POLITICAL DYNASTY, UNTI-UNTI NA NGA BANG MABUBUWAG?!
Ang pagkatalo ng ilang political dynasty ay posibleng sensyales ng “Local Democratic Opening”— ano nga ba ang ibig sabihin nito? Alamin ‘yan sa video na ito.
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Ang pagkatalo ng ilang political dynasty ay posibleng sensyales ng “Local Democratic Opening”— ano nga ba ang ibig sabihin nito? Alamin ‘yan sa video na ito.
Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Category
😹
FunTranscript
00:00Mga kapuso, matapos ang election 2025, ang tanong ng bayan, what's next?
00:04Anong susunod? Ngayong umaga, pag-usapan natin yan dito sa issue ng bayan.
00:10At pakasama pa rin natin, Dr. Randy Tuanyo, Dean ng Ateneo School of Government.
00:14Good morning ulit, Dean.
00:15Good morning.
00:16Long time no, si?
00:17Oo, nakita lang tayo ng dalong alakaman.
00:19Himayin po natin itong election 2025. May mga resultang kinagulat maging sa local election.
00:24Halimbawa po, yung pagkatalo ni Juan Garcia sa Cebu, nandiyan ni si Senator Sincha Bilar sa Las Piñas na tumakbo sa Kongreso.
00:33So, ano pong assessment nyo? Anong karakteristik na ng butanti natin ngayon?
00:37Well, maraming salamat.
00:40Malalaman naman natin na kahit na may pagkatalo ng ilang mga tinatawagan natin mga political dynasties,
00:46in general pa rin, at marami pa rin sa mga lokal na halala, nanalo pa rin ang mga dynasties.
00:53So, limbawa, masasabi natin sa mga Isabela, limbawa, o kaya sa Bataan, mga Garcia sa Bataan.
01:01Nandun pa rin?
01:02Nandun pa rin.
01:03Kaya, tingin ko parang matatagalan bago mabuwag talaga ang dynasties.
01:08Pero, itong halalan, masasabi natin na binibigyan tayo ng senyales na bukas ngayon ang ating politika.
01:16May konting kabukasan para sa posibleng pagbabago, pangmatagalan pangpagbabago sa demokrasya,
01:22na may puwang din ang mga pinatawag nilang reform candidates na pwedeng magpalit sa kalilapwesto, yung mga dynasties.
01:33Parang di na pwedeng makontento yung ibang nasa politika ng matagal, eh, no?
01:37Tulad nga na sinasabi ko nga, Sir Egan, yung pinagasapan namin ni Ivan kanina, yung aming pag-aaral, patungkol sa youth vote, no?
01:46Merong 28% na merong kaming ginawa pag-aaral na 28% na sinasabi silang dissatisfied Democrats.
01:56So, yung manininiwala na kabataan sa demokrasya, pero hindi sila masaya sa pang mga pangyayari na nabuboto nga tuwing ang mga dynasties,
02:04mga atista, no?
02:09So, mukhang kahit pa pa, no? At dahil marami sa kanila nga ay first-time voters,
02:13at hindi nakita yung mga traditional na mga kampanya na nakarang mga eleksyon,
02:18mukhang mas naging bukas sa mensahe sa mga pagbabago sa politika.
02:24Pero syempre, kailangan pa talaga natin siya sa atin ito.
02:26Kasi yung nga, pinag-usapan din namin kanina ni Ivan,
02:29wala namang election exit polls na nangyayari.
02:35So, kailangan talaga pag-aralan kung ano ba talaga naging pagbabago nga sa atin.
02:40At kailan sila nag-desisyon, ano?
02:42Ito, hindi na rin bago.
02:43Yung mga artista, yung mga personalidad na tumatakbo tuwing eleksyon.
02:47Pero ngayon, eleksyon 2025, medyo mukhang nabawasan, no?
02:51Yung mga nasa galing showbiz,
02:53mga personalities na kilala na malukluk sa pwesto.
02:56Yung iba po, nagrarang sa survey, agay ni Willie Rebillame, pero hindi rin po nakapasok.
03:01So, ano na ho ang mensahe rito sa mga taga-showbiz ng mga butante natin?
03:06Yung nga, ang nabagit ko nga, Sir Igan,
03:09may mukhang sa ating electorate na may kabukasan ngayon sa pananaw
03:15na ang politika isang seryosong bukasyon
03:20na dapat talagang sirusohin ng mga kandidato na dapat pag-aralan yung mga isyo.
03:25So, meron tayong mga katidato nung tinanong sila ng media, no?
03:28Kung ano kanila patapon, no?
03:30Unfortunately, wala nga masabi.
03:32So, in a sense, tingin ko may mga ilang butante na na-turn off
03:35sa mga ganyang mga klaseng pronouncement, no?
03:38So, may konting makikita natin na mukha, no?
03:42Sa pangunang pagsusuri, na may mukhang nagiging pagbabago nga sa ating politika.
03:50Kaya lang, yun na, pinag-usapan din natin nung dalawang araw na karaan,
03:53ang demokrasya nga ay hindi lamang nangyayari lamang dapat sa halalan,
03:57pero pinapractice nga natin araw-araw.
03:59So, dapat marami pa rin tayong pwede gawin sa gitna ng mga halalan.
04:03Interesting dito yung participation ng voters, no?
04:05Masyadong mataas ang kanilang interest.
04:08Pati ang kabataan from 11% ng 2022,
04:11nasa 20% na nitong 2025.
04:14At dadami pa yata ang kabataan butante sa 2028.
04:17Oo, ano naman, patuloy pa rin naman tumataas ang ating populasyon, Sir Iga.
04:22Pero, yun nga, alam natin na every election process may possibility of renewal, no?
04:29Kasi nga, nagbabago nga talaga ang ating mga butante.
04:32Kaya, malaga-malaga rin ang natin kailangan gawin,
04:36ang mga gawin sa gitna ng mga,
04:41habang hindi nagkakaroon ng halalan,
04:44yung paano pa makilakok ang mga kabataan sa...
04:46At habang dumadaming butante, lumilit ang polling presin.
04:49Dapat pag-isipan na rin yan dahil tumatagal,
04:52humahabang pilang, marami rin hindi nakakaboto.
04:54Panghuli, Dr. Randy, eto, basa nangyari ito, election 2025.
04:58So, ano na po yung aasahan natin sa susunod na eleksyon?
05:01Mukhang nga, nabawasan ang mga narinig kong denaya ako ngayong election 2025.
05:06Nakatulong nga talaga mismo yung automated system.
05:10So, yan, parang tingko, parang isang reforma yan
05:12na kailangan talagang ipagpatuloy pa sa mga darating na halalan.
05:16Yung ikalawa rin na natin siguro mapansin,
05:18yung mukha dahil marami mga bagong mga mukha na pumasok ngayon sa politika.
05:22So, maging interesante ang ating politika.
05:24So, hindi lamang mula sa isang patido o kaya sa isang bloke.
05:29Ngayon, iba't ibang mga pananaw sa Senado,
05:31marami nakapasok rin ng ilang mga publisibo.
05:34So, marami magiging interesante ang mga debate doon.
05:37Ayan.
05:38At paratlo, yung nga,
05:39yung makikita pa natin yung papel ng kabataan sa mga darating na mga halalan.
05:43Naganda na kami sa eleksyon, 2028.
05:46Ayan.
05:46Ako, marami salamat, Dr. Randy Tuanyo ng Ateneo School of Government.
05:51Isa-isa po natin himayin, talakayin at sasagutin ang mga issue ng bayan.
05:57Salamat.
05:57Wait!
06:00Wait, wait, wait, wait, wait!
06:02Huwag mo munang i-close!
06:04Mag-subscribe ka muna sa GMA Public Affairs YouTube channel
06:07para lagi kang una sa mga latest kweto at balita.
06:11At syempre, i-follow muna rin ang official social media pages
06:14ng unang hirit.
06:16Thank you!
06:19Bye-bye!
06:19Bye-bye!