Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:14Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler bildiğiniz üzere Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması ardından tutuklanmasıyla yurt genelinde sokak protestoları başlamıştı.
00:23Bunun yanında protestolar da çeşitlendi diyebiliriz.
00:26Cumhuriyet Halk Partisi bir ön seçim düzenledi ve ciddi bir katılım aldı.
00:30Bunun yanında bugün genel bir boykot aslında örgütlediği yurttaşlar yurt genelinde ve belli markaları, belli medya kuruluşlarına yakınlığıyla bilinen işletmeleri de protesto ediyorlar, boykot ediyorlar günlerdir.
00:43Bunun yanında da bir imza kampanyası var.
00:45Bütün bunlar olurken, Türkiye'de bu kadar tepki varken elbette açıklamalar da geliyor.
00:50Cumhuriyet Halk Partisi lideri Özgür Özden son zamanlarda çok sert çıkışlar yapıyor.
00:54Bugün hepsini konuşacağız.
00:56Dışarıdan tepkiler nasıl? Bunları konuşacağız.
00:58Konuğumuz, güvenlik politikaları uzmanı Burak Yıldırım. Hoş geldiniz, ayaklarınıza sağlık.
01:02Hoş bulduk, merhaba. Çok teşekkür ederim davetiniz için.
01:05Rica ediyorum, iyi ki geldiniz.
01:06Şimdi dediğim gibi çok başlık var ama Özgür Özel'in son yaptığı konuşmayla başlamak istiyorum.
01:10Tam ifadesini okuyacağım.
01:12Özgür Özel diyor ki, Avrupa'da kendi evinde demokrasicilik oynayıp, Türkiye'de bir otokrasiye stabilize kazandırıp, Türkiye'yi sığınmacı yuvası yaparız.
01:21Türk ordusunda Avrupa'ya kalkan yaparız diyenler bu iktidarın bir sene sonra değişeceğini bilsin.
01:27Burada Özgür Özel bu konuşması sırasında aslında bu polis müdahaleleriyle ilgili tutuklamalarla ilgili iç bürokrasiye de mesaj veriyor.
01:35Dışarıya da çok önemli bir mesaj veriyor.
01:37Nasıl değerlendirdiniz, ne demek istedi?
01:39Öncelikle Batı'nın kendi içinde iki farklı kutuba bölünmesinin işaretlerini görüyoruz.
01:46Trump'ın başkanlığı ile birlikte hem ABD'de hem de ABD'de dünyanın geri kalanıyla alakalı farklı fikirlerin, farklı eğilimlerin ortaya çıktığını görüyoruz.
01:54Trump'ın biraz daha kurumsal siyaseti ve kurumsal aklı biraz daha geride bıraktığı ve daha öncelikli farklı eğilimleri olduğunu görüyoruz.
02:05Dünyada farklı kırılmalara sebep olacağını hem Ukrayna'da hem İran'da hem Suriye'de hem Orta Doğu'da hem de Uzak Doğu Asya'da Çin'de ve Pasifik bölgesinde farklı farklı sonuçlar olacak bu durumların.
02:16Şimdi ticaret savaşlarıyla başlayan bir süreçti aslında Trump'ın ilk döneminde.
02:20Avrupalı liderler bu anlamda ABD ile de ortaklaşamamıştı ilk süreçte de.
02:25İlk başkanlık döneminde de Çinli ticaretlerine devam etmişlerdi.
02:28Bugün onun da biraz zararını gördüler açıkçası.
02:31Ancak Trump'ın yürüttüğü politika çok daha iç siyasete yönelik bir politika olduğu için dünyanın önceliklerini ya da dünyanın sorunlarını çözmekten uzaktı.
02:40Şimdi bu ayrımda bu kırılma esnasında Türkiye'ye bakış açısı da çok farklılaşıyor.
02:45ABD'de de birçok üst düzey siyasetçinin Trump'a yakın siyasetçinin en azından Türkiye'nin aldığı pozisyonlarla alakalı kendi silgisinde bulunana dair ciddi bir inanış var ki bu haklı.
02:56Türkiye kendisini Ukrayna'daki müzakere sürecinde Putin ve Trump'la birlikte aynı çizgide konumlandırıyor ve Avrupa'nın karşısında konumlandırıyor fiiliyatta.
03:05Ancak tabii ki Avrupa'ya coğrafyalı olarak bu kadar yakın olması Avrupa ile bazı ilişkilerinin ticaretinin ve siyasi desteğe ihtiyaç duyması Erdoğan'a bir anlamda yine denge politikası yürütmek zorunda bırakıyor.
03:18Şimdi bu tabloda Avrupalıların özellikle ABD ülkelerin verdikleri tepkiler Türkiye ilişkileri yönetmekle alakalı kaygıları hem bir güvenlik krizini aşmakla öncelikleniyor hem de hala Orta Doğu'da devam eden çatışma dinamiklerinden kaynaklı göç sığınmacı meselesiyle alakalı problemleri var ve bunları aşamıyorlar.
03:37Bu aşamama durumu aşamama hali aslında biraz da onların da kendi siyasetten seçmenden kaynaklı baskıları göğüslememesiyle alakalı.
03:45Çünkü çok uzun zamandır kendisini demokrasinin, özgürlüklerin, adaletin, insan haklarının temsilcisi, bekçisi olarak tanımlayan Batı ülkelerinin iç siyasi baskıları yönetememesi ya da kendi iç siyasi kararları mevzulatlarıyla alakalı ortaya çıkan sonuçların, süreçlerin sonuçlarıyla yüzleşememeleri dünyanın geri kalınlığı da böyle yalpalanmalara sebebiyet veriyor.
04:07Şimdi Erdoğan tek lider değil, Trump'da var, Netanyahu'da var, Putin'de var, Orban'da var, dünyayı işte Orta Doğu'daki monarchlar da var. Bunlarla bir ilişki yürütmek zorundasınız ama bu ilişkiyi yürütürken aynı anda demokrasi, özgürlük, adaletten bahsettiğinizde belli çelişkilerle karşı karşıya kalıyorsunuz.
04:25Bugün Avrupa ile Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı çelişkiler gibi. Türkiye ciddi anlamda otokrat bir rejime doğru ilerliyor. Artık demokrasinin nüvelerinin bile ortadan kalktığı, serbest seçimlerin niteliklerinin ortadan kalktığı bir döneme doğru ilerliyoruz.
04:41Batının bu anlamda değerler üzerinden ya da ilkeler üzerinden verebileceği karşılıklar Türkiye ciddi anlamda hem ekonomik hem de siyasi olarak sıkıştırabilecekken kendi iç siyasetlerinde düştükleri kaygılar bir ortaklaşma zemini üretiyor. O yüzden Özgür Özel'in bu anlamda verdiği mesaj çok önemli.
04:59Çünkü eğer bu mesajın ulaşabileceği Avrupa'daki liderlerin iç siyasetindeki seçmenlerinin baskısı ortaya çıkabilirse orada ilkisel bir duruş almakla alakalı batı liderler kaygı duyabilirler. Bu anlamda CHP'den uzun zamandır görmediğimiz bir çıkıştı bu ve bunun bir kıymeti var, bir hedefi var.
05:17Bu hedef İngiltere Başbakanı değil ya da Alman Şansöresi değil ya da Fransa Cumhurbaşkanı değil doğrudan Alman seçmenler, Fransız seçmenler ve İngiliz seçmenler üzerinden verilen bir mesaj. Bakın sizin hükümetleriniz Erdoğan gibi bir otokrata karşı aldıkları tutum itibariyle sizin belki 200-300 yıldır savunduğunuz değerlerin temsilcisi olduğunu iddia ettiğiniz değerlerin tam karşısına konumlanıyorlar ve bununla alakalı artık sizin de iç siyasette bir baskı oluşturma zamanınız geldi diyorlar.
05:46Bu iş ancak bu şekilde çözülebilir yani artık herkes kendi dış politik ajandasını gerçekleştirmek için dernekler, vakıflar işte Erdoğan ve yakın çevresinin çok kullanmaktan hoşlandığı 5.kol faaliyetleri üzerinden yeni bir ajanda üretmeye çalışırken Türkiye'nin de bu anlamda batılı ülkelerin seçmenlerine seslenebilmesi bununla alakalı daha geniş iletişim kanallarını oluşturabilmesi çok önemli ve kıymete değer bir sonuç üretecektir diye düşünüyorum.
06:12Evet zaten medya biraz böyle bakıyor yani medyada içeride olanları eleştiren bir dille el alıyor benim gördüğüm ama benim dikkatimi çeken bir yönüyle de şu şimdi Ekrem İmamoğlu gözaltına alındıktan sanıyorum 1 ya da 2 gün sonra gördüm ben bazı haberler yapılmış yani Avrupa her şeyi ya burada bir şey oluyor bize göçmen gelir mi acaba diye tartışmıyor mu?
06:32Evet biraz öyle yani şey var belki de dünya tarihinin en niteliksiz ve liyakatsiz siyasetçi jenerasyonuyla karşı karşıya dünya ve batının da bundan nasiplenmemesi tabii ki mümkün değil yani bu işte vonderleyenlerin, kalasların, kostların bunların yönetebileceği, idare edebileceğinden çok daha büyük bir vizyon, coğrafya, ekonomi ve siyaset var Avrupa'da.
06:54Bu kaygıları üzerinden yani kendi sadece kendi seçmenlerinin kaygıları üzerinden dünyaya şekil vermeye çalıştığınızda o seçmenin dünyadan aslında uzak, izole sadece kendi görebildiği algılabildiği dünya üzerinden mesaj verebildiğini atlıyorlar.
07:09Bunun temelde çözülmemesiyle alakalı bir problem var. Sığınmacılar, göçmenler bir problem elbette ülke için bir problem ama hiçbir ülke Türkiye'nin yaşadığı tecrübeyi yaşamadı bu zamana kadar. Biz gerçekten üstünden altından kalkabileceğimiz, üstesinden gelebileceğimiz bir yükün çok çok ötesinde bir yükle karşı karşıyayız ve bunu yönetmekte zorlanıyoruz.
07:29Bunun bize hem siyasi hem demografik hem de ekonomik sonuçları ortaya çıkıyor ve Türkiye'nin harcadığı para gerçekten çok büyük miktarda bir kaynak ayrımını gerektirdi bu son geçtiğimiz 10-15 yıl içerisinde. Avrupa bundan kaçınıyor. Aslında Avrupa'nın bunu kaldırabilecek ve absorbe edebilecek çok daha fazla alanı var, çok daha büyük bir ekonomisi var, çok daha büyük bir pazarı var ancak bunu tercih etmemek elbette kendi tasarruflarında olan bir şey.
07:54Şimdi bunun üzerinden tek mesele sığınmacıymış gibi davrandığınızda Türkiye'nin istikrarsızlaşması gibi bir krizi, siyasi bir istikrarsızlık krizini göze aldığınızda bu sefer daha fazla göçmenle karşı karşıya kalacaksınız.
08:07Yani bugün elçilik kuyruklarında vize vermemek için beklettiğiniz milyonlarca insan bu sefer vize almadan Avrupa'ya göç etmek için sığınmacı olabilmek için kapınıza dayandığında çok daha az elinizde argüman ve çare kalmış olacak, çözüm kalmış olacak.
08:22Bunu anlamaları lazım. Esasında Avrupa Birliği'ni meydana getiren fikir de bu. Avrupa artık kendi arasında savaşmasın, giderek büyüsün, kıtanın bir en azından ekonomik ve siyasi birliği yönünde bir yaptırım gücü olan bir kuruma ortaya çıksın ve bu istikrar zincirini ne kadar uzağa doğru uzatabilirsek coğrafi olarak Avrupa kadar güvende ve refah içerisinde olur.
08:44Avrupa bu fikri unutmuş durumda Avrupalılar. O yüzden bütün mesele sığınmacıymış gibi bakıyorlar. Sığınmacı meselesi Türkiye Avrupa Birliği ilişkilerinin en önemli başlıklarından birisi olabilir ama geleceği şekillendirmekle alakalı en kolay çözülebilecek başlıklardan birisi.
08:58Şimdi bu NATO meselesini çok kısa konuşmak istiyorum ama biraz içeride olanları da değerlendirelim. Şimdi biliyorsunuz Fransa'da da benzer bir şey yaşandı. Aslında iktidar yakın isimlerin de bu durumu benzeştirip şöyle dediğini gördüm ben bir yorum isteyeceğim.
09:11Fransa'da da Marine Le Pen zimmetine para geçirmeyle suçlandı Avrupa fonlarından ve bir siyasi yasak aldı burada kullandığımız tabirle. 2027'de de aday olamayacak seçimlerde ve gerçekten anketlerde de önde götürüyordu.
09:25Aslında benzerlik noktası burası biraz. Ekrem İmamoğlu ne kadar iddialı bir adaysa Marine Le Pen de o kadar iddialı ve kazanmaya aday bir isimdi. Ancak zimmetine para geçirdiği bir biçimde yargı tarafından kanıtlandı vs. ceza aldı.
09:39Şimdi diyorlar ki yani orada da aynısı oldu ne borsa çöktü ne insanlar sokağa döküldü ne işte yerli mirli markaları boykot edip ekonomiyi zora düşürmeye çalıştılar.
09:51Buradan yakalamak buradan tartışmak doğru mu? Ne dersiniz bu yorumu?
09:56Bunun aslında bu yorumu herhangi bir gerçekte karşılığı yok. Çünkü Fransa'da yaşanan süreçle Türkiye'de yaşanan süreçler birbirinden tamamen farklı. Le Pen çok uzun zamandır devam eden bir davanın dosyanın bir sonucu olarak bu cezayla karşı karşıya kaldı.
10:10Tek cezalandırılan kişi kendisi değil. Dava süreci boyunca tamamen dışarıda bir serbest kalmıştı. Bugün de hala dışarıda özgürlüğü elinde.
10:19İmam olduğu için böyle bir şey söz konusu değil. Bir anda ortaya çıkan gizli tanıklara dayanan mış mış duydum öyle diyorlar söylüyorlar diye aslında kimden kaynağının ne olduğu belirsiz iddialar üzerinden yürütülen bir süreç var.
10:32İki dava arasında çok bariz bir şekilde somut bir şekilde bu farklılık var. Diğer yandan Fransa ile Türkiye'nin kıyaslamasını yapacak olursak oradaki hukuk sistemi ile Türkiye'deki hukuk sistemini kıyasladığımızda Fransa'daki yargı sisteminin hukuk sisteminin siyaside bu kadar angajı olduğunu görebiliyorsak evet bir benzerlik kurma noktasında belki bir parça iddia alabiliriz ama böyle bir şey de söz konusu değil.
10:56Keza diğer anlamda Löpen'in çalışmayan aslında Avrupa Birliği'nde ve Fransa'nın çeşitli bürokratik süreçlerinde kararma mekanizmalarında çalışıyormuş gibi gösterip de maaştan el koyduğu kişilerin hesap hareketleri ve çalışmadıkları bütün somut delillerle sabit ve yıllardır devam eden bir davana sonucu olarak tespit edilmiş.
11:18İmamoğlu davasında böyle bir şey yok ya da CHP'nin kayyum atanan belediyelerinde görevden alınan tutuklanan belediye başkanı olduğu belediyelerde herhangi bir şekilde böyle bir maddi delil yok.
11:28Yani Mahir Polat'a 50 liralar 100 liralar söylüyor.
11:31Evet yani Mahir Polat yani adamın yaptığı şeyle alakalı saygı duymayan takdir etmeyen İstanbul'a kazandırdığı değerlerle alakalı hayranlık duymayan kimse yok ki.
11:41Bu iktidar bütün anlatısının temelini Osmanlı ecdadımız üzerinden kurmasına rağmen ecdadın hiçbir mirasına sahip çıkmamışken 20-25 yıldır.
11:51Mahir Polat'ın sahip çıkması tekrar İstanbul'a kazandırdığı eserlerin mevcudiyeti ortadayken İstanbul'daki kamusal alanların İstanbul'daki bütün vatandaşlar tarafından erişilebilir ve kullanılabilir hale gelmesi için bu kadar çaba gösteren bir kişinin 50 liralık 100 liralık bağış için yaptığı.
12:09Yani o da işte SMA'lı bir hasta bebek için başka bir şey için galiba tam hatırlayamıyorum.
12:14Böyle bir bağış üzerinden terör iltisatta hale getirilebilmesi bunun bir delil olarak raporda yer alabilmesi çok gülünç.
12:20Yani 50-100 lirayla terörü finanse edebiliyorsak dünyada dünya hiç sandığımız kadar güvenli bir yer değil demektir yani bu kadar abes bir şey çıkıyor.
12:29Yani o yerli millilik anlatısının kofluğunu karşılıksızlığını işte Alman milli takımını oynamış bir futbolcu bugün AKP'nin yönetim kurulu üyesi MKYK üyesi ve bunun üzerinden yerlilik millilik mesajı veriyor bize.
12:43Yani artık insanların da bazı anlatıları bazı masalları dinlememesi lazım kulak vermemesi lazım bu kadar abesliğin üzerine.
12:52Şimdi tam burada artık bu masalları dinlememe noktasından alıp devam edelim.
12:57Çok ciddi bir öfke doğdu Ekrem İmamoğlu gözaltılandıktan sonra insanlar sokaklara döküldüler.
13:02Çok ciddi protestolar sert müdahaleler zaten 301 kişi tutuklu bulunuyor falan ama başta da söylediğim gibi çeşitlendi.
13:09Bir kere ön seçimde çok ciddi bir katılım oldu.
13:11İşte 90 yaşın üstünde insanlar gittiler oy kullandılar.
13:14Bence bizim milletimiz biraz sandığı da seviyor.
13:16Bütün bu tepkileri biraz buna da bağlıyorum ben.
13:19Bunun yanında boykot yani boykot inanılmaz içselleştirildi.
13:23Katılım bence çok fazla olacak.
13:25Bugünden sonra etkilerini belki ilerleyen günlerde daha çok göreceğiz.
13:28Ne dersiniz böyle bir artık sıkışıp sıkışıp patlama durumu bu?
13:32Şöyle bunu başka bir yayında da anlatmıştım.
13:36Kendi alanımdan örnek vererek izah edeyim.
13:39Bir muharebede hasmınız artık kuşattığınızda onun kaçabileceği çekebileceği bir koridor bırakırsınız.
13:46İkmal edebileceği değil ama çekilebileceği ve kendini savunamayacağı artık muharebeye devam edemeyeceği bir alana sıkıştırmak istersiniz ki.
13:55Eğer tamamen sıkıştırırsanız o hayatta kalma içgüdüsüyle size çok yüksek ve dereceden seviyeden bir mukabele göstermek zorunda kalır ve kayıplarınız artar.
14:05Ve muharebenin seyri biraz daha uzar.
14:07Yani siz bir çıkış alana bir kaçış alana bırakabilirseniz düşmanız hasmını size bu kadar sert bir şekilde direnemez.
14:14Şimdi muhalifler açısından artık Türkiye'de herhangi bir kaçış alanı yok.
14:19Tamamen çaresiz, tamamen kendisini izole edilmiş, tamamen baskılanmış hissediyor.
14:25O yüzden mesele sadece İmamoğlu'nun diplomasının iptal edilmesiyle tutuklanması ile alakalı değil.
14:29Siz insanlara Türkiye'nin iktidarının değişebileceği ile alakalı umudu ortadan kaldırmaya çalıştığınız için
14:36bu insanlar İmamoğlu'nu desteklemese de CHP hiçbir zaman oy vermese de bu sıkışmışlık içerisinde
14:43kendi siyasi, ekonomik ve psikolojik kaygıları üzerinden ortaya çıkan bir tepkiyle karşı karşıyayız bu anlamda.
14:49O yüzden herhangi bir CHP'nin ya da herhangi bir kurumun organize etmesine gerek kalmadan, çağrısına gerek kalmadan
14:56insanlar sokak eylemleri de boykotlar da diğer farklı mücadele biçimlerini kendi kendine örgütlemeye başladılar.
15:02Erdoğan'ı ve AKP'nin yaptığı bu süreçteki en büyük hatalardan birisi bu.
15:06Siz bu kadar sıkıştırırsanız yani bir kediyi köşeye sıkıştırıp da ona böyle hasbihane davranırsanız
15:12sizi tırmalar çok büyük zarar verir ama normalde kedi o kadar saldırgan bir hayvan değildir.
15:17Şimdi muhalefetlere yapılan şey de bu.
15:20Bunun bütün dışsat etkilerinden, dışarıdan gelen tepkilerden, uluslararası konjonktürden çok daha bağımsız bir süreci var.
15:27Ben Saraçhane'deydim. Oradaki bazı genç öğrencilerden bir kısmıyla da görüşebildiğim için kurabildim.
15:33Söyledikleri çok basit bir şey var.
15:35Mühendislik Fakültesi öğrencisi çocuk, mezun olduktan sonra mühendislik yaparsa 40-50 bin lira maaş alacak.
15:42Kur iyilik yaparsa 60-70 bin lira maaş alacak.
15:45Polis ya da bekçi olursa 80-90 bin lira maaş alacak.
15:48Ben yıllarca mühendis olabilmek için eğitim gördüm.
15:51Bu ülke, bu insanlar vergilerinden kesintilerle beni okuttular.
15:55Beni mühendis olarak yetiştirdiler ve ben hayatımı vakfetmek istediğim iş bu.
15:59Mühendis olmak istiyorum.
16:00Ya da Almanya'ya gidecek.
16:01Ya da yurt dışına gidecek.
16:03Yani buradaki bütün eğitimini, birikimini, entelektüel sermayesini alıp yurt dışına götürecek.
16:08Ve Almanya tek bir kuruş harcamadan yeni bir mühendis kazanmış olacak kendi ekonomisini.
16:13Ya da başka bir ülke. Fark etmiyor nereye gideceği aslında.
16:16Şimdi bu kadar sıkışmışlık içerisinde siz insanlara yeni bir gelecek, yeni bir tahayyül sunamazsanız
16:23artık rıza üretmekten, insanları ikna etmekten kaçıp da tamamen despot ve şiddete dayalı
16:29hem siyasi hem psikolojik hem de fiziken, fiili şiddete dayalı bir tepki verirseniz
16:34insanların kaygılarını dindirmek bir yana daha da bir araya gelebilecekleri
16:38ve daha da organize tepkiler verebilecekleri bir paradigma oluşturmuş olursunuz.
16:42Bir süreç oluşturmuş olursunuz.
16:43Bu anlamda eğer Erdoğan hükümeti bu zamana kadar en azından son 15 günde attığı adımlarla alakalı bir geri adım atmazsa
16:52ülkemizin siyasi istikrarıyla alakalı yeni süreçlerle karşı karşıya kalacağız.
16:56Bu olumlu olumsuz tanımını ben yapmıyorum, yapmayacağım bu anlamda.
17:00Bunu tarihçiler karar verecektir, siyaset bilimciler karar verecektir.
17:03Ama Türkiye'nin gittiği nokta, Türkiye'yi bu hale götürenler için hayırlı olmayacağı kesin.
17:09Muhalefet için ne olur? Eylemciler, protestocular için ne olur?
17:12Muhalefetin geneli için ne olur? Çok öngörmek mümkün değil Türkiye gibi bir ülkede.
17:17Ama iktidarın kendisi için iyi olmayacağını, artık demokrasiden vazgeçmiş, sandıktan vazgeçmiş bu görüntünün,
17:24insanların tepkilerini daha da marjinelleştirebileceğini ve daha farklı riskler üretebileceğini de anlaması lazım iktidar paylaştığının.
17:31Evet, gerçekten az önce de dedim ya bence insanın sandığı bir anlamda o demokratik hakkını kullanmayı çok seviyor.
17:38Hatta belki bu süreçte sadece sandıkta değil de bakın başka yollarla da demokratik hakları kullanabiliyoruz ve etki edebiliyoruz.
17:45Özle olabiliyoruz, keşfini yapanlar var belki özellikle gençler.
17:49Bence böyle olumlu iyi bir his de var genel itibariyle.
17:52Peki şimdi bir başka iddia, başka bir konuşulan konu.
17:5519 Mart gecesi Ekrem İmamoğlu evinden gözaltına alındı.
18:0018 Mart'ta ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump telefonda uzun bir görüşme yapmışlardı.
18:06Bu operasyonların ardından bunlar sürerken de Rubio ve Hakan Fidan düzeyinde yine görüşmeler oldu.
18:14Şimdi bu şöyle yorumlanıyor.
18:17Acaba Cumhurbaşkanı Erdoğan içeride yapacağı bu yargı darbesinden önce Trump'la bu konuda konuştu mu?
18:24Trump bu konuda ne söylemiş olabilir?
18:26Tırnak içinde söylüyorum bir icazet alma durumu var mı? Ne dersiniz?
18:31Yani bir icazet ya da bir izin alma ya da bir onay alma mekanizması geliştiyse Türkiye'nin bağımsızlığıyla alakalı çok ciddi bir tartışma başlar.
18:39Ben buna ihtimal bile vermek istemiyorum.
18:41Yani bunu hiçbir iktidarın Türkiye'de böyle bir şeye kalkıştığını duymak düşünmek bile istemiyorum.
18:49Bu ayrı bir kenarda koyuyorum ama bence süreç şöyle ilerlemiştir çok yüksek ihtimalle.
18:54Erdoğan bu anlamda Trump'tan herhangi bir icazet almamıştır.
18:58Yani sözlü olarak ya da dizil olarak böyle bir görüşme olmamıştır.
19:01Olabilecek olan şey şudur.
19:03Erdoğan Trump konuşmasında Orta Doğu'nun geleceğini özellikle Suriye'de ve İran'da beraber alınabilecek pozisyonlar,
19:10Ukrayna'da barışın getirilmesiyle alakalı beraber alınacak pozisyonlarla alakalı Erdoğan bir muhatap olarak kabul edilmekten,
19:17bir partner olarak kabul edilmekten çok memnuniyet duymuştur ve bunun kendi önemini arttırdığını,
19:22Avrupalıların da güvenlik mimarisiyle alakalı Türkiye'ye muhtaç olduğunu düşünerek biraz daha pervasız bir şekilde böyle bir işe giriştiklerini düşünüyorum.
19:30Bu Trump'ın çok rahatlıkla onaylayabileceği, memnuniyet duyabileceği,
19:34sadece Trump'ın değil Putin'inden bütün dünya liderlerine kadar onaylayabilecek bir süreç.
19:40Çünkü siz karşınızdaki muhatabınızın içeride çok ciddi protestolarla, halk hareketleriyle karşı karşıya kaldığında ve siyasi meşruluğu bir tartışma konusu olduğunda,
19:52onunla kendi ajandanızı konuşurken, müzakere ederken özellikle Suriye ve İran meselesinde çok daha fazla dayatma yapabilirsiniz.
20:00Yani buna hiçbir şey vermek zorunda değilsiniz.
20:02Sadece Türkiye'de olan bir tane sessiz kalma karşılığında,
20:06Türkiye'de demokrasi işte yıpratılıyor, tahrip ediliyor, özgürlükler kısıtlanıyor,
20:12insan haklarıyla alakalı ihlaller var dememek için dememe karşılığında,
20:16Türkiye'ye kendi ajanlarınızla ortak edebilirsiniz.
20:18Ne yapabilirsiniz mesela?
20:20Trump ekibinin şu anda çok büyük bir şekilde keyif olarak izlediği süreçte Erdoğan ciddi bir krizle karşı karşıya,
20:26biz Erdoğan'a herhangi bir yardım yapmadan, herhangi bir iç zafer konuşması yapmasına izin vermeden
20:32ya da herhangi bir şeyi müzakere bile etmeden Suriye'de İsrail'le aynı çizgide olmasını sağlayabiliriz.
20:38İran olası bir müdahalede Türkiye'nin tarafı olmasını sağlayabiliriz.
20:42Çünkü Türkiye ekonomik olarak çok kırılgan, artık siyasi olarak da bir kırılganlığa doğru devam ediyor.
20:47Erdoğan'ın burada bize karşı çıkabileceği elinde herhangi bir şey kalmıyor.
20:51Eğer Erdoğan bizim ajandamıza karşı çıkarsa, Batı ülkeleri başta olmak üzere bir anda başlayacaklar.
20:57Türkiye'de adaletin tesis edilmesi için adımlar atılmalı, Türkiye'de demokrasinin gerilemesi nedeniyle kaygalıyız,
21:04Türkiye'de insan hakları ihlalleri var, bunun hukuki sonuçları olacak diye konuşmaya başlayacaklar.
21:09Bunu söylememe karşılığında Erdoğan'dan, haliyle Türkiye'den çok daha büyük tacizler koparacaklar ki,
21:14Brüksel'de Avrupa Birliği liderlerinin büyük bir kısmı, dışişleri bakanları, milli savunma bakanları,
21:20içişleri bakanları, göçten sorumlu bakanlar ve bürokratlar ve devlet başkanları çok ciddi bir şekilde bunda fikir birine varmış durumda ki,
21:27hatta Güney Kıbrıs'ın diplomatları, temsilcileri, siyasi liderleri Brüksel'de şunun çalışmasını yapıyorlar.
21:34Erdoğan'a çok fazla sert tepki vermeyelim, köşeye sıkıştırmayalım.
21:38Şu an yine bir Kıbrıs'la alakalı müzakere süreci var.
21:41Erdoğan'ın elini rahatlatmamız lazım çünkü Erdoğan içeride çok sıkıştı.
21:44Bakın Kıbrıs'ın güneyindeki idare 50 yıldır Türkiye'nin söz konusu olabileceği her toplantıda, her masada,
21:51Türkiye'nin olabilecek en büyük yaptırıma uğraması için çaba gayret gösterirken,
21:55bugün hükümetin elini rahatlatabilecek adımlar atılması noktasında Brüksel'de lobi yapıyor.
22:00Bunun bize anlattığı bir şey var.
22:02Bunun bize anlattığı şey Türkiye'nin hayrına bir sonucun çıkmayacağı demek.
22:05Şimdi biz Suriye'de İsrail'e karşı karşıya kaldığımızı,
22:11İsrail'in agresif tutumunun, uluslararası hukuku içe sayan tutumunun,
22:15Filistin'de, Gazze'de işlediği insanlık suçlarının, soykırım suçlarının haklı olarak bir tarafıyız.
22:21Bunu muhalefet de, iktidar da aynı şekilde paylaşıyor. Bununla alakalı problem yok.
22:25Ama biz Suriye'de İsrail'le ortaklaşmak zorunda kalırsak,
22:29İran'la alakalı, İran'ın nükleer programıyla alakalı İsrail'le ortaklaşmak zorunda kalırsak,
22:34hükümetin bunu nasıl izah edebileceğini ben çok merak ediyorum.
22:37Gerçi İsrail'le ticaretin devam ettiğine yönelik iddialara verilen karşılıklar, cevapları da göz önünde bulunacak olursak,
22:43yine bir anlatı bulurlar, inkar üzerinden bulurlar.
22:46Ama sonuçta İran'ın nükleer programıyla bir müdahalenin,
22:50fiili bir müdahalenin, askeri bir müdahalenin giderek çok ciddi bir şekilde gündeme geldiği bir dönemdeyiz.
22:55İki uçak gemisi, uçak gemisi görev grubu şu an, birisi zaten Orta Doğu'da,
23:00diğeri de Orta Doğu'ya doğru gelecek, Basra Körfezi'ne doğru ilerleyecekler.
23:03Bunların iki tane daha eklenmesi söz konusu ve burada Türkiye'nin, Erdoğan'ın bu operasyon süreciyle kaybettiği şeylerin çok büyük bir boyutu da var.
23:13Yani burada bir fırsat maleti oluştu Türkiye'de.
23:16Türkiye bu süreçte ciddi anlamda ekonomik krizini aşabilecek bazı kazanımlar elde edebilirdi.
23:22Ya da sığınmacı meselesinin çözülmesiyle alakalı bazı kazanımlar elde edebilirdi.
23:27Tamam siz benim Suriye'de ortaklaşmamı istiyorsanız, Suriye'nin Türkiye'yle bir münasır ekonomik bölge, karasuları, kıta sahanın anlaşması yapması için izin verin
23:37ve yaptırımların kaldırılmasında bunların imzalanmaması şart koşmaktan vazgeçin diyebilirdi.
23:42Ve bunların hepsini Erdoğan iç politikada, iç siyasette, kendi seçmenine Türkiye kamuoyuna da, Türk kamuoyuna da çok rahatlıkla bir dış politik zafer olarak anlatabilirdi.
23:51Yani bu fırsatlardan elinin tersiyle itmiş ve gerçekten akılcı olmayan, kendisine de zarar veren bir politika izliyor Erdoğan ve saraydaki artık bütün takım arkadaşları.
24:01Bu da Erdoğan'ın yaptığı bu süreçteki ikinci büyük hata olarak diye düşünüyorum ben.
24:05Peki. Son aslında konuşmak istediğim, şimdi biliyorsunuz Trump da üçüncü kez aday olmanın yollarını arıyormuş.
24:11Hani hep bir dedikodu var ya Türkiye küçük Amerika olacaktı, Amerika büyük Türkiye oldu diye.
24:16Şimdi tüm dünyada yani sadece Trump'ta değil Avrupa'da da faşist liderler bir anlamda destek yükseltiyorlar vesaire.
24:24Dünya bu yönde giderken, NATO'yu ayrıca konuşalım onu sormayayım şimdi.
24:30Türkiye'de gerçekten artık otokratik bir yönetim halinde neredeyse gelecek bir iktidarın değişmesi, demokratik yollarla değişmesi, halkın tepkisiyle bir anlamda değişmesi.
24:43Dünyadaki sizce konjonktürü nasıl etkiler, bizim durumumuzu nasıl konumlar, bir demokrasi zaferi olmaz mı bütün bunların içinde?
24:50Yani çok romantik ve duygusal gelebilir izleyicilere ama Türkiye 100 sene önce de dünyanın geri kalanına örnek olan bir irade ortaya koymuştu.
24:58Ve verdiği mücadeleyle koloniciliğin sonunu getirmişti.
25:02Üçüncü dünya ülkelerinin bağımsızlıklarına kavuşması ile alakalı ciddi bir örnek olmuştu.
25:06Türk modernitesinin, Türk devriminin örneklerini izleyen ülkeler, liderler ortaya çıkmıştı.
25:12Afrika'dan Asya'ya, Güney Amerika'ya kadar.
25:14Bu bağlamda Türkiye bir küçük Amerika olamadı.
25:17Olup olmaması haliyle bir tartışma konusu ama dünya sadece ABD değil, büyük bir Türkiye yolunda geçti.
25:23Yani işte Trump'ın tekrar aday olmaya çalışmasıyla alakalı süreçten bahsediyorsak.
25:28Ve Trump'ın anayasayla bu kavgası, CIA ile kavgası, NASA ile kavgası, parlamento ile kavgası, Supreme Court diyorlar bizdeki anayasa mahkemesi.
25:39Onunla olan kavgası devam ettikçe Trump'ın kendi başkanlık dönemini tamamlayabilmesiyle alakalı spekülasyonlar da ortaya çıkıyor.
25:47Burada bir ortaklık var.
25:49Trump'la, Erdoğan'la, dünyanın gerikanıyla.
25:52İktidara nasıl gelirseniz öyle gitmeyi bilmelisiniz.
25:55İktidarda yaptığınız eylemlerin hesabını vermekten kaçınmamalısınız.
25:59Ya da ben iktidarı sandıkla, hukukla, kanunla terk etmeyeceğim, devretmeyeceğim diyorsanız.
26:06Bunun sonuçlarının ne kadar yıkıcı olabileceğini de göz önünde bulundurmak zorunda kalırsınız.
26:11Bakın bunu kimsenin örgütlemesine, organize etmesine gerek yok.
26:14Ya da kimse kimseyi tehdit etmiyor.
26:16Ama şu an Türkiye'de verilen görüntü de biraz böyle.
26:18Erdoğan hükümetinin şu an verdiği görüntü, ben karşımdaki güçlü adayları tutuklamaktan çekinmiyorum.
26:24Ben sandık demokrasisine, yani o sandığa indirgenmiş demokrasiye bile artık tahammül edemiyorum.
26:30Bunun sonuçlarıyla birlikte ortaya çıkacak tabloyu kabul etmiyorum görüntüsü veriyorsunuz.
26:35Şimdi siz insanlara ben sandığı kabul etmiyorum derseniz, değişim talep eden insanların başka çareler almak zorunda kalacağını hesaplamak zorundasınız.
26:44Ve milyonlarca insanı tutuklayamazsınız.
26:46Milyonlarca insanı sülgüne gönderemezsiniz.
26:49Bu talepleri yönetmek zorundasınız ki siyasetin, esasında hükümetlerin işi de budur.
26:53Kendisinden farklı olan insanların, kendisine destek vermenin insanların da taleplerini ortaklaştırabilmek, yönetebilmektir.
26:59O yüzden Trump'ın üçüncü dönemi zorlaması, AVD'de nasıl kırmalar yaratabilir, nasıl krizler yaratabilir, bu bütün dünya etkileyecektir.
27:07Ama Türkiye'de verilen mücadelenin Erdoğan iktidarına karşı değil sadece demokrasiyle, özgürlükle, hukukla ve refahın tabana yayılmasıyla alakalı bir talep üzerinden gerçekleşebilirse,
27:19bugün batıda da o aşırı sağcı hareketlerin ne kadar yavaşlayabileceğine, ne kadar geriye düşebileceğine dair bir örnek ortaya çıkartılmış olur.
27:27Ve eminim batılı siyasetçiler de Türkiye'deki muhalefetten bir şeyler öğrenebilirler.
27:32Evet, tamam. Çok kısa şunu da sorayım hemen. NATO meselesi, çok kısa değinelim.
27:37Artık NATO bir anlamda, NATO üyesi ülkeler birbirlerine saldırmasınlar, savaşmasınlar diye çalışan bir örgüt haline gelmedi mi, ne dersiniz?
27:46Öyle, biz yıllardır zaten söyleriz. Türkiye, NATO üyeliğine devam etmeli.
27:50Çünkü NATO'dan korunmak için. Diğer türlü NATO'nun müdahalesine açık bir ülke haline gelebilir.
27:55Eleştirirlerdi bizi. Sen nasıl solcusun? Solcular, sosyalistler, sosyal demokratlar nasıl NATO gibi bir örgütün paydaşı olmayı Türkiye için kaçınılmaz bir süreç olarak görür?
28:06Yani şu aşamada Türkiye'nin NATO'dan korunması için NATO üyelerine ihtiyacı var.
28:10Bu ayrı bir işte entelektüel geyiğin bir çıktısı olarak söyleyelim.
28:14Ama NATO üyeleri arasında ortaya çıkan bu fikir ayrılıkları biraz da ortak bir düşmanı tespit edememekle alakalı.
28:21Bildiğiniz gibi NATO soğuk savaş döneminde ortaya çıkmıştı ve Sovyetler Birliği'ne karşı, sosyalizmin yayılmasına karşı ortaya çıkan bir tedbirin bir kurumuydu.
28:29Türkiye'de bunun paydaşı olmak zorunda kaldı, olmayı tercih etti ve bunun çeşitli sonuçları oldu Türkiye'de.
28:35Bir darbeler tarihi başladı, farklı siyasi süreçlerin önü açıldı, frakların kapatıldı.
28:40Bunların hepsi ayrı mesele. Şili'den tutun Vietnam'a kadar bir sürü müdahalesi oldu NATO'nun ve NATO paydaşlarının.
28:48Bu yüzden NATO'nun artık kendisine karşı ortak bir tehdit üretememesi, bir ortak tehdit tanımında bulunamaması,
28:55terörizmin bile geçici bir cevap olarak karşımıza çıkıyor olması, NATO'nun geleceği ile alakalı da çok ciddi soru işaretleri üretiyor.
29:02Evet Türkiye bu anlamda olabileceği, partisi olabileceği, karar vericisi olabileceği bütün uluslararası organizasyonların partisi olmalı,
29:10dahil olmalı, üye olmalı ve buralarda etkin bir şekilde dış politik ajandasını sürdürebilmeli, kurumsal bir politika ilerletebilmeli.
29:19Bu çok önemli bir kazanın ortaya çıkartacaktır ama NATO'nun en büyük paydaşlarının kendi arasında anlaşılmadığı,
29:26bundan 2-3 sene önce mesela Amerika gitti Avustralya'ya, Fransa'nın imzaladığı denizaltı anlaşmasını iptal ettirip,
29:33kendisi denizaltı satmıştı bir AUKUS projesi ile ve çok büyük kıyamet kopmuştu.
29:37Yani Macron'un NATO'nun beyin ölümü gerçekleştirmesi biraz da bu tür şeylerle alakalı.
29:42İşte Hindistan'a silah satışından tutun bir sürü böyle çatışmalar var.
29:46Türkiye'nin çok gündemine gelmemişti o süreçte.
29:48O yüzden Türkiye'nin artık NATO'dan bağımsız bir şekilde, NATO olmadan da bir caydırcılık üretmesi bir şart bir zorunluluk haline geliyor.
29:57Bu bağlamda İran'ın nükleer silaha sahip olması, İsrail nükleer silaha sahip olduğunu inkar etmesi,
30:03Suudi Arabistan'ı, Birleşik Arap Emirlikleri'ni, Mısır'ı, Endonezya'yı hatta Güney Kore ve Japonya'yı bile nükleer silahlanma yönünde daha olumlu düşünmeye teşvik edecektir.
30:12Ve böyle bir dünyada Türkiye'nin de caydırıcılığını tesis etmekle alakalı çok ciddi fedakarlıklar yapmak zorunda kalması söz konusu olabilir.
30:20NATO'nun geleceği ne olur?
30:22Yani işte Trump'ın 3,5 yılı daha kaldı.
30:24Bu deformasyon devam eder mi?
30:26Kalıcı olur mu?
30:27Tabii ki bugünden söylemek kesin yargılarda bulunmak çok zor.
30:30Ama mevcut gidişatta NATO'nun varlık sebebi, ortak hareket edebilme kabiliyeti giderek zayıflıyor ve bir anlam ifade etmemeye başlıyor.
30:38Bu da bütün Türkiye'nin liderlerinin, karar vericilerinin artık bir kez daha düşünmesi gereken bir mesele.
30:44Evet. Çok teşekkür ediyorum. Çok güzel bir program oldu. İyi ki geldiniz.
30:48Ben teşekkür ederim. Sağ olun.
30:50Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, güvenlik politikaları uzmanı Burak Yıldırım burada stüdyomuzda bizlerle birlikteydi.
30:56Sizler için son gelişmeleri konuştuk.
30:58Ekrem İmamoğlu'nun tutukluğunun ardından yurt genelinde yaşananlar dünyaya nasıl yansıdı?
31:03Neler düşünülüyor? Neler olacak? Hepsini anlattı efendim. Yeniden görüşmek üzere.