Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
01:00Bir yanda İsrail, diğer yanda Suriye.
01:09Bu kıskaç yetmiyormuş gibi oyuna katılan diğer büyük güçler.
01:15Devlet başkanlığına gelen neredeyse herkesin suikastla öldürüldüğü ya da öldürülmeye çalışıldığı bir Orta Doğu klasiği.
01:22Bu tabloda ortaya çıkan bir iç savaş, siyasi suikastler ve mezhep çatışmaları.
01:29Bu krizin tabi temelinde aslında en büyük problem güç paylaşımı.
01:47İçinde 17 farklı mezhepsel grup bulunan bu ülkenin dış güçlerden, strateji aktörlerinden etkilenmesi de kaçınılmaz oldu.
01:566 ay süren siyasi kriz ve iç savaş benzeri çatışmaların ardından yeni devlet başkanını zor da olsa belirleyebildi Lübnan.
02:06Nişel Süleyman ile birlikte Lübnan devlet geleneği bozulmadı ve yine bir Maruni Hristiyan getirildi devletin başına.
02:12Ancak Lübnan için gelecek hiç de parlak görünmüyor.
02:14Çünkü Lübnan'ın güneyinde bulunan İsrail askeri tatbikatlarını sürdürüyor.
02:19Hizbullah ise siyasi kazanım talebini artırmış durumda ülkede.
02:23Kırmızı Doğu Ak da iç savaşın kapısından dönen unutulan Lübnan'dan geçiyor.
02:44Lübnan'ın çalkantılarla dolu yakın siyasi tarihinin önemli dönüm noktası.
03:09Diyebileceğimiz 2007 Kasım'ında Lübnan Devlet Başkanı Emin Lahut'un görev süresi ikinci kez doldu.
03:16Ülke yeni devlet başkanı üzerine tartışırken Lahut devlet geleneğini terk edip yerine vekil olarak Genelkurmay Başkanı Nişel Süleyman'ı atayacağını açıkladı.
03:26Oysaki Lübnan Anayasası devlet başkanının görev süresi sona ermeden yenisi seçilemezse yetkilerin başbakana devredilmesini öngörüyor.
03:35Lübnan Devlet geleneğine göre devlet başkanı Maroni Hristiyan, Başbakan Sünni Müslüman, Meclis Başkanı ise Şii Müslüman olmak zorunda.
03:48Emin Lahut'un Maroni Hristiyan bir devlet başkanı yerine geçici olarak bile Sünni bir Müslümanı getirmek istememesiyle Orta Doğu'da Lübnan bombasının pimi bir kez daha çekildi.
04:00Buna bir de 2006 yılındaki savaşın ardından ülke içinde en azından bazı çevrelerin sempatisini kazanan Hizbullah'ın siyasi kazanım talebi eklenince iş kontrolden çıkma noktasına geldi.
04:162008 Mayıs'ın ilk günlerinde Lübnan'da farklı bir aşamaya gelindi.
04:21Hizbullah kendine ait bir telefon şebekesi kurdu.
04:24Şiddete uzanabilecek süreçte tartışmalar devlet içinde devlet oluşturuluyor endişesine kadar geldi.
04:32Hizbullah yanlıları sokaklara döküldü, yollar trafiğe kapatıldı.
04:37Refik Hariri uluslararası havaalanına giden yollar da kapatılınca ülke bir anda kendini yeni bir kaosun içinde buldu.
04:45Bu krizin tabi temelinde asıl en büyük problem güç paylaşımı.
04:52Yani evet Lübnan'da farklı etnik yapılardan ötürü en son 17 yıl süren iç savaştan sonra Südiye Arabistan'ın Tayyip kentinde bir anlaşmaya varıyor taraflar.
05:04Daha da öncesine dayanırsak Lübnan devleti kurulduğu günden bu yana da ülkede gücün paylaşılması konusunda bütün önce dinlere ve mezheplere dayalı bir sistem var.
05:17Bu sisteme göre sizin de dediğiniz gibi Cumhurbaşkanı mutlaka Hristiyan Marini olacak, Meclis Başkanı Şii olacak, Başbakan da Sünni Müslüman olacak.
05:27Bu silsile bütün devlet birimlerinde aynı şekilde devam ediyor.
05:30Acaba yeni bir iç savaşla mı karşı karşıyayız diye soruyordu herkes.
05:39Küçük benim gibi böyle mahalli olaylar olabilir, takışmalar olabilir.
05:43Fakat sanmıyorum ki ülkenin kilit liderleri bir iç savaşa kadar götürsünler işi.
05:49İç savaş çok pahalı bir şey, ben bunu yaşadım burada.
05:51Siyasi gerginliğin tırmandığı günlerde 26 yıl Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün sözcülüğünü yapan Timur Göksel'in öngörüleri yaşamın gerçekleriyle buluştu ve Lübnan'da sağduyu hakim oldu.
06:06Lübnan'daki devlet başkanlığı krizinin bölgeyi nasıl bir kaosa sürükleyebileceği ilk sinyallerini verirken uluslararası toplum duruma müdahale etti.
06:17Kapalı kapılar arkasındaki görüşmelerde taraflara uluslararası baskı ile çözüm yolları telkin edilirken bunu yapanlar arasında Türkiye önemli rol oynuyordu.
06:28Türkiye'nin güvenliği ve ulusal çıkarları, ekonomik, siyasi ve diğer çıkarları bakımından sadece Irak değil, bütün bölgedeki istikrar önemli.
06:43Lübnan'da Orta Doğu'daki sıkıntıların en fazla yaşandığı alanlardan biri.
06:49Bu nedenle Lübnan'ın sükunete kavuşturulması, istikrara kavuşturulması, Türkiye bakımından bölgedeki genel ortamı yetiştireceği için önemli bir hedef olarak belirlendi.
07:04Bu genel bir gerekçe.
07:06Bu da tabi özel bir gerekçe var.
07:08Hatırlarsanız son İsrail-Hizbullah Savaşı'ndan sonra bölgeye bir uluslararası güç gönderildi.
07:16Lübnan'da Türk askerleri var.
07:21Lübnan ile herhangi bir karışıklık, tabi ki bizi oradaki askerlerimizin güvenliğini etkileyecek olumsuz bir gelişme olarak bizi kaygılandırır.
07:32Peki neydi paylaşamadıkları?
07:36Cumhurbaşkanlığı neden bu kadar büyük krizler yaratıyor Lübnan'da?
07:40Lübnan'daki güç mücadelesini yakın tarihin yaşanan savaşlarına bağlamak büyük bir yanılgı olur.
07:49Bu, yüzyıllar öncesinden başlayan bir mücadele.
07:52Lübnan'ın nüfusu 4 milyon ve bu 4 milyonluk nüfusun içinde 17 farklı etnik ve dinsel grup bulunuyor.
08:01Bu da çatışmaları beraberinde geçiyor.
08:04Suriye yanlısı ve Suriye karşıtı politikacıların İsrail mi suçlu yoksa Suriye mi yönündeki tartışmaları bazen ortalığı kan gömle çevirmeye geçiyor.
08:14Sözün kısası, yıllar önce çizilmiş olan Lübnan'ın kırmızı atları her geçen gün daha da beklemiştir.
08:24Münattan önce 3000'li yıllarda başladı yerleşimler bu topraklarda.
08:29Fenike, Mısır, Babil, Pers ve Büyük İskender'in orduları çiğnedi bu toprakları.
08:35Egemenlikler kurdular.
08:36Ve Roma İmparatorluğu, izleri kuzeydeki Türkmen köyünde bir mize evde duruyor hala.
08:46Arkada bir heykelcik bir oyun küçük açık renkli.
08:49Bakın şu tam olarak.
08:52O ne heykeli?
08:56İlişik çünkü.
09:00Türk kültüründe görmediğiniz bir şey.
09:03Roma İmparatorluğuna ait bir heykel.
09:06Roma'nın kalimler göçüyle ikiye bölünmesi ve gelen Bizans hakimiyetinin ardından o dönemlerde ortaya çıkan Müslümanlıkla birlikte bu kez İslam orduları geçti Beyrut'tan.
09:18Beyrut, kutsal kent Kudüs için Orta Doğu'ya yürüyen Haçlıların yolunun üstündeydi.
09:24Ve kaçınılmaz olarak 12 ve 13. yüzyıllarda Haçlı egemenliğine girildi bugünün Lübnan toprakları.
09:32Bölge coğrafi olarak Akdeniz'e doğal olarak Avrupa'ya açılan bir ticaret kapısı olmasının ötesinde sert yamaçlarıyla, dağlarıyla ideal bir ortam yaratıyordu.
09:47Gizlenmek ve örgütlenmek için.
09:5112. yüzyıl bu topraklar için etkisi bugüne kadar uzanan bir kırılmanın başlangıcı oldu aslında.
09:57Farklı düşünme ve davranma biçimleri nedeniyle Bizans Ortodoks Kilisesi'nden baskı gören ve kaçan Maroni'ler, Beka Vadisi ve bu coğrafyanın o sert yamaçlarına sığındı.
10:11Haçlıların bölgedeki işgali sırasında ilk önce onlarla ittifak yaptılar, ardından da Roma Kilisesi'ne bağlılıklarını bildirdiler.
10:18Bu bağlanmada en büyük rolü, Haçlı ordularının en kalabalık grubunu oluşturan Fransızlar oynadı.
10:29Ardından bölge, İslam'ın Şii mezhebine bağlı grupların egemenliğine girdi.
10:351516'da Memluklu yönetimine son veren Yavuz Sultan Selim'in Lübnan'ı ele geçirmesiyle Orta Doğu'da 400 yıllık huzur dönemi başladı.
10:48Bir din ve mezhep zenginliği yaşayan Lübnan, Orta Doğu'nun diğer bölgeleri gibi Osmanlı tarafından iyi analiz edilmiş ve adil bir yönetim biçimi oluşturulmuştu.
10:59Ülkede çoğunluğu Hristiyanlar oluşturuyordu.
11:04Ancak Müslüman nüfusta neredeyse bu gruba yakındı.
11:08Ve her şeyin ötesinde egemen güç Osmanlı, Müslümandı.
11:13Ancak İstanbul, bölgenin idaresini Sünniler tarafından din dışı ilan edilen Dürzi emirlere bıraktı.
11:22Böylece etnik ve dinsel itirazlar bir anda ortadan kalktı.
11:26İşte bu hamleyle bölge yüzyıllarca huzur içinde yaşadı.
11:32300 yıl yönetimde kalan Dürzi'lerin kendi aralarındaki iç çekişmeleri ve Hristiyanlığa geçişler bütün dengeleri bozdu.
11:42Geçen dönemde çözülmeyerek birlikteliklerini korumayı başaran Maroni'ler etkilerini artırmaya başladı.
11:48Orta Doğu ile Avrupa arasındaki İpek ticaretini ellerinde tutarak zenginleşmişlerdi.
11:55Yani ticaret onların elindeydi.
11:59Bu topraklar İpek yolu ve Orta Doğu'nun Akdeniz'e açılan kapısı.
12:04Dolayısıyla Avrupa'ya giden yoldu.
12:06Bu çok önemli stratejik ve ekonomik liman, çatışma ve savaşları da beraberinde getirdi.
12:14Maroni'ler öncelikle Suriye'deki Rum Katoliklerle yakınlaştı.
12:18Fransa ile yakın ilişkiler kurdular ve Napolyon'un Suriye Seferi ile bu ilişkileri geliştirdiler.
12:241831'de Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın Rübnan topraklarını ele geçirmesi,
12:33bölgedeki güç dengesinin Maroni'ler lehine değişmesini pekiştirdi.
12:47Osmanlı'nın Balkanlar ve Kafkasya'da sorunları vardı.
12:51Kafkasya, Rus tehlikeli altındaydı.
12:54Balkan ülkelerinde ise bağımsızlık sesleri yükselmeye başlamıştı.
13:04Batılılarsa Osmanlı Devleti'ni parçalama girişimlerine Orta Doğu'da başladılar.
13:11Mezhepsel ayrılıklar cenneti Orta Doğu'da yapılması gereken çok basitti.
13:16Yüzyılların deneyimi ışığında Batı bunu çok kolay gerçekleştirdi.
13:20Mezhepler ve etnik gruplar kışkırtıldı.
13:26Bir de yaşanan sanayi devrimiyle birlikte petrolün önemi öylesine arttı ki,
13:32artık Orta Doğu'nun her noktası müdahale edilmesi gereken ilgi odaydı.
13:36Fransız ve İngilizlerin Orta Doğu'daki emperyal rekabeti bugünün Lübnan topraklarına mezhep çatışmalarını getirdi.
13:46Fransızlar kuzeydeki Maroni'leri, İngilizler ise güneydeki Dürzi'leri destekliyordu.
13:53Başkaları için savaşıp ölmek, Orta Doğu halkları için yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelmişti.
14:00Dürzi'ler ve Maroni'ler 1841-1845 yıllarında hiç savaşlarda karşı karşıya geldiler.
14:12İki grupta birbirlerine karşı belirgin bir üstünlük sağlayamayınca,
14:17o güne kadar tek emirin yönetimi altında olan Lübnan'a çifte kaymakamlık sistemi getirildi.
14:24Güç ikiye bölündü ve kuzeyde Maroni'ler, güneyde ise Dürzi'ler yönetimi ele geçirdi.
14:30Daha doğrusu buna razı oldu.
14:36Ancak bu bölünme bile çatışmaları durdurmadı.
14:41Çatışmalar öylesine şiddetlendi ki, 1860'daki kanlı çatışmaların ardından Fransız birlikleri Lübnan'a girdi.
14:50İşte bu araya girme, Lübnan siyasetinde etkileri bugüne kadar uzanan asıl kırılmayı yarattı.
14:57Fransızların baskısı sonucu 1861'de imzalanan Lübnan Dağı protokolüyle bir mutasarrıflık kuruldu ve başına bir Maroni Hristiyan getirildi.
15:10Yönetim konsili mezhep dengeleri gözetilerek oluşturuldu.
15:14Ardından da bugün Lübnan'da uygulanan devlet sisteminin de temeli atıldı.
15:20Balkanlar'da yükselen milliyetçilik zayıflayan Osmanlı'dan kopmaları da beraberinde getirdi.
15:40Kafkasya'da Rus varlığı giderek artarken Afrika ile Arabistan İngilizlere kaybedildi.
15:47Sıra kaçınılmaz olarak Orta Doğu'daydı.
15:50Süper güçler İngiltere ile Fransa Orta Doğu'yu satranç tahtasına çevirmişti.
15:58İngilizlerin Araplarla yaptığı işbirliği sonucu Filistin'e kadar gelmesi Paris'e soğuk duş etkisi yaptı.
16:05Evet 1. Dünya Savaşı'nda yan yana savaşıyorlardı ama Fransa açısından çıkarların da korunması gerekiyordu.
16:15Bu petrol dolu verimli topraklar ve Akdeniz'e açılan ticaret kapısı yalnız İngiliz egemenliğine bırakılmamalıydı.
16:261920'de Suriye ve Lübnan'ı içine alan Vila di Şam bölgesinde Fransız mandası kuruldu.
16:32Batı'nın kendisine müttefik küçük bir Hristiyan devlet olarak tasarladığı Lübnan'da 1926 yılında Cumhuriyet ilan edildi.
16:43Bu tarihten sonra Lübnan'da mezhep çatışmaları kendini daha fazla hissettirmeye başladı.
16:48O kadar ki bu çatışmaları engelleyebilmek için 1926 anayasasına
16:53bütün mezheplerin devlet idaresinde adil bir şekilde temsili prensibi kondu.
17:00Ancak teori pratiğe geçirilemedi.
17:041932 yılında yapılan nüfus sayımının ardından en kalabalık grup olan Maronilere
17:08anayasada belirlenen esaslara göre devlet başkanını kendi içlerinden belirleme hakkı verildi.
17:16Ancak nüfusta ikinci sırada yer alan Sünniler bu durumdan şiddetle rahatsız oldu ve
17:21ortaya Suriye'ye bağlanma fikrini attı.
17:24Bunun ardından Lübnan'da sıra dışı bir gelişme oldu.
17:32Maroni Hristiyanların yönetim gücünü eline geçirmesinden rahatsız olan
17:36Rum Ortodokslar da Sünnilere destek verdi.
17:40Bu gelişme Lübnan'daki çatışmanın aslında din temelli olmayıp
17:44mezhep temelinde olduğunu iyice su yüzüne çıkarttı.
17:49İlginç gelişmeler birbirini izledi.
17:51Gerginlik tırmanırken ilk olarak 1943'te bağımsızlık ilan edildi.
17:57Hemen ardından da Maroni Cumhurbaşkanı ile Sünni Başbakan
18:01Milli Misak Anlaşması'nı imzaladı.
18:05Anlaşma sonucu Hristiyanlar Fransız himayesi arayışında olmayacakları
18:09ve Lübnan'ın Arap kimliğini kabul edecekleri garantisini
18:12Müslümanlar ise Lübnan'ın bağımsızlığını ve meşruiyetini tanıyacakları
18:18ve Suriye ile birleşme hayalinden vazgeçecekleri garantisini verdi.
18:23Ve bir anlaşma daha oldu.
18:26Buna göre Maroni Hristiyanlara Cumhurbaşkanlığı,
18:29Sünni Müslümanlara Başbakanlık,
18:31Şiilere ise Meclis Başkanlığı koltukları verildi.
18:34Lübnan'da bunlar olurken dünya ikinci büyük felakete adım adım yaklaşıyordu.
18:44Oysa 15 milyon kişinin yaşamını yitirip,
18:47100 milyon kişinin yaralandığı,
18:50İmparatorlukların çöküp sınırların yeniden çizildiği
18:54Birinci Dünya Savaşı'nın yaraları bile sarılmamıştı daha.
18:57Kimse yeni bir savaş beklemiyordu.
19:04Ama beklentiler gerçekle örtüşmedi.
19:07Versailles'in intikamını almak isteyen Almanya,
19:09İkinci Dünya Savaşı'nı başlattı ve Fransa'yı işgal etti.
19:12Öncekinin aksine bu savaşın Orta Doğu'yla pek ilgisi yoktu.
19:28Bir devlet hariç.
19:35Lübnan'da bağımsızlık sesleri yükselmeye ve yer yer direniş hareketleri görülmeye başlandı.
19:42Kendini bile korumaktan aciz Fransa'nın Lübnan için yapabileceği hiçbir şey yoktu.
19:57Lübnan, 22 Kasım 1943'te bağımsızlığını ilan etti.
20:02Kanlı çatışmalar sonucu Fransız birlikleri 1946'da ülkeden çekildi.
20:07Öncelikle bayrağı değiştirildi bu küçük Orta Doğu ülkesinin.
20:11Osmanlı'dan bu yana kullandıkları beyaz üzerine sedir ağacı,
20:16Fransızlar döneminde ortasında sedir ağacı olan bir Fransız bayrağına dönüşmüştü.
20:23Yeni bayraksa bağımsızlık mücadelesinde ölenlerin kanını simgeleyen iki şeridin ortasında,
20:31ebediyeti simgeleyen sedir ağacı ve arka fonda dağlardaki karın simgesi beyaz renkten oluşuyordu.
20:38Ancak kimse o şeritlerin bugüne kadar uzanan kan nehirlerini simgeleyeceğini,
20:46ebediyetin simgesi sedir ağaçlarının iç savaşlarda yanacağını ve kar beyazının barutla kirleneceğini tahmin etmiyordu.
20:54Bağımsızlığını yeni kazanan Lübnan'ın kaderini belirleyecek en önemli gelişmelerden biri,
21:031948'deki Arap-İsrail savaşı sırasında ülkeye akın eden Filistinli mülteciler oldu.
21:10O güne kadar dinsel ve mezhepsel açıdan Maroniler lehine bir denge söz konusuydu.
21:15İşte bu denge Filistinlilerin Lübnan'a yerleşmeleriyle bozulmaya başladı.
21:25Filistinlilerin varlığına özellikle falancist olarak adlandırılan faşist eğilimli Hristiyanlardan tepkiler gelmeye başladı.
21:34Bu arada bir yandan tepkilerin şiddeti artarken diğer yandan da 1964'de Filistin Kurtuluş Örgütü'nün kurulmasıyla ülke bir anda Filistinlilerin eğitim ve barınma yeri haline geldi.
21:491967'de Arap-İsrail savaşında Gazze ve Batı şerianın İsrail tarafından işgal edilmesi,
21:561970'de Filistinli gerillaların Ürdün'den çıkarılması Lübnan'ı bir anda cazibe merkezi haline getirdi.
22:03Filistinliler Lübnan'a yerleşirken ülke İsrail'e karşı verilen mücadelenin de karargahı haline geldi.
22:16Ancak Lübnan kaçınılmaz olarak artık İsrail'in hedefiydi.
22:21Fakat Lübnan'ın asıl sorunu bu değildi.
22:33İsrail'in saldırılarından Filistin Kurtuluş Örgütü'nü sorumlu tutan Hristiyanların Filistinlilere yönelik tutumu sertleşmeye başladı.
22:42Buna bir de 12 Haziran 1969'da Filistinlilerle Lübnan yönetimi arasında imzalanan Kahire Anlaşması eklenince iş kontrolden çıktı.
22:52Anlaşma Lübnan'daki Filistinlilerin mevcudiyetinin açıkça tanınmasını öngörüyordu ve bu da gerilla mücadelesinin meşrulaşması anlamına geliyordu.
23:04Başından beri Filistinlilerin ülkeyi terk etmesini isteyen Falancist Parti anlaşmanın iptali yönündeki çağrılarına yanıt alamayınca silahlanmaya başladı.
23:13Filistinlilerin bulunduğu bir otobüse Maroni Hristiyanların saldırmasıyla Lübnan'da yer yerinden oynadı.
23:22Karşı tepki Müslümanlardan geldi.
23:25Saldırıya uğrayan Filistinliler ise suskun kaldı.
23:28İsrail'e yönelik mücadelelerine zarar vereceği gerekçesiyle.
23:321976'nın ilk aylarında Filistin Kurtuluş Örgütü ile son Müslüman İttifakı'nın ülkenin çok büyük bir kısmında kontrolü ele geçirmesi,
23:43Statikon'un bozulmasını istemeyen Hristiyanları ve Suriye'yi endişelendirdi.
23:51Ünlü Cumhurbaşkanı Frangie'nin yardım çağrısı üzerine Suriye, Nisan 1976'da Hristiyanların safında iç savaşa girdi.
24:02Suriye, başta Fransa, İsrail, Amerika Birleşik Devletleri, Mısır ve Ürdün olmak üzere bölgesel ve uluslararası güçlerden destek aldı.
24:16Ama ilerleyen yıllarda bu değişecekti.
24:22Bir eli hep Lübnan'ın içinde olan Suriye'nin amacı farklıydı.
24:27Suriye, Lübnan'ın parçalanmasını istemiyordu.
24:30Amaç Lübnan'ı kurtarmak değil, Suriye'den kopmasını önlemekti.
24:36Çünkü Lübnan bir parçalanmanın eşiğindeydi ve parçalanırsa Büyük Suriye kurulamazdı.
24:42Fakat Şam'ın nefesini hep ensesinde hissettiği bir başka güç vardı.
24:51İsrail.
24:521980'lerdeki tablo hiç de iç açıcı değildi.
24:55Lübnan'da güneyde Filistinilerle İsrail, kuzeyde Müslüman cemaatiler, Doğu Beyrut'te Hristiyanlar, güneyde ve Beyrut'un kenar mahallelerinde ise Şii Emel Örgütü ile Filistin Kurtuluş Örgütü milisleri çatışıyordu.
25:11Lübnan, kimin kiminle savaştığının belli olmadığı 1982 yılında İsrail tarafından işgal edildi.
25:23Ebu Nidal örgütünün İsrail'in Londra Büyükelçisi'ne suikast girişimi üzerine İsrail birlikleri Lübnan'a girdi.
25:33İsrail, dünya kamuoyuna amaçlarının Lübnan sınırına yakın yerleşim birimlerini saldırılardan korumak olarak açıklasa da hedefte Filistin Kurtuluş Örgütü vardı.
25:44Ordusunu başkent Beyrut'a kadar götüren dönemin savunma bakanı Ariel Sharon sonunda amacına ulaştı.
25:55Ama büyük bir trajediye yol açarak Filistin Kurtuluş Örgütü milisleri çekilince savunmasız kalan Filistin mülteci kamplarına Sharon yönetimindeki İsrail askerleri girdi.
26:08Tam da o dönemlerde Lübnan yeni devlet başkanını belirlemişti.
26:12Genç Hristiyan milis lideri Beşir Cemayel getirildi bu göreve.
26:19Üç hafta geçmeden Falancist Parti'nin binasının önünde büyük bir patlama meydana geldi.
26:27Birileri rahatsız olmuştu Cemayel'in devlet başkanı seçilmesinden.
26:32Bu suikast büyük bir trajedi daha doğurdu.
26:35Manuni Falancistler İsrail askerleriyle birlikte tarihin en kanlı katliamlarından birini gerçekleştirdi Filistinlilerin yaşadıkları Sabra ve Şatila kamplarında.
26:472.000'e yakın Filistinli mülteci öldürüldü.
26:58Katliamın ardından Lübnan hükümeti uluslararası topluma akan kanı durdurması için yardım çağrısında bulundu.
27:05Amerikan deniz piyadeleri İngiliz, Fransız ve İtalyan askerlerinden oluşan 5.800 kişilik çok uluslu güç barışı koruma misyonuyla ülkeye konuşlandı.
27:18Ancak bu güç bir şeyi koruyamadı.
27:22Amerika Birleşik Devletleri'nin büyükelçiliğini.
27:2618 Nisan 1983'te Amerikan büyükelçiliğine yapılan ve 63 kişinin öldüğü saldırıların ardından kızgınlık ve hırsla hareket eden Washington'ın baskısıyla Lübnan hükümetiyle İsrail arasında tüm yabancı güçlerin çekilmesini öngören bir anlaşma imzalandı.
27:43Ancak Lübnan'ın 3'te 1'inde kontrolü elinde bulunduran Suriye ve bunu bahane eden İsrail'in çekilmemesi barış gücünün de kalması anlamına geliyordu.
27:54Ta ki o güne kadar.
27:56Hizmullah'ın Amerikan üssüne düzenlediği saldırıda 241 Amerikan deniz piyadesi ayrı bir saldırıda da 58 Fransız askeri öldü.
28:15Saldırıda 6 ay sonra Mart 1984'te çok uluslu güç çekildi.
28:25Bu İç Savaş'ta daha trajik bir döneminde habercisiydi.
28:29O ana kadar Müslüman-Hristiyan çatışması şeklinde geçen İç Savaş bir anda herkesin herkesle savaşına döndü.
28:40Asıl çatışmalar İsrail ile Suriye'nin desteklediği gruplar arasındaydı.
28:55Güney Biblian'da Şii grup Emel ile Filistinliler, Trabluscan'da Sünniler ile Şiiler savaşıyordu.
29:03Filistinli gruplar da birbirine düşmüştü.
29:05Arafat ile Ebu Musa taraftarları hakim güç olmak için savaşıyordu.
29:10Şii Emel grubu ile Hizmullah da birbirine girmişti.
29:14Hristiyanlarda da durum farksızdı.
29:16Lübnan kuvvetleri ile Falancistler ve Lübnan kuvvetleri ile Lübnan ordusu sürekli savaşıyordu.
29:29Sünni Elhos ordusuyla Maruni Avn ordusu da savaşıyordu.
29:351990 yılında buna Suriye'nin de dahil olmasıyla Avn ordusu ile Suriye ordusu arasında da çatışma çıktı.
29:44Ülke Kan denizine dönmüştü.
29:47Orta Doğu'nun Paris'i Fransa'daki aslı gibi geceleri ışıl ışıldı.
30:01Tekmak bu görüntü ihtişamlı binalardan ya da sokaklardaki lambalardan değil, yangın ve patlama görüntülerinden kaynaklanıyordu.
30:10Bunca çatışmaya rağmen ülke henüz bölünmemişti.
30:18Ancak o da oldu.
30:201 Haziran 1987'de Başbakan Raşit Karami'nin öldürülmesinin ardından
30:33Cumhurbaşkanı Emin Cemayel devlet geleneğini bozarak Lübnan Silahlı Kuvvetleri'nin komutanı Maruni Michel Avn'u başbakan olarak atadı.
30:43Tartışmaların ardından Doğu Beyrut'ta Hıristiyan, Batı Beyrut'ta Müslüman bir başbakanın öncülüğünde iki ayrı hükümet kuruldu.
31:00Lübnan için gelecek hiç de parlak değildi.
31:04Belirsizlikler, bilinmeyenler ve suikastler.
31:08Ve suikastler bir Lübnan klasiği haline geldi.
31:14Çatışmalar sürerken 22 Ekim 1989'da Suudi Arabistan'da imzalanan
31:44Tayyip Anlaşması'yla kan ve gözyaşına son verilmesi edetleniyordu.
31:49Tayyip Anlaşması'nın imzalanmasından 2 hafta sonra Lübnan Emin Cemayel'den boşalan koltuğu Rene Muavvat'la doldurdu.
31:57Ama koltuk yine boşaltılacaktı.
32:00Rene Muavvat, bombalı saldırıda öldürüldü.
32:08Lübnan Devlet Başkanları'nın görev süreleri artık yıllarla değil günlerle hesaplanıyordu.
32:14Bu arada Tayyip Anlaşması da bu sorunlara rağmen yürütülüyordu.
32:20Anlaşma, milis güçlerin silahlarını bırakmasını, Suriye birliklerinin ise 1990'ların ilk yarısında önce bekaya çekilmesini ve aşamalı olarak ülkeyi tamamen terk etmesini öngörüyordu.
32:32Lübnan ordusu Suriye'nin öncülüğünde yeniden kuruldu.
32:37İkin 1990'da Lübnan-Suriye Ortak Askeri Operasyonu sonucu Michel Aoun Paris'e kaçtı.
32:46Dış güçlerin müdahalesiyle alevlenen iç savaşın sona ermesinde yine dış güçlerin etkisi büyük oldu.
32:54Soğuk savaş sona ermişti.
32:56Yani ülkedeki Amerikan ve Sovyetler etkisi birdenbire yok oldu.
33:00Gerçi tek kutuplu dünya, ilerleyen yıllarda Orta Doğu'nun başına büyük işler açacaktı ama o dönem için Lübnan rahat bir nefes almıştı.
33:16Lübnan dolduk bitenler sadece Lübnanların inisiyatifinde gelişen olaylar değil.
33:21Olayda Suriye unsuru var, İsrail unsuru var.
33:23Lübnan'daki dengelere müdahale etmek isteyen çıkarları bozulmasın diye bir taraftan batı bir taraftan körfez ülkeleri büyük bir çaba harcıyor.
33:31O nedenle bir tek Lübnan'daki tarafların üzerinde uzlaşacakları bir sonuç.
33:37Buradaki sorunların çözümü değil Suriye'nin de, Suriye Arabistan'ın da, İsrail'in de üzerinde uzlaşacağı bir çözüme.
33:44Hepsinin ihtiyacı var ve bütün hepsi bunu bekliyor zaten.
33:46Çok sayıda Filistinli'nin sürgüne gönderilmesiyle, ülkedeki Filistinli etkinliği, buna kendi içlerindeki mücadelenin de eklenmesiyle giderek azaldı.
33:59İsrail de buna bağlı olarak dikkatini güneyine, intifadaların başladığı Filistin topraklarına yöneltti.
34:07Ancak her ne kadar iç savaş sona erse de Lübnan'ın üzerindeki kara bulutlar dağılmamıştı.
34:141982'de kurulan Hizbullah, İsrail'e karşı mücadelenin bayraktarlığını almıştı.
34:22Bir yıl sonra, 1983'te, Trablus-Şam'daki çatışmaların ardından, Arafat ve 4000 taraftarının Tunus, Cezayir ve Güney Yemen'e gitmek zorunda kalmasıyla,
34:35Filistin direnişi resmen Lübnan'ı terk etti.
34:39Meydan da, İsrail'e savaş anlamında Hizbullah'a kaldı.
34:44Tabi, yalnız Hizbullah'a değil.
34:49İç savaşın sona ermesinin ardından, Lübnan'ın doğusunda, Suriye sınırındaki bir kasabada,
34:55Geniş güvenlik önlemleri altında tutulan bir otelde yapılan seçimler,
34:59Suriye'nin, Lübnan'ın iç işlerine daha fazla girmesini sağladı.
35:03Suriye yanlısı, Elyas Hıravi'nin devlet başkanlığıyla birlikte, Lübnan, Suriye eksenine kaymaya başladı.
35:151998 yılındaki seçimde farklı bir sonuç vermedi.
35:20Suriye yanlısı, Emin Lahut'tu, yeni devlet başkanı.
35:23Uluslararası baskı altındaki Suriye, Lübnan'ın eski başbakanı Refik Hariri'nin öldürülmesinin ardından,
35:38Ülkede oluşan tepkiler nedeniyle, 2005 yılında buradaki birliklerini geri çekmek zorunda kaldı.
35:44Özellikle çekilmenin ardından, Lübnan'da yeni bir güç etkin olmaya başladı.
36:05Bunun adı da, Hizbullah'ın temsil ettiği Şiilik.
36:10Kuruluş amacı, İsrail'i yok etmek olan ve zamanla siyasi arenada da kendisine yer bulan Hizbullah,
36:25iç huzurunu sağlamak üzere olan Lübnan'a dış müdahaleyi getirdi.
36:29Yeni seçim kanununda, Hizbullah da bu kazandığı başarıyı politik başarı olarak taşımak istiyor tabii ki ortaya.
36:41Yani hükümete ve siyasi ortama bazı avantajlar elde etmek istiyor.
36:47Seçim kanununda bazı değişiklikler yapılmasını,
36:50bu tayf anlaşmasından geçerli olan her mezhebin hükümette belli oranda alması yerine,
36:56eğer o bölgede kazanırsa bunu politik olarak da iktidara yansıtmak istediğini söylüyor.
37:02Tabii bunun üzerine de iktidarda bulunan milletvekilleri de böyle bir değişiklik olursa,
37:07ve özellikle de Hristiyanlar, iktidarda bulunan Hristiyanlar,
37:10ülkede Hristiyanların tamamen devre dışı kalacağını,
37:13ülkenin daha farklı bir boyuta gideceği endişesini taşıyor ve bunu kabul etmiyorlar.
37:17Yani sıkıntı bu noktalardan aşağı yukarı çıkıyor.
37:21İsrail'e yönelik saldırılara başlayan Hizbullah,
37:25doğal olarak İsrail'i Lübnan'a çekti.
37:28Herkes basit bir örgüt olarak görüyordu Hizbullah'ı.
37:44Ancak 2005 yılındaki seçimlerden sağladığı başarı,
37:48bir anda dikkatleri yeniden bu ülkeye topladı.
37:51İsrail tedirgindi.
37:52İki askerinin kaçırılmasının ardından İsrail,
37:562006 Haziran'ında Lübnan'daki Hizbullah hedeflerine yönelik harekat başlattı.
38:09Önceleri havadan bombardıman şeklinde yapılıyordu operasyonlar
38:13ve güdümlü füzeler doğal olarak İsrail'in başarılı görünmesini sağladı.
38:18Ancak başta Kana kasabası olmak üzere yerleşim yerlerine atılan bombaların yarattığı yıkıma,
38:26sivil kayıplarda eklenildi ve İsrail kara birliklerini devreye soktu.
38:31İki İsrail askeri kurtarılamadı.
38:34İsrail tanklarının atışları da boş binaları ya da araziyi vurdu.
38:41Başarısız olan İsrail, Amerika Birleşik Devletleri'nin de baskısıyla Lübnan'dan çekildi.
38:48Belgi düzenleyecektir.
38:51Ama bu 2008'de olacağını sanmıyorum.
38:54İsrail ordusu kendine de kabul ediyorlar.
38:56Yani ben çok tecrübe var onlarla beraber, çok tanıdıklarım var.
39:00Yakından da takip ederim.
39:02Meraklıyım da bu konuya.
39:04İsrail ordusu hiç beklemedik bir performans güçlerle o savaşta.
39:09Özellikle kara kuvvetleri.
39:11Bunu yenilemek, bunu yeniden düzenlemek zorundalar.
39:14Çok büyük doktrin tartışmaları var şimdi.
39:19Bir sadece uzaktan, ayaklarımızı tozlamadan, havadan, hava gücüyle bu işi bitiririz.
39:24Doktrinle kaptırmışlar kendilerini.
39:27O doktrinin çalışmadığını, ama bir karna doktrinin gerektiğinin farkında var.
39:33Bir İsrail gibi çoğunluca teknolojik, yüksek silah, ateş gücü saygı bir ordunun bu doktrinin değişikliğini altı ay içinde, bir sene içinde yapmasına imkan yok.
39:44İsrail 82 senesinde birden işgal etti.
39:47Fazla bir direniş olmadı.
39:50Sonra oturdular.
39:51O zamanız burada onları kurmaya başladı.
39:54Ve birden de bir nevi savunma durumundaydı İsrail'ler.
39:57İşgal ediyorlar da yani.
39:58Böyle aktif değillerdi.
39:59Ama İsrail ordusu o günden bu yana Filistin'de dünyalık görevi yapıyor.
40:04Askerlik yapmamı unuttular.
40:07Yani buraya tankçılar geldi, tanklar birbirlerine çarpıyorlardı.
40:10Niye? Çünkü tank şoförü, adam Filistin'de, Gazza'da, Filistin'in çocuk kovalıyor.
40:15Yol barikatında bilinen huvvet kontrol ediyor.
40:20Adana görevlerini, eğitimlerini bıraktılar.
40:22Onun farkındalar.
40:22İsrail bunu telafi edecektir.
40:24Buna şüpheniz olmasın.
40:25Hani İsrail bunun Ciden farkında, çok büyük araştırmalar yapıldı.
40:28Siz birkaç tanesini duydunuz bu araştırmaların.
40:31Bir tanesi 15 yıl güne bu raporu, devletin raporu.
40:34Ama o raporun gizli laflarını nasıl duydunuz da ben duydum.
40:37Çok ağır eleştiriler var içinde.
40:39Bu ordu bunu, İsrail ordusu bunu geri, her şeyden evvel kendi ülke içindeki saygınlığını geri getirmek için
40:46İsrail ordusu bunu değiştirecekti.
40:47İsrail bugüne kadar 1948'den bu yana kurulduğu günden beri varlığını, gücüyle insanları caydırma gücüne sahip olduğu için bütün bu bölgede söz sahibi.
41:01Aynı şeyi göstermek zorunda bir kez daha.
41:04Çünkü yenildi.
41:04Şu anda bir sıfır mağlup durumda.
41:06Onun galibiyetini almak için büyük bir çaba harcayacak.
41:09Ve onun için de hazırlanıyor.
41:11Fakat bu kısa vadede kolay kolay olacağını zannetmiyorum.
41:15Çünkü eğer olursa hakikaten 34 günlük savaş gibi değil.
41:19Belki süre olarak fark etmeyebilir ama çok daha vurucu ve yıkıcı olacağı kesin.
41:24Herhangi bir savaşta zaten otomatikman olayın içerisine Suriye ve İran'da girecektir.
41:29Bunlar girdiği zaman Amerika'da bu sefer İsrail'i korumak için bir operasyonun içine girecektir.
41:34Ve sonuçta bu böyle bölgedeki yaşanan krizi Irak'tan farklı bir noktaya getirecektir.
41:39Hizbullah'a gözdağı vermek için İsrail askeri tatbikatlar yaparken
41:462 yıl önce sona eren savaşın kayıpları artmaya devam ediyor.
41:53Atıldıktan sonra parçalanarak geniş bir alana yayılan misket bombalarının bir bölümü patlamıyor.
42:00Ülkenin güneyinde İsrail sınırına yakın Timnin kasabası
42:03savaşın bu korkutucu ve ölümcül mirasını barındırmaya devam ediyor.
42:09Savaş sırasında bu bombaların hedefi olan bir hastaneye gidiyor ve 2 yıl sonraki durumu inceliyoruz.
42:18Hastanede bir doktor bir de hemşire dışında o gün kimse yok.
42:23Onlar da hastanenin bulunduğu durumu görüntülememizi istiyor ancak kendilerinin görüntülenmesine karşı çıkıyorlar.
42:29Savaşın izleri hala cap canlı duruyor karşımızda.
42:34Kameramıza yansıyanlardan sonra buraya hastane demek zor.
42:39Camlar kırık, duvarlarda misket bombası ve mermi izleri duruyor hala.
42:45Çatıya çıkıyoruz ve misket bombası parçalarıyla karşılaşıyoruz.
42:49Lübnan'ın güneyinde görev yapan Birleşmiş Milletler Mayın Temizleme Koordinasyon Merkezi'nin verilerine göre
42:56savaş sırasında atılan misket bombaları ateşkesin imzalandığı 2006 yazından bu yana 300 kişinin canını aldı.
43:04Ya da bir başka deyişle savaş sona erdi ama ölü bilançosu artmaya devam ediyor.
43:11Bir tarafta saldırılarını sürdüren misket bombalarıyla 2006 yılındaki savaşta başarısız olan kara birliklerinin geliştirilmesinin önemini kavrayan İsrail ve tatbikatları.
43:28Birer tarafta 2005'te askerlerini çeken ama politik anlamda hala Lübnan'ın içinde olan Suriye ile özellikle savaş sonrası dağıttığı yardımlar ve inşa çalışmalarıyla halkın sempatesini toplayan ve giderek daha da güçlenen Hizbullah.
43:50Ancak böylesine karanlık bir tabloda bile olsa barışı temin etmek için çabalar sürüyor.
43:57Bu çabalara katkıda bulunan ülkelerden biri de Türkiye.
44:02Lübnan'ın yeniden yapılandırılmasına katkıda bulunan ve savaşçı olmayan Türk birliği hala orada ve çalışmalarını sürdürüyor.
44:12Siyasi krizin aşılması için de Türkiye önemli rol oynuyordu.
44:17Arap ülkeleri olsun, Batı ülkeleri olsun ya Şii ve onların temsil ettiği görüşlerin yanında ya da Sünni Hristiyan grupların temsil ettiği diğer blokun yanında.
44:35Türkiye ise bu konuda eşit mesafeli davranmasını bilebilmiştir.
44:43Hiçbir kesime özel bir kayırıcılık tavrı içinde olmadık.
44:49Ve söylememiz, Lübnan söylememiz, Lübnan'daki bütün unsurları kucaklayan bir söylem olduğu için Türkiye'nin bu yaklaşımı etkili oldu.
44:59Etkili bir yaklaşım da daha fazla ilgi, daha fazla angajmanı beraberinde getiren bir olaydır.
45:06Türkiye bir bölge ülkesi olarak Lübnan'a ve Lübnan'ın sorunlarına sahip çıktığını göstermesi ve bu konuşmaları sadece bir grupta değil, bütün gruplarla yapması sanıyorum etkisini artıran unsurlardan biri olmuştur.
45:26Tabi insani yardımları yani Kızılay'ı da unutmamak gerek.
45:302006 yılındaki savaşta ülke harabeye döndü.
45:34Acılar çekildi, aileler bölündü ancak her savaşta olduğu gibi bu savaşta da en büyük acıyı çocuklar yaşadı.
45:41Çünkü onlar hiçbir şeyden habersiz.
45:43Kızılay ise savaştan hemen sonra başlattığı imar faaliyetleri çerçevesinde yaptırdığı okullarla Lübnan'da çocukların daha iyi bir geleceğe sahip olması için çalışıyor.
45:52Endonezya'dan Sudan'a, Filistin'den Kosova'ya dört katada insani yardım çalışmalarını sürdüren Kızılay, taktif toplayan faaliyetlerine Lübnan'da bir yenisini ekledi.
46:07İsrail sınırına 18 kilometre mesafedeki Nebatiye ilçesinde yapılmakta olan bu sınıflar 15 öğrenci kapasiteli.
46:16Uzaktan bakınca prefabrik gibi görünüyor ama daha sağlam ve kaliteli malzemeler kullanılıyor.
46:24Parçaları Türkiye'den getiriliyor.
46:31Okulların tamamını aslında biz Türkiye'den dovanta olarak geçtik.
46:35Geçtik ve dovanta ediyoruz.
46:37Sıkıntımız, alt yapımdan önce bitirilmesi, alt yapıyı Lübnan'ın yetkiliği de bırakıyor.
46:42Okulların ömrü yaklaşık 40 yıl.
46:47Sıralar özel yapıldı.
46:49Yani nasıl söylenir?
46:51Tahtalar özel fırınlar.
46:54Bu iklime uygun olarak kurumlar.
46:56Kızılay ülkenin aralarında Türkmen köylerinde bulunduğu çeşitli bölgelerinde bu okullardan 40 adet yaptırıyor.
47:05Ki bu da 6 bin çocuğun geleceğe daha güvenli bakabilmesi anlamına geliyor.
47:12Bizim aslında 50'ye yakın okul bir tür tesislerimiz var.
47:18Bu tesislerden 18'ini bitirdik.
47:20Tesislerimiz de yerlerinde devam ediyoruz.
47:23Öderte yapılıp tesislerimiz devam ediyoruz.
47:27Muhtemelen 28'in öğreniminin doğrusu çeşitli.
47:31Tamam.
47:32Bu okulların biri meslek lisesi olarak planlandı.
47:36Geri kalanlar ilk ve ortaokul hizmeti verecek.
47:41Kızılay'ın faaliyetleri yalnız okulla sınırlı değil.
47:45Olum parkı ve sağlık ocakları da sırada.
47:47Dünyada hakikaten çok zor bir sonuca ulaşabilmek.
48:03Çünkü bütün bölgede hem batının hem köyfez ülkelerinin öylesine bir çıkarları söz konusu.
48:08Çünkü tabi bu arada da İsrail'i de memnun edecek bir sonuç alınması için Amerikan'ın yaptığı baskılar var.
48:15O nedenle şu anda çok kritik bir dönem işte tabi ki.
48:18Belki yani bir bıçak sırtı gibi bir durum söz konusu.
48:21Birleşmiş Milletler'in içinden bazıları, bazı ülkeler, buradaki iç politikaya karışırlarsa, burunlarını sokarlarsa,
48:28ve buradaki tarafsızlık yönden unuturlarsa tepki alabilir.
48:35Amerikan deist piyadelerini öldürdü gibi.
48:37Tabi yani o radyaya gelirse zaten burada düşmezsiniz.
48:41Yani onun için çok dikkatli olmak için çok iyi bir komuta lazım.
48:45Yani karargâta oturan başkomutanın bu birliklere sahip çıkması lazım ki buradaki politik işlerin karışmasına görevden yapsınlar.
48:53Birleşmiş Milletler barış gücü çekilirse bir daha giremez.
49:00İsrail Birleşmiş Milletler güçleri varken saldıramaz.
49:08Hizmullah varken İsrail Lübnan'a saldırmadan duramaz.
49:14Saldırırsa Birleşmiş Milletler askerleri çekilir, çekilirse tekrar giremez.
49:19Mesleksel çıkarlar çatışırsa devlet başkanı seçilemez.
49:28İsmi üzerinde uzlaşılmayan devlet başkanı mezheplerin onayı olmadan yaşayamaz.
49:34İşte bu kısır döngü içindeki Lübnan geleceği için bir yol arıyor.
49:45Orta Doğu'daki kırmızı hatlardan biri de işte tam da bu yolun üzerinden geçiyor.
49:51İzlediğiniz için teşekkür ederim.