olamamıştı.

13:07İngiltere'nin meşhur başbakanlarından Winston Churchill, 1897'de gazeteci olarak 6 ay gittiği bölgedeki izlenimlerini şu cümlelerle ifade etmişti.

13:21Aşiret aşiretle savaşıyor.

13:26Her vadide bir aşiret var ve vadiler birbirleriyle savaşıyor.

13:30Bir aşiret lideri diğeri tarafından suikastla öldürülüyor.

13:34Her bir aşiret üyesinin diğer aşiretle mutlaka kan davası var.

13:39Ve buradaki herkes birbirine düşman.

13:41Ama aynı zamanda herkes yabancılara düşman.

13:45Batılı ülkelerde Amerikan yönetiminin savaşında Afganistan cephesinde dünyanın tek süper gücüne büyük destek verdi.

13:59Pakistan da Amerika ile birlikteydi.

14:03Afganistan'da Amerikalılar ile birlikte atılan tohumlardan yeşeren şiddeti şimdi birlikte dizginleyeceklerdi.

14:09Ama ne etnik yapı dikkate alındı bu müdahale yapılırken ne de Pakistan'ın kuzeyindeki medreseler.

14:2080'lerde Sovyetler Birliği'nin işgali sırasında İslam'ın komünizm karşıtlığı kullanılarak Taliban'ın yaratıldığı medreseler.

14:30Amerika Birleşik Devletleri savaşında başarısız olurken Kabil dışında Afganistan'da kontrolü bir türlü sağlayamadı.

14:392004 yılı ile birlikte Taliban'ın adı yeniden duyulmaya başlandı.

14:44Üstelik bu kez adreslerden biri de Pakistan'dı.

14:47Pakistan bir anda kendi kendini Taliban'a karşı savunur durumda buldu.

14:56Gelişmeler durumu daha da kötüye götürdü.

14:59Pakistan'ın aşiret sistemi şöyle.

15:09Federal yönetim altındaki bölgeler yani FATA adı verilen bir sistemle yönetiliyor.

15:13FATA'nın bölge liderleri kendi bölgelerinde söz sahibi ve aldıkları kararlar kanun niteliğinde.

15:18Evet bu aşiret liderleri müşerret dönemine kızgın ama bu kişiler aynı zamanda sivillerin ölmesine de sinirleniyor.

15:26Ve bu nedenle Taliban istemiyor burada.

15:29Özellikle aşiretlerin yaşlı temsilcileri ki bunlar jirgalar Talibanlaşmaya karşı bölgelerini savunmaya çalışıyor.

15:35Afgan coğrafyasında çatışmaları şiddetlendiren unsurlar şimdi Pakistan'ı da tehdit ediyor.

15:51Taliban ve El-Kaide unsurlarının faaliyetlerini buraya taşıması ve intihar saldırıları.

15:56Amerikan ordusunun Pakistan'ın içinde düzenlediği saldırılar, Pakistan ordusunun kuzey bölgelerindeki operasyonları ülkeyi bir anda kaosun içine sürükledi.

16:13Amerika saldırı düzenliyor, masum insanlar ölüyor.

16:16Şu ana kadar milyarlarca dolar aldı Amerika'dan dışarı.

16:19Bu parayı kendi insanını öldürmek için almış demek ki.

16:23Yıllarca boğuldu Pakistan'da. Kuzeybatı sınır bölgelerinde siviller öldü.

16:32Müşerifi eleştirmemizin nedenlerinden birisi de bu.

16:36Namaz Şerif de terörle mücadeleye destek veriyor.

16:38Ancak bunu Pakistan'ın kendi güçleriyle ve kendi inisiyatif ile yapmasını istiyoruz.

16:46Derbez Müşerif'in savunması ise netti.

16:49Nerede bir terör eylemi olsa arkasından sürekli ya doğrudan ya da dolaylı Pakistan bağlantılı birileri çıkıyor.

16:572005'te Londra'da 53 kişinin öldüğü bombalı saldırıların ardından bu şekilde serzenişte bulunuyordu perbez Müşerif.

17:06Haksız da değildi.

17:08Terörle mücadelenin en önemli müttefiklerinden biri olmasına,

17:12hatta Afganistan operasyonu ve sonrasında verdiği güçlü desteğe rağmen,

17:16özellikle batıda gerçekleştirilen terör saldırılarının altından Pakistan bağlantılı kişilerin çıkması,

17:22hem kendisini hem ülkesini zor duruma düşürüyordu.

17:27Londra saldırıları ne bir ilk ne de sondu.

17:31Dünya Ticaret Merkezi'ne, Kenya ve Tanzanya'daki Amerikan elçiliklerine,

17:36Bali'deki gece kulübüne yapılan saldırıların ardında hep Pakistan uyruklu ya da bağlantılı birileri çıkmıştı.

17:43Tüm bu saldırıların ardından gözler aynı yere çevriliyordu.

17:48Pakistan'daki medreselere.

17:56Bölgedeki ilk medreseler, İngiliz sömürgeciliğine karşı Hint alt kıtasındaki insanlara İslami ilimleri anlatmak için kuruldu.

18:04Hem İngiliz sömürgeciliğinin sona ermesinde,

18:08hem de Pakistan'ın bağımsızlık mücadelesinde medreselerin çok önemli katkıları oldu.

18:14Medreselere aynı zamanda Keşmir sorununda Pakistan için çok önemli işlevler yüklendi.

18:19Ama 1980'lere gelindiğinde medreselerde önemli bir dönüşüm yaşanmaya başlandı.

18:26Ziya Ülhak döneminde 1979'da,

18:29Afganistan'da Rus işgaline karşı başlayan cihadın,

18:32Amerika'nın da desteğiyle medrese merkezi yürütülmeye başlanması bir anda dikkatleri buralara çekti.

18:39Komünizme karşı kullanılabilecek en iyi savaş aracı dindi,

18:43ve Washington, Pakistan'ın desteğiyle bunu kuzeydeki medreseler aracılığıyla yaptı.

18:48Sonunda da Sovyetler kaybetti.

18:51Amerikan yönetimi bir anda bölgeden çekildi ve meydan Taliban'a kaldı.

18:58Taliban, Afganistan'daki savaştan kaçarak,

19:00Pakistan'daki medreselerde eğitim görmüş Beştun mülteciler ve mülteci kamplarından toplanan askerlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkmıştı.

19:09Bugün Pakistan'da resmi rakamlara göre 12 bin,

19:20resmi olmayan rakamlara göre 20 bin kadar medrese bulunduğu tahmin ediliyor.

19:25Bu, Pakistan'daki eğitim sisteminin %5'i anlamına geliyor.

19:28Ve bunların önemli bir kısmı üzerinde hükümetin denetimi yok.

19:32Bu denetimsizliğe bir de Pakistan Yüksek Mahkemisi'nin medreselerde eğitim görmüş kişilerin kamu görevi yapmasına yasak getirmesi eklenince,

19:42kıyamet koptu.

19:48Lal Medresesi, yani Kızıl Medresede yaşananların ardından,

19:53çok sayıda ölü ve tepkili bir toplum kaldı.

19:56Bu, medreselere yönelik Pakistan'daki en sert müdahaleydi.

20:03Çünkü Lal Mescidi üyeleri başkentte kendi ahlak polisini oluşturup şeriat mahkemeleri kurmuş

20:08ve müşerref iktidarına karşı adeta bir gölge devlet haline dönüşmüştü.

20:16Bağdağı taşıransa Lal Mescidi İmamı Abdülaziz'in,

20:20Pakistan ordusunun kabile bölgesindeki operasyonlarını eleştirmesi oldu.

20:24Üstelik İmam, öldürülen kabile üyelerini şehir ilan ederken,

20:29öldürülen Pakistan ordusundaki askerler ve komutanların cenaze namazlarının kılınmasının caiz olmadığına yönelik fetva veriyordu.

20:37İşin korkutucu yanı ise Lal Medresesi'nin,

20:39aslında ülkenin taliban etkisinden en uzak ve otoritenin en sıkı olması gereken kentinde yer almasıydı.

20:46İslamabad'da.

20:49İslamabad'da durum kontrolden çıkmıştı.

20:51Ya diğer şehirlerde?

20:54Pakistan'ın kuzeyi, yani Afganistan sınırı denilince,

20:58atla güvensizlik, saldırı, intihar saldırıları ve şiddet olayları geliyor.

21:03Özellikle Kuzey Veziristan bölgesinden bahsedilince,

21:06son zamanlarda ne yazık ki,

21:08Peşaver'de bu kategorinin içinde yer almaya başladı.

21:11Ne kadar Pakistanlı uzmanlar, Peşaver Üniversitesi'ndeki profesörler,

21:15aşiretlerin Taliban'a karşı olduğunu ve Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı olmadığını,

21:21Pakistan hükümetiyle iş birliği yapacağını söylese de,

21:24son yaşanan olaylar, özellikle Zerda'nın seçilmesinden önce burada yaşanan saldırılar,

21:28çok daha farklı bir tablonun ortaya çıkacağı gerçeğini bizlere gösteriyor.

21:33Kısacası, Peşaver, Pakistan'ın yeri kırmızı hatlarından birisini oluşturacak gibi görünüyor.

21:46Peşaver,

21:48düzenli,

21:52İslamabad kadar olmasa da asayişin sağlanabildiği bir kent.

21:56Büyük bir kampüse sahip bir üniversite,

22:06havaalanı,

22:09yabancı restoran ve marketler.

22:14Peşaver ilk bakışta İslamabad'la kıyaslanacak kadar olmasa da,

22:17modern bir kent izlenimi veriyor.

22:19Trafikteki keşmekeş hariç.

22:26Ama gerçek biraz farklı burada.

22:31Özellikle de o meşhur tabelanın ötesinde.

22:38Fervez müşerefin başını çok ağrıtan konulardan biri oldu hep Kuzey-Batı sınır bölgesi.

22:44Afganistan savaşının erken sona ermesi,

22:46Taliban ve E-Kaide unsurlarının yok edildiği yorumlarına neden olmuştu.

22:50Ancak özellikle 2004 yılından itibaren,

22:53Afganistan'da koalisyon güçlerine karşı saldırılar hızlanınca,

22:57dikkatler Pakistan'ın kuzeyindeki aşiret bölgelerine çevrildi.

23:04Aşiret bölgeleri zaten muhafazakardır.

23:08Ama Sovyet işgalinden sonra muhafazakarlıktan çıkıp,

23:11kökten dincilik ve İslamcı insanlığa kaydılar.

23:14Bunlar daha sonra sempati kazanmaya ve eski muhafazakar havalarına dönüş yapmaya başladılar.

23:20Ancak 10 Eylül'den sonra,

23:21Amerika'nın bölgeye girmesiyle kökten dinciliğe dönüş yaptılar.

23:25Güç kazandıktan sonra,

23:26diğer grupları da İslamcılığı kullanarak etkilemeye çalıştılar.

23:33Tabi bu aşiretlerin Taliban'ı desteklediği anlamına gelmiyor.

23:36Pakistan ordusunun kuzey bölgelerinde yaptığı ve Washington'dan gelen mali destekle hızlandırdığı operasyonlar,

23:47başkası para veriyor,

23:49müşerref kendi insanını öldürüyor suçlamalarını da beraberinde getirmiştik.

23:55Bu soyunun çözümü gerçekten zor.

23:58Çünkü aşiretler ve Amerika farklı açılardan bakıyorlar olaylara.

24:02Aşiretler en azından yabancı güçlerin Afganistan'dan çekilmesini istiyorlar.

24:06Amerika ise ekonomik ve anayasal gelişmeler olmadan,

24:10çekilmeyi ve sorunun çözümünün bu olduğunu düşünmüyor.

24:13Ve daha ılımlı Taliban'ın yönetimde söz sahibi olmasını sağlayarak çekilmeyi düşünüyor.

24:17Pakistan ise devlet içinde devlet olmasını istemiyor.

24:21Terörizme karşı verilen savaş çok geniş bir alana yayıldı.

24:27Aşiretler de Taliban'a karşı aslında.

24:29Hatta terörün bitmesini istiyor.

24:31Eğer zevdari terörle mücadele konusunda farklı bir yer izlerse,

24:37aşiretlerle birlikte hareket edip Pakistan'ın çıkarlarını korursa bir ilerleme sağlanabilir.

24:45Ancak son zamanlarda artan sivil kayıpları bu konuda ilerleme kaydedilmesini zorlaştırıyor.

24:51Seçimden bir hafta önce Amerikan casus uçağının E-Kaide hedefi olarak belirlediği ama sivillerin öldüğü saldırı,

25:05Zerdari'nin de terörle mücadele konusunda müşerrefin yolunu izleyeceği yönünde sinyaller veriyor.

25:10Bu arada Amerikan casus uçaklarının saldırıları da sivil kayıplarını beraberinde getirmeye devam ediyor.

25:226 Eylül'deki seçimden bir hafta sonra da bu kez yine Peşaver'in kuzeyinde düzenlenen saldırıda 15 sivilin yaşamını yitirmesi,

25:30seçimde Zerdari'ye destek veren aşiretlerin önümüzdeki dönemde nasıl bir yol izleyiciliği konusunda soru işaretleri oluşturuyor.

25:40Aşiretlerin Zerdari'ye destek vermesi sürpriz değil.

25:48Zerdari aşiretlere geldi, onlarla konuştu ve bu işi ortak çözmek için çaba sarf etmeleri gerektiğini söyledi.

25:55Aşiretler Taliban yanlısı değil burada.

25:58Talibanlaşmanın arttığını söylemek doğru olmaz.

26:01Tamam azalmıyor ama aynı seviyede kalıyor.

26:04Aşiretler yalnız terörle mücadelede ABD'nin izlediği yöntemi benimsemiyor o kadar.

26:09Ama bu böyle sürer mi işte orası bilinmez.

26:13Çünkü aşiretler bugüne kadar hep hükümetlere destek verdi.

26:16Ama partizan değiller.

26:18O hükümetin ya da devlet başkanının izleyeceği politikalara göre ya desteği sürdürdüler ya da kestiler.

26:24Eğer Zerdari müşerrefin hatalarını tekrarlarsa kendisini kuzey bölgelerinden başlayan bir kaosun içinde bulabilir bir anda.

26:31Tora Bora'dan gelen militanlar önce aşiret bölgelerine sonra sınır bölgelerindeki yerleşim yerlerine sızdı.

26:45Şimdi ise sıvata kadar gelmiş durumdalar.

26:49Bu doğal.

26:50Çünkü diktatörlükle yönetilen bir ülkede militanizm artar.

26:53Bence müşerref müyadını doldurmuştu.

27:05Siyasi kredisini demokrasiyi yok ederek tüketti.

27:08Bence bu nedenle Washington desteğini çektim şerreften.

27:13Tabi bir nedeni daha var bence.

27:16Amerikan yönetimi ülkede hiçbir desteği olmayan insanların nefret ettiği bir lidere destek vermek istemedi doğal olarak.

27:26Yani bölgede sarsılan imajını bir nebze olsun düzeltmek istiyor Amerika Birleşik Devletleri.

27:31Amerikan yönetimi Pakistan Halk Partisi ve ona benzer partilere yani Taliban karşılığı partilere büyük destek verdi.

27:55Çünkü bence onların politikalarının bölgede denge yaratacağına inanıyor.

27:59Ama en önemlisi onlar Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı değil ve beraber operasyon yapmaya hazırlar.

28:08Amerikan yönetiminin Navas Şerif'e destek vermemesinin nedeni de işte tam da bu.

28:13Şerif yani Pakistan Müslüman Birliği kuzey bölgelerindeki operasyonların Pakistan'ın inisiyatifiyle yapılmasını istiyor ve Amerikan yönetimiyle herhangi bir ortak harekete karşı.

28:29Washington terörle mücadelede yetersiz kaldığı için mi pervez müşerreften çekti desteğini yoksa bir imaj düzeltme çabası içinde mi?

28:38Nedeni bilinmiyor.

28:40Ama Amerikan yönetiminin yeni devlet başkanı Zerdari'ye verdiği destek açık.

28:44Washington, Pakistan'ın bölgede yeniden otorite kurmasını ya da bu otoriteyi kendisinin kurmasına izin vermesini istiyor.

28:56Amerikan başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti adayı Barack Obama'nın henüz aday adayı olduğu dönemde yaptığı Pakistan'a askeri müdahale yaparım tehdidiyle kastettiği de bu.

29:08Her ne kadar bu açıklama Beyaz Saray tarafından eleştirilse de Amerika'nın bu bölgedeki gelişmelerden rahatsızlığını yüksek sesle dillendirdiği de bir gerçek.

29:18Hatta dönem dönem bölgeye yapılan operasyonları Pakistan ordusu üsttense de her şey kağıt üzerinde göründüğü kadar basit değil.

29:30Pakistan'ın eli kolu bağlı.

29:34Aşiret liderleriyle anlaşma girişimleri sekteye uğruyor.

29:38Hatta bu anlaşmalar için aşiret liderlerine ödenen paraların talibana gittiği iddiaları Pakistan yönetimini yine zora soktu.

29:48Üstelik geleneksel aşiret liderleri güçlerini hızla genç hırslı mücahitlere ve mollalara kaptırıyor.

29:58Buzlaşmacı liderlerin önemli bir kısmı da suikastlerle ortadan kaldırılmış durumda.

30:04Bütün bunlara rağmen yine de aşiretler beklenenin aksine Zerdari'yi destekledi bu seçimde.

30:12Peki Zerdari doğru üsün mü?

30:18Zülfikar Ali Butto, Benazir Butto, Bilavol Butto ve Asıf Ali Zerdari.

30:25Butto soyadı Pakistan siyaseti için hep sembol bir isim olmuştur.

30:29Aslında Butto soyadı trajedinin de bir sembolü oldu Pakistan siyasi tarihinde.

30:34Zülfikar Ali Butto idam edildi.

30:36Benazir Butto suikaste uğradı.

30:38Bilavol Butto şu an Pakistan Halk Partisi'nin başkanı olarak görünüyor.

30:43Babası Asıf Ali Zerdari ise Pakistan'ın yeni devlet başkanı oldu.

30:47Bakalım önümüzdeki günlerde Butto'ların, o ilk iki temsilcisinin uğradığı akıbete

30:53Belavol Butto ve Asıf Ali Zerdari uğrayacak mı?

30:56Bunu tabii ki zaman gösterecek.

30:58Darbe ile iktidara gelen müşerref, dokuz yıllık iktidarının ardından

31:05Geçen yıl başlayan bir sürecin sonunda önce üniformasını çıkardı, ardından devlet başkanlığını bıraktı.

31:12Ya da bırakmak zorunda kaldı.

31:15Sürgündeki liderlerin dönüşü, bunlardan efsanevi Benazir Butto'nun suikaste kurban gitmesi,

31:21Bazı yargıçları görevden alması ve yargının bağımsızlığı tartışmaları müşerrefi ülke içinden sıkıştırdı.

31:32Dışarıdansa ülkenin kuzeyinde artan taliban etkisi ve bu etkinin

31:37Terörle mücadelenin ilk cephesi Afganistan'da koalisyon güçlerine zor anlar yaşatması,

31:43Amerikan yönetiminin yetersiz kaldığıyla ilgili suçlamaları,

31:50Müşerrefi bir yılda koltuğundan eden etkenler olarak sıralandı.

31:56Ve yerine, her ne kadar aynı kanı taşımasa da,

32:00Butto ailesinin bir üyesi olan Asıf Ali Zerdari geldi.

32:04Dünya bu adı, 90'lı yılların başında eşi Benazir Butto başbakanken karıştığı yolsuzluk olaylarında duymuştu.

32:17Eşinin sayesinde tanıştığı siyasette basamakları hızla tırmanan Zerdari,

32:23Butto döneminde bakanlık ve senatörlük görevlerini üstlenmişti.

32:26İsminin geçtiği cinayet davalarına ek olarak,

32:31Bu görevleri sırasında karıştığı iddia edilen yolsuzluk davalarından hüküm giyen Zerdari,

32:36Hayatının önemli bir bölümünü hafishanede geçirdi.

32:42Ardından kefaletle serbest bırakıldı,

32:45Ve Butto'nun Navas Şerif ile birlikte 1999 darbesinden sonra sürgüne gitmesiyle,

32:51O da ayrıldı Pakistan'dan.

32:52Dönüşündeyse onun için beklenmedik bir yükselişin başlangıcını doğuracak bir olay yaşandı.

32:59Pakistan halkının gönlünde ayrı bir yeri olan Benazir Butto'nun suikaste uğraması sonrası oluşan siyasi havayı iyi kullandı.

33:29Çünkü Pakistan halkı için sembolleri Butto'nun öldürülmesinin intikamı ancak Zerdari devlet başkanlığını kazanabilirse alınırdı.

33:39Pakistan en çok evlilik bir ülkelerinden sonraki bu günst outlooklarından beklenmedi.

33:41Pakistan en çok evlilik bir ülkelerindeki O da ayrı bir ülkelerindeki sürekli insanlarının ilgilenmesi için,

33:51Ve o dünyanın en çok evlilik bir ülkelerinden sonraki bir ülkelerinden sonraki'deki bu ülkelerinden sonraki dersimiz var.

33:55Çünkü Benazir Butto, müşerrefe karşı demokrasi savaşı yürütmüştü ve onun ölümüyle birlikte bayrağı Zerdari devralmıştı Pakistanlılara göre.

34:16Ama daha devlet başkanlığı seçimi yaşanmadan çıkan bir kriz, gerçekten demokrasi için savaşacak mı sorusunu akıllara getirse de Zerdari seçimi kazandı.

34:31Kriz bir yıl önce Pervez müşerrefin kendisini görevden alabilecek konumdaki yargıçları azletmesi ve Yüksek Mahkeme Başkanı İftihar Muhammed Çağatru'yu görevden almasıyla çıktı.

34:46Tüm dünya Pakistan'da giderek şiddetlenen bir protestoyu kavramaya çalışıyordu.

34:54Yargıçlar, avukatlar, insan hakları örgütleriydi sokaklara çıkanlar.

34:58Devlet Başkanı Pervez müşerrefin Yüksek Mahkeme Başkanı Çağatru'yu görevinden almasını protesto ediyorlardı.

35:05Aslında Başkan Çağatru bizzat müşerref tarafından darbenin hemen ardından göreve getirilmiş,

35:17o karışık günlerde askeri yönetimin kararlarına yasal onay sağladığı gerekçesiyle çok tartışılmıştı.

35:23O zamandan beri yargı ve yürütme arasındaki ilişki sorunsuz yürüyordu.

35:27Ancak yaklaşan devlet başkanlığı seçimi öncesi Pervez müşerrefin üniformasını çıkartmama eğilimi durumu değiştirdi.

35:35Bugün görevden alınan yargıçlar, 8 yıl önce müşerrefi destekledikleri için göreve getirilen yargıçlar.

35:48Şimdi bir karşıtlık çıktı ve yenileri getirildi.

35:51Hem bugünkü yüksek yargı hem de geride bırakılan yargının yasallığı da tartışmalı aslında.

35:59Devlet Başkanı'nın adaylığını onaylayan makam olan Yüksek Mahkeme Başkanı Çağatru'yu,

36:05yeni devlet başkanının sivil olması gerektiğini düşünüyordu ve müşerrefin adaylığını onaylamama eğilimi ağır basıyordu.

36:14İşte Zerdari'nin karşılaşabileceği ilk ciddi sorun bu.

36:19Müşerref döneminde yargıçların görevlerine iadesini isteyen Zerdari'nin,

36:23şimdi bu kişileri tekrar görevlerine getirip getirmeyeceği netlik kazanmadı.

36:27Yine müşerref döneminde devlet başkanının yetkilerinin kısıtlanması ve tüm yetkinin parlamentoya aktarılmasını savunan Zerdari'nin,

36:37koltuğa oturduktan sonra aynı tavrını sürdürüp sürdürmeyeceği de bir başka tartışma konusu.

36:43Bu seçim Pakistan halkında büyük hayal kırıklığına neden oldu.

36:52Halkı üç şey için oy vermişti geçen Şubat'taki seçimlerde.

36:55Yargıçların göreve iadesi, demokrasi ve terörün sona ermesi.

37:00Ama değişen bir şey yok. Yeni bir diktatör geldi.

37:02Yalnızca adım Müşerref değil, Zerdari.

37:05Bugün durum daha da kötü.

37:06Amerika operasyonlarını artık Pakistan için de yapıyor ve bunun için izin dahi almıyor.

37:11Buna dur diyen de yok.

37:13Sovyetler bile Afgan Savaşı sırasında girmemişti Pakistan topraklarına.

37:18Sayın Zerdari'nin kazanması demokratik bir seçimin sonucudur.

37:22Ama iş bununla bitmiyor.

37:24Omuzlarındaki yük fazla.

37:26Zerdari'nin demokrasiye bağlılığını göstermesi gerekiyor.

37:29Müşerref devlet başkanlığının yetkilerini artırmıştır.

37:32Eğer Zerdari demokrasiye gerçekten bağlıysa şu an oturduğu makamın yetkilerini azaltması gerekiyor.

37:38Çünkü Pakistan parlamenter sistemle yönetilen bir ülke.

37:41Ve başbakan ülkeyi yönetir.

37:44Ama General Müşerref başbakanın tüm yetkilerini kendisinde toplamıştı.

37:48Şimdi Zerdari'ye düşen görev bu yetkileri geri ihale etmesidir.

37:52İzlediğiniz için teşekkür ederim.

37:53İzlediğiniz için teşekkür ederim.

37:54İzlediğiniz için teşekkür ederim.

37:58İzlediğiniz için teşekkür ederim.

38:18Halk'taki bu zıt görüşler uzmanlara da yansımış durumda.

38:40Bu tamamen demokratik bir seçim olmuştur.

38:43Tamam, halk doğrudan oy kullanmadı ama halkın seçtiği temsilciler belirledi devlet başkanını.

38:52Dolayısıyla demokratik bir seçim bu.

39:06Siz tutup 700 kişinin oyunu hesaplıyorsunuz, ondan sonra bu seçime demokratik diyorsunuz.

39:13166 milyon kişi yaşıyor bu ülkede.

39:16Halka sözü hakkı vermeden demokratik bir seçim yapılamaz.

39:20Bu nedenle bir diktatör gitti, diğeri geldi.

39:23Değişen hiçbir şey yok.

39:24Zerdari'nin önündeki bir diğer kriz ise yolsuzluk kaynesi.

39:42Eşi Benazir Buttu'nun 1990'daki başbakanlığı sırasında her ihaleden %10 pay aldığı suçlamaları ayyuka çıkan Zerdari'ye isim bile bulunmuştu.

39:53Bay %10.

39:54Peki Pakistan ordusu daha önce olduğu gibi bunları gerekçe göstererek bir müdahalede bulunabilir mi?

40:07Pakistanlı uzman ve gazetecilerin farklı bir görüşü var.

40:10Sanmıyorum yeni bir askeri darbe olacağını.

40:19Çünkü halk artık demokrasi istiyor, içeride ve dışarıda böylesine sıkıntılı bir durum söz konusu iken,

40:26özellikle kuzey bölgelerinde ordu güvenirliğini yitirmişken darbe yapmayacaklardır.

40:30Zerdari'yi bekleyen bir diğer sorun da Pakistan'da günlük yaşamın bir parçası haline gelen terör eylemleri.

40:47Müşerefin terörle mücadele konusunda aldığı sert tedbirler ve ordunun Pakistan sınırları içinde düzenlediği operasyonlar en önemli eleştiri konusuydu.

41:09İşte bu nedenle terörle mücadele tarzı Zerdari için kritik öneme sahip bir karar.

41:17Zira seçim öncesi terörle mücadele konusunda Amerika Birleşik Devletleri ile iş birliğini sürdüreceğini açıklayan Zerdari'nin,

41:25aşiret bölgesinin oylarıyla kazandığı devlet başkanlığı koltuğu aldığı kararla sallanacakmış gibi duruyor.

41:33Zerdari'nin bu destekten vazgeçmesi ise mümkün görünmüyor.

41:40Pakistan'ın içine sürüklendiği parçalanma sürecinde etnik ve mezhepsel kutuplaşmalar derinleşirken,

41:46siyasi hesaplaşmalar bu sürecin göz ardı edilmesine neden oluyor.

41:53Bu nedenle Zerdari'nin aynı seçim kampanyalarında yaptığı gibi,

41:58seçildikten sonra da ülkenin tamamını kucaklayan bir lider haline gelmesi,

42:03Pakistan'ın daha kötü bir duruma gelmesini engelleyebilir.

42:07Kısacası Zerdari'yi, Güney Asya'nın özellikle son dönemlerde dünya siyasetinde artan önemi de göz önünde bulundurulduğunda kritik bir dönem bekliyor.

42:23Ve nükleer silaha sahip tek İslam ülkesi olarak,

42:28Batı'nın dikkatlerini odakladığı,

42:30hatta İran'dan bile daha fazla odakladığı bir yer olarak çıkıyor karşımıza Pakistan.

42:36İzlediğiniz için teşekkür ederim.

43:05Doğal afetlerde birbirlerine yardım ettiler.

43:09En önemli caddelerine birbirlerinin liderlerinin, kurucu liderlerinin ismini verdiler.

43:14Burada Atatürk Caddesi, işte gördüğünüz tabelada,

43:17Ankara'da da meşhur Cinnah Caddesi.

43:19Ancak 21. yüzyılda yeni dünya düzeniyle birlikte bir ortak yanı daha var,

43:24Pakistan'la Türkiye'nin.

43:25Pakistan, Güney Asya'nın kuzeyinde Rusya,

43:29doğusunda Çin, Hindistan, batısında İran bulunan,

43:31jeostratejik bir noktasında bulunuyor.

43:34Türkiye ise güneyinde kaynayan Orta Doğu,

43:37kuzeyinde Rusya, batısında da Balkanlar gibi çok stratejik bir noktada bulunuyor.

43:42Yani bu iki ülkenin eskisinden daha fazla birbirine destek olması gerekiyor.

43:46Yaşı 30-40 olanlar için bu melodi hiç de yabancı değil.

43:56Kulaklarda çocukluktan hatıra kalan Jive Pakistan,

44:12yani çok yaşa Pakistan şarkısı,

44:15Pakistan'ı hep sempatik bir ülke olarak tuttu hafızalarda.

44:17İki ülkenin birbirlerinin kalbinde her zaman özel bir yeri oldu.

44:32Atatürk'ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti'nin

44:46emperyal güçlere karşı verdiği onurlu ve cesur mücadele onları da etkiledi.

44:53Ve o güne kadar içten içe kim beslemekten öteye gitmeyen

44:57Hint Yarımadası birdenbire İngiliz sömürgeciliğine başkaldırdı.

45:02Pakistan'ın bu ülkeler içindeki anlamıysa farklıydı Türkiye için.

45:08Gerek Türk Kurtuluş Savaşı'nda gerekse Cumhuriyet'in kuruluşunda katkı sağladı Pakistanlılar.

45:15Para yardımları toplandı, kadınlar kollarındaki bilezikleri verdi.

45:20Türkiye'yi, daha doğrusu onun var olma mücadelesini sevmişlerdi.

45:24Atatürk Müslüman dünyanın gelmiş geçmiş en büyük komutanıdır.

45:38Müslüman dünyaya örnek olmuş askeri bir dehadır.

45:41O dönemde verdiği mücadele tüm Müslüman ülkeler için ilham kaynağıdır.

45:45Zaman içinde gelişti bu dostluk ve birbirlerini hemen her konuda desteklemeye başladılar.

46:02Darbelerle dolu bir tarihe sahip oldular ve hep yakın kaldılar birbirlerine.

46:10Kaybolan devlet otoritesini yeniden tesis etmek için yönetime el koymak zorunda kaldılar.

46:16Keşmir sorununda Türkiye, Hindistan'la ilişkilerinin bozulması pahasına Pakistan'ı açıkça destekledi.

46:37Pakistan ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni tanıyan ülke oldu.

46:49Pakistan'da 1999 darbesinden önce nükleer denemelerin ardından başlayan ambargoların da etkisiyle ekonomi giderek kötüleşiyor,

46:59Pakistan uluslararası alanda destek bulamıyordu.

47:02Türkiye ve Çin hariç.

47:04Türkiye'nin nükleer denemelerimize tam destek verdiğini açıklaması, ardından bu sözünün arkasında durması çok anlamlıydı.

47:13Dostluk ve kardeşliğin lafta olmadığını gördük.

47:17Siyasi alandaki bu destekler doğal afetlerde yardıma dönüştü.

47:23Pakistan'ın 2005'te yaşadığı ve 75 bin kişinin yaşamını yitirdiği deprem ve Türkiye'nin olanca gücüyle Pakistan'a yardım edişi hala Pakistanlıların dilinde.

47:34Ve Kütahyalı bir çocuğun cebindeki bir yeni Türk lirasını Pakistan'a göndermesi duygusallığı hat safhaya çıkardı.

47:45Benazir Rutto'nun 2007 Kasım'ında öldürülmesinin ardından Pakistan'a ilk giden yabancı devlet adamı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı oldu.

47:57Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyareti 2-3 Aralık 2007 tarihlerinde bu açıdan çok büyük önem taşıdı.

48:07Pakistanlılara bu ziyareti sorsanız ne kadar büyük bir katkısı olduğunu bu süreçte hepsi söyleyeceklerdir.

48:15Sayın Bakanımız, Dışişleri Bakanımız 18 Şubat seçimlerinden sonra kurulan hükümeti ilk kutlayan ve Pakistan'da temaslarını hükümet ile yapan ilk dışişleri bakanı oldu.

48:29Bu deprem olduğunda Pakistan'da 2005'te ilk gelen yabancı lider sayın başbakanımızdı.

48:38Bu coğrafya her zaman büyük devletlerin, büyük dengelerin önemle yaklaştığı bir coğrafyadır.

48:49Ama Türkiye olarak bizim, tabii belki de kendi coğrafyamızdan da kaynaklanan bölgenin dönemeklerini, bölgenin kültürünü, bölgenin dönemeyini, bölgenin tarihini, coğrafyasını

49:02iki herkesten daha iyi bilmemizin getirdiği ve Pakistan'a iletilen mesajlarını, Pakistan ile paylaşılan duyguların,

49:10görüş alışverişinin çok maksimize, en azemi noktada bu geleceğe giden yolu çizmeni verdiği bir mazlık bir çeşitlik.

49:27İşte bu yakınlaşma, iki ülkenin bulunduğu coğrafyaların sert siyasi iklimleri nedeniyle ilerleyen yıllarda daha da artacak gibi görünüyor.

49:40Pakistan'da Talibanlaşmanın düzeyi artar mı? Bilinmiyor.

49:50Kuzeydeki aşiret bölgeleri, seçimde Zeldari'ye destek veren aşiret bölgeleri,

49:55özellikle terörle mücadele konusunda müşerrefin yolunu izleyeceğini açıklayan Zeldari'ye aynı desteği sürdürür mü? Bu da bilinmiyor.

50:03Zeldari, önceki devlet başkanlarının yaşadığı deneyimleri incelediğimizde bu koltuğunu koruyabilir mi?

50:09askerle karşı karşıya gelir mi? Ya da Pakistan'da yeni bir askeri darbe olur mu? Bu da bilinmiyor.

50:16Kısacası Pakistan bir bilinmezler ülkesi.

50:18Bilinen tek bir şey var, o da Pakistan'ın kırmızı atlarının her geçen gün belinleştiği

50:23ve bu kırmızı atların dünyanın en büyük kırmızı atlığını oluşturacağı önümüzdeki yıllarda.

50:29Kısacası Pakistan'da yeni bir şey var, o da Pakistan'da yeni bir şey var.