Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Saygılı Cumhuriyet TV izleyenlere hoş geldiniz yayınımıza efendim, iyi bayramlar dileyerek başlayalım.
00:19Biliyorsunuz bu sene bayram biraz buruk geçiyor.
00:22Bildiğiniz üzere Ekrem İmamoğlu'nun önce gözaltına alınması ardından tutuklanmasıyla yurt genelinde protestolar başlamıştı.
00:29Bu protestolarda büyük bir çoğunluğu İstanbul'da olmak üzere 31 kişi tutuklandı.
00:34Çoğunluğu 18-25 yaş aralığındaki gençler bunlar yalnızca protestolara katıldıkları için tutuklu bulunuyorlar.
00:40Bir de bayram tatiline gelmeleri sebebiyle pek çok insan hakları ihlaline de aslında maruz kaldılar.
00:47Bunun yanında elbette bu tutuklamanın siyasetteki etkileri de sürüyor.
00:51Açıklamalar yapılıyor vesaire hepsini konuşacağız.
00:54Bugün konuğumuz Dr. Egaşar, hoş geldiniz.
00:57Merhaba, hoş bulduk. İyi yayınlar.
00:59Öncelikle Cumhuriyet Halk Partisi'nin bu süreci yönetim biçimiyle başlamak istiyorum.
01:05Son günlerde Özgür Özel çok sert konuşmalar yapıyor.
01:08Dünkü konuşmasında da aslında önemli mesajlar vardı.
01:12Hem iç bürokrasiye seslendi hem de Avrupa'ya seslendi Özgür Özel.
01:16Bürokrasiye bugünkü yapılanların aslında unutulmayacağını bir biçimde çok yakında tariflediği
01:23Cumhuriyet Halk Partisi iktidarında yapılanların hesabına verileceğini.
01:27Dışarıya ise bir göçmen korkusundan dolayı ve Türk ordusuna ilişkin bazı planlardan dolayı
01:34içeride bir otokrasi olmasına izin verme suçlaması yaptı.
01:39Nasıl değerlendirdiniz bu süreçte Özgür Özel giderek dozu arttıran mesajlar veriyor?
01:45Evet, şimdi Cumhuriyet Halk Partisi bu süreci yönetirken
01:51önceki dönemlere göre daha sert ve kararlı bir söylem tutturuyor.
01:57Bu da anlaşılır çünkü şu anda Cumhuriyet Halk Partisi açısından
02:03yaşananların daha önce emsalsiz olduğunu en azından söyleyebiliriz.
02:09Dolayısıyla olayların vehametine verdiği tepkinin de artmış olması anlaşılır.
02:15Burada dün verilen mesajların sizin bahsettiğiniz ikisine odaklanmak gerekirse
02:23öncelikle şu anda bakıyoruz 301 tane genç sadece anayasal haklarını kullandıkları için
02:32bayramı cezaevinde geçiriyorlar.
02:35Ki olan biten gerçekten Türkiye'de hukuk devletinin geldiği nokta açısından da
02:43emsalsiz görülebilir yakın zamanda özellikle.
02:47Çünkü bakıyorsunuz bir yandan Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınacağı,
02:52tutuklanacağı bayramdan önce bir takım televizyon kanallarında konuşulabilir durumda oluyor.
02:59Fakat suçlamalar bu kadar ortadayken, ortalara dökülmüşken,
03:07özellikle hükümet yanlısı gazetecilere verilmişken, kulis haberi olarak verilebiliyorken
03:14bir yandan yargının bağımsızlığını iddia edilmesi tabi gülünç duruma geliyor.
03:20Sanki hükümetin bütün bu yapılanlardan hiç haberi yokmuş gibi.
03:24Şimdi bunlar yapılırken çok hazırlıklı, suçlamaların net olduğu,
03:31delillerin sabit olduğu bir dosyadan bahsediyor muyuz acaba diye düşünebilir
03:36Türkiye'nin şu an içinde bulunduğu koşulları yakından bilmeyenler belki.
03:41Bakıyorsunuz orada da sadece gizli tanık beyanlarına dayalı bir dosya var.
03:46Ama buna rağmen mesela bir iddianamenin yazılması çok uzun sürecek denebiliyor.
03:51Yine hükümet yanlısı gazetecilerin kulis bilgileriyle sözüm ona.
03:566-7 ay diyen var, 1 yıl diyen var.
04:01Ekrem İmamoğlu'nun iddianamesinin yazılması için geçmesi gereken süreyi böyle tayin etmeye çalışanlar var.
04:08Hatta bunu yaparken Selahattin Demirtaş'ın ilk iddianamesinin ne zaman çıktığına bakıp
04:15belli karşılaştırmalar yapılıyor.
04:17İki ayrı dava, iki birbirinden bağımsız, alakasız iki dava.
04:22Ama işte siyasi olma açısından birbirlerine çok benzediği de aslında o kişiler tarafından kabul edilmiş oluyor bu yapılarak.
04:31Öte yandan bakıyorsunuz anayasal hakları kullanıldığı için, kullandıkları için,
04:37hatta daha onu bile kullanmaya başlamadan sadece bir yerde toplandıkları için
04:42yaka paça gözaltına alınıyor gençler.
04:44Çoğu genç bir grup.
04:46Bunlardan bazıları o gösteriye bile katılıp katılmayacakları belli değil.
04:53Sadece oradan geçtiği için ya da bir şekilde artık kolluk kuvvetleri gözü tutmadığı için
04:59gözaltına alınanlar var.
05:01Böyle basında bununla ilgili iddiaları hep görüyoruz.
05:04Ki bunlar yalanlanmıyor bir şekilde.
05:08Bunlar hakkında savcı hiç dinlemeden tutuklamaya sevk edebiliyor.
05:15Ve bunlarla ilgili iddianame bir saat içinde belki yazılabiliyor.
05:21Doğrudan bunların iddianamesi hazır.
05:23İstenen suç belli, yapılan suç isnadı belli vesaire.
05:27Yani bir yargı sistemi var şu son 10-15 gündür, 20 gündür gördüğümüz.
05:32Tamamen bu şekilde ilerliyor.
05:34Dolayısıyla şimdi buna karşı CHP'nin biraz sesini yükseltmesi, iktidara gelmek üzere olan,
05:43çoğunluğun desteğini almış olan, Türkiye'nin birinci partisi haline gelmiş olan bir partinin,
05:51bir siyasi grubun öz güveniyle, onun yarattığı meşruiyetle konuşuyor Özgür Özel.
06:00Dolayısıyla aslında sadece bir sertlik değil, aynı zamanda tonundaki farklılığı biraz böyle de yorumlamak lazım.
06:07E şimdi bürokrasiye yapacağınız çare dolayısıyla bunu içermeli.
06:11Yani herkesi yasaya uygun davranmaya itiyoruz çağıran, davet eden, iten, iten ve çeken hatta bir dil burada kullanılması gerekiyor.
06:23Çünkü iktidar aslında çoğu zaman CHP'nin de söylediği gibi kullandığı kavram açısından bir avuç insan olarak bunu kavramsallaştırıyor.
06:36Oranın bürokrasiye, yasalara uymama konusunda yaptığı baskının tam tersini CHP, ana muhalefet partisi olarak ancak bu dille yapabilir.
06:50Tabii istenilen şeyler arasında çok ciddi fark var.
06:53Bir yandan yasalara uyulmaması ya da uyulursa da onların çok önemli olmayacağı konusunda yapılan bir baskı.
07:03Öte taraftan sadece yasaların uygulanması, sadece kanuna uygun olan emirlerin uygulanması,
07:09kanuna uygun olmayan emir veriliyorsa da buna yine kanuna uygun bir şekilde direnilmesi şeklinde bir çağrı var.
07:19İkisi arasında çok net fark olduğunu görebiliriz.
07:23Yurt dışına yapılan çağrıların da bu güçlüğü önemli.
07:27Hatta yani burada da şöyle bir şeyin altını çizmek lazım.
07:33Aynı dönemde Cumhurbaşkanı Erdoğan muhalefeti sürekli Türkiye'yi yurt dışına şikayet etmekle falan suçlarken aslında bunu da yanlışlayan bir dil tutturmuş oluyor.
07:48Ve değişen jeopolitik ortamın Türkiye'nin bundan sonra batı dediğimiz artık eskisi gibi bir monoblok olmadığı çok açık olan
08:01işte Avrupa ve Amerika için Türkiye'nin oynayacağı rollerin değişeceği bir jeopolitik ortam var.
08:08Ve bu da bu ülkelerin Türkiye'de olan bitene sessiz kalması.
08:14Sadece sessiz kalması değil, sessiz kalıp kalmaması önemli değil.
08:17Çünkü siz hani halk sanki burada karşı çıkmıyor da dış güçlerin desteğine mi ihtiyaç var? Hayır.
08:24Ama Türkiye'de tam tersi otoriterleşmenin bir dış desteğe ihtiyacı oluyor ve bu otoriterleşmenin konsolide olması için dış desteğe ihtiyaç oluyor.
08:35Bunu vermemesi için dışarıya bir serzeniş var.
08:39Dolayısıyla bu ikisi arasında ciddi bir fark var, bu ikisinin de altını çizmek lazım.
08:44Evet. Sizin de bahsettiğiniz gibi aslında bir başka tartışma konusu da bu operasyon yapılmadan bir gece önce
08:51Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ABD Başkanı Trump'la yaptığı telefon görüşmesiydi.
08:55Şimdi bu başka bir mesele ama bir yandan da elbette muhalefetin bu konuya dair söylemleri var, iktidarın da var.
09:02Boykot meselesine de geleceğim.
09:05İktidar dediğiniz gibi bir anlamda yargı bağımsızcasına bu işin dışarıda olduğunu, Cumhuriyet Halk Partili belediyelerin Ekrem İmamoğlu'da başta olmak üzere belli olsuzluklar yaptığını iddia ediyor.
09:17Bütün söylemleri de bu yönde.
09:19Tabii sokağa Çağrı'yı da eleştiriyorlar.
09:22Bunun sanki bir suçmuş gibi gösterilmesini sağlamaya çalışıyorlar diyelim.
09:27Bizzat Adalet Bakanı böyle konuşmalar yaptı.
09:30Son olarak da Devlet Bahçeli'den bir açıklama geldi.
09:33Devlet Bahçeli'nin açıklaması da adeta tehdit eder gibi.
09:36Yani 15 Temmuz'u hatırlayın başkaları da sokağa çıkarsa ne olur gibi cümleler kurdu.
09:42Bu anlamda iktidar kendi tabanını ve tümden bir toplumu sizce bu soruşturmaların, bu davaların vesaire haklı olduğuna inandırabildi mi?
09:53İnandırabilecek halde mi?
09:56Şimdi bir belediyede yolsuzluk olabilir.
10:03Ve hani halkımıza sorsanız hiçbir belediyeyi de kolay kolay kimse kefil olmaz.
10:09Ama çok uzun zaman geçti.
10:11Yani şurada yaklaşık 10 günden fazla süre geçti.
10:15Ve yapılan suçlamalarla ilgili birçok ayrıntıya da artık sahibiz.
10:24Şimdi bunlara baktığımızda toplumun bunlara ikna olmadığını görüyoruz.
10:30Nereden anlıyoruz?
10:31İşte bazı araştırmalar yapıldı.
10:33Bunlardan bazıları kamuoyuna da açıklandı.
10:35Mesela KONDA'nın araştırması kamuoyuna da açıklandı.
10:38Sadece protestolara destek vesaire değil yapılan suçlamaların ne kadar inandırıcı olduğu.
10:46Ya da halkın bütün bu operasyonun Ekrem İmamoğlu'na karşı yapılmış bir siyasi operasyon olup olmadığıyla ilgili düşüncesini soran araştırmalara baktığımızda.
10:58Bu oranların çok yüksek olduğunu yani bu inandırıcılığın da çok fazla sağlanamadığı ortada zaten.
11:06Şimdi Türkiye normal şartlarda biraz dışarıdan bakarsak çok kutuplaşmış bir ülke olduğu için hani şöyle düşünülebilir.
11:13İşte burada iktidara değil de muhalefete yönelik bir suçlama var.
11:19Buna muhalefetin destekçileri inanmaz, iktidarın destekçileri inanır.
11:23Tersi de tersi olur şeklinde bir düşünce olabilir.
11:27Evet bu normaldir.
11:29Maalesef kutuplaşmanın böyle kötü sonuçları var ve zaten sırf bu sebeple otoriter iktidarlar dünyanın birçok yerinde kutuplaştırmayı bir siyasi enstrüman olarak kullanıyorlar.
11:43Ama araştırmalardan çıkan rakamlara baktığımız zaman böyle bir 50-50 bölünme de yok açıkçası.
11:50Yani iktidarın tabanı da bunun siyaseten Ekrem İmamoğlu'na karşı yapılmış bir operasyon olduğunun farkında.
12:01Ekrem İmamoğlu'na oy verir, destek verir ayrı konu ama bunun bu şekilde olduğu onların da malumu.
12:07Dolayısıyla yargı ile ilgili, yargının bağımsızlığı ile ilgili uluslararası birçok endekste de ortaya çıkan sorunlar.
12:15Çünkü Türkiye birçok otokrasinin bile gerisine düştü yargı bağımsızlığı konusunda vs.
12:24Bunların halk tarafından fark edilmemiş olması mümkün değil.
12:29Yani iktidarın devamı için bir şekilde oy veren seçmen de iktidarın her dediğine sorgusuz inanıyor ve tamamen fikrini bu şekilde belirliyor diye düşünmek de doğru değil.
12:43Nitekim araştırmalar bunu gösteriyor.
12:45Kaldı ki insanların bu şekilde düşünmesi de gayet normal çünkü eğer yargı bağımsızlığı üzerinden yürüyen bir süreç olsa
12:54ve ilk günlerdeki gibi AK Partililerin durun hele bir soruşturma dosyada gizlilik var dosyada ne olduğunu bir görelim vs.
13:02şeklinde açıklamalar yapan AK Partililerin o ilk günkü söylemleri devam ediyor olsa
13:10hani belki bir kısım insan buna bu şekilde düşünebilir.
13:14Ama iktidar yanlısı gazeteciler Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kendisi her gün bu iddiaların geleceği ile ilgili haberler verirken
13:24durun daha bunlar bitmedi daha fazlası gelecek işte aslında iddiaları suçlamaları teslim eden bir takım CHP'liler vs. gibi söylemleri arttırdıkça
13:38bunların tam olarak siyasi iktidar kontrolünde bir süreçle yürütüldüğünü de bir bakıma itiraf etmiş oluyorlar ve bununla ilgili algıyı da güçlendirmiş oluyorlar.
13:48Dolayısıyla Ekrem İmamoğlu'nu desteklesin ya da desteklemesin iktidar destekçileri için dahi bu argümanların geçerliliğini kaybetmiş oluyor.
13:59Onun için bu araştırmalarda çıkan sonuçlar da beni çok şaşırtmıyor açıkçası.
14:04Evet dediğiniz gibi hem iktidar tarafından gelmiş olsun hem de Cumhuriyet Halk Partisi tarafından ya da muhalefet tarafından yani bir kesim var.
14:13Bunlar bu mahalle bunlar bu mahalle ne denirse de inanılır anlayışı gerçekten bana da yanlış gelen bir anlayış.
14:20Teşekkür ediyorum bunu yaptığınız için.
14:22Şimdi boykot meselesini konuşmak istiyorum.
14:24Aslında günlerdir bir anlamda sokak hareketleri biraz azaldı.
14:27Bayram nedeniyle insanların eve de çekildiği bir iki gün yaşadık ama çok ciddi bir biçimde sosyal medyada boykot örgütledi insanlar.
14:35Benim gördüğüm gerçekten bir heyecanlı katılım da var.
14:38Gördüğüm kadarıyla karşı taraftan yani boykot edilen tarafta duran şirketlerden yöneticilerden vesaire de bu duruma dair bir korku da var.
14:47Bu durum devam ediyor.
14:49Şimdi siyasal açıdan yorumlamak istiyorum.
14:51Elbette bunun ekonomik bir etkisi olacak ama sizce doğru bir hamle miydi?
14:55Karşılık buldu mu?
14:56Çünkü herkes sokağa çıkıp belki eylemlere katılamıyor ama bir anlamda cebindeki parayı tutup tercihler yaparak bu siyasi sürece katılabildiğin bir özne hissedebildiğin bir yol değil mi bu?
15:09Şimdi şöyle protestolar 19 Mart'tan beri CHP'nin açıkçası bu protestoları çeşitlendirmesi olan bitene verdiği tepki açısından çok önemliydi.
15:26Eğer CHP ve Özgür Özel bu süreci iyi yönetiyor şimdiye kadar sonuç itibariyle diyorsak burada önemli bunun parçalarından biri de buna bu reaksiyonu çeşitlendirebilmek.
15:40Çünkü herkes meydanlara gitmeyebilir, herkes mitinglere de gitmeyebilir ki bunlara olan katılımlar açısından da aslında çok büyük bir toplumsal kesimin mobilize edildiğini de söylemek lazım.
15:56Sadece gençler bazen vurgu alıyorlar ki hak ediyorlar bunu çünkü en çok da polis de onları hedefe aldı bu süreçte görebildiğimiz kadarıyla polis ya da kolluk kuvvetleri ya da yargı.
16:13Dolayısıyla böyle bir şey var ama özellikle bunun sadece kış kırtılmış tırnak içinde söylüyorum gençlerin yaptığı bir şeyden ibaret gösterme gibi bir politikası da var bunu da görelim.
16:31Halbuki toplumun birçok kesimi yaş grupları açısından da baktığımızda bu protestolara katılıyor açıkçası.
16:39Dolayısıyla bunun bir altını çizelim ama buna rağmen katılmak istemeyen ya da tepkisini başka şekilde göstermek isteyen de büyük toplumsal kitleler olduğu aşikar.
16:50Mesela Türkiye'de hep şu söylenir siyasi kültür açısından işte bizim toplumumuz ne bileyim bir takım başka toplumlara göre kolay kolay tepkisini dile getirmez.
17:00Özellikle işte sokaklara çıkarak bunu yapmaz böyle bir alışkanlığı pek yok siyasi kültür açısından.
17:09Hani bunu yapanlar ciddi azınlıklardır hani çok daha azınlık bir kitledir bunu yapan diye bir ezber var aslında gördüğümüz.
17:19Hatta bununla ilgili hep şu söylenir mesela batıda ne bileyim ekmeğe çok ufak bir zam yapsanız insanlar sokağa dökülüp bunu protesto ederken biz bunları çok rahat kabul ediyoruz.
17:31Ama aynı karşılaştırmayı mesela seçimler için yaptığımızda işte Türkiye'de %80'in altına inse katılım ne oldu seçmene vesaire diye sorarken
17:45batıdaki örneklere baktığımızda işte %60'ın üzerine çıktığında katılım da baya yükselmiş denebiliyor.
17:53Dolayısıyla bu siyasi kültürde işte tepkisini gösterme yollarının ne kadar farklı olduğunu görüyoruz.
18:01Şimdi bu olan biten aslında birçok ezberi bence bozmaya bozma potansiyeli olan bir takım gerçekleri önümüze çıkardı.
18:12Aynı zamanda protesto etme hakkı açısından da ama CHP'nin buradaki başarısı mesela normalde seçime çok uzun bir süre varken işte 10 gün önce yapılan o ön seçimle aslında bir şekilde sandık yoluyla da insanların tepkisini dile getirebilmeleri için bir fırsat açtı.
18:35Bu yaratıcı bir yöntemdi aslında ve sokağa çıkmayan çıkmayı şu ya da bu şekilde bu sebeple tercih etmeyen ama bu olan bitenden de çok rahatsız insanların net bir şekilde ve güçlü bir şekilde seslerini çıkarabilmeleri için bir imkan açmış oldu.
18:53Tam da bu olaylar olurken ve dolayısıyla şimdi o insanların işte 15 küsur milyon insanın orada sandık başına gitmiş olması bugün çok önemli ve bir şekilde bütün bu protestoları da bir güç vermiş oldu.
19:08O günden beri sadece sokak protestolarıyla bu iş götürülmüş olsaydı belki giderek sönen, kontrol etmesi giderek güç olan ve sönümlenen bir şeye dönüşebilirdi.
19:22Şimdi bakıyoruz mesela imza kampanyasıyla benzer bir şey yapılıyor çıtayı çok daha yukarıya koyarak ve bu boykot olayını da tamamen bu çerçevede değerlendirmek lazım.
19:33Öncelikle CHP'nin yönlendirmesiyle bir boykot bazı firmalara ya da bazı markalara ama aynı zamanda halkın hani CHP'nin önerilerinin çok ötesine geçerek de bu boykotu örgütlediğini görüyoruz.
19:53Bu çok önemli bir tepki ve çok çok ben etkili olabileceğini düşünüyorum. Burada çok sonuç odaklı bakabilecek bir seviyede değiliz şu an çünkü hani bunların sonucu nasıl olur vesaire ama şu an verilen tepkileri iktidar kanadından ya da bu şirketlerin işte yöneticilerinden vesaire gelen tepkilere baktığımızda aslında bunun ne kadar etkili olabildiğini hani sonucundan ziyade süreçten takip edebiliyoruz.
20:22Sonucu biraz daha görmek zaman alır diye düşünüyorum ve şunu söyleyeyim bakın bununla ilgili akademik çalışmalar da var yani mesela çok siyaset biliminde önemli bir sorudur yani bir ülke nasıl otoriterleşir?
20:38Mesela çok uzun zamandır otoriter olan ülkeler var zaten mesela o ülkeler için böyle bir soru sorulmuyor belki ama belli bir seviyede demokrasiye sahip olan mükemmel olmasa da ülkeler zamanla nasıl böyle çok ciddi bir otoriterliğe savrulabiliyorlar?
20:58Halk buna nasıl rıza veriyor? Çünkü onlar demokrasiden geri kaya kaya otokrasiye geçtikleri için bir şekilde halkın rızasının da bu rejim değişikliğinde olması gerekiyor olmadan bu rejim değişiklikleri gerçekleşemiyor ama peki halk buna nasıl onay veriyor diye baktığımızda aslında ortaya çıkarılan çok ciddi bir politik ekonomik şeyden bahsediyoruz.
21:25Kaynak dağıtımından kamu kaynaklarıyla beslenen şirketler sonra o şirketlerin işte kamu ihalelerini alması bunun yanında belli vergi teşviklerinden vergi aflarından yararlanmaları ama bunun karşılığında işte bütün imkanlarının siyasal iktidarı açmaları ve onların tabanlarına.
21:52Bunun gibi karşılıklı bir aslında menfaat alışverişinden bahsediyoruz.
21:59Şimdi bu aslında çomağa bir surda gedik açılması durumu var yani bu boykotla ve onun için korkulan da bu bence.
22:11O bakımdan ben etkisinin çok yüksek olduğunu düşünüyorum.
22:14Sonuçlarına da zamanla biraz bakmak lazım ama etkisinin ve karşı tarafta yarattığı tepkinin bu kadar yüksek olması tam da bu sebeple çok anlaşılır.
22:26Evet şimdi ben de aslında uzun zamandır ağırladığım konuklarla konuşuyorum özellikle ABD'de Trump'ın aday olmasının ve seçilmesinin ardından orada da biliyorsunuz artık çok daha güçlü bir lider otoriter bir lider olma arzusu taşıyan bir isim var.
22:41Dünyada öyle çıkıyor Avrupa'da bir faşizmi yükselme süreci var.
22:45Aslında bütün bu süreçte Türkiye'de bu yaşananlar bir anlamda demokrasiyi geri kazanmak ya da demokrasi açısından ileri gitmek adına bazı kazanımlar sağlayabilirse bence önemli de bir kırılma olacak.
22:57Şimdi Trump da mesela üçüncü kez seçilme yollarını arıyormuş vesaire.
23:02Çok teşekkür ediyorum. Belki bu konuyu ayrıca bir programda yine konuşuruz Edgar Bey.
23:06Tabii memnuniyetle ben çok teşekkür ederim. İyi yayınlar.
23:11Saygılı Cumhuriyet TV izleyenleri ben de burada noktalıyorum.
23:14Siyaset bilimci Dr. Edgar Şerp bizimleydi.
23:17Sizler için protestolar sürecinde yaşananları, açıklamaları ve son durumu konuştuk efendim.
23:22Yeniden görüşmek üzere.