Tüketiciyi yanlış bilgilendiren, gerçeğe aykırı unsurlar taşıyan, abartılı ifadelerle yayımlanan aldatıcı ve yanıltıcı reklamlar... Özellikle sanal medyada alışveriş yapanların hem sağlığını hem de cebini etkiliyor. Ticaret Bakanlığı ve Reklam Kurulu'nun çalışmaları da devam ediyor. Peki, aldatıcı reklam nasıl anlaşılır? Yanıltıcı reklamlara karşı ne yapılmalı? CNN TÜRK ekibinden Kübra Aydın mercek altına aldı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Kargoyu bir açıyor ki içinde aslında telefon siparişi veriyor fakat bir taraftan armut geliyor
00:22diğer taraftan bakıyor başka bir ruj siparişi vermiş olurken bir taraftan bir şampuan geliyor.
00:27İndirmeye vermiş olduğu zararı uzmanlar bugün 80 milyar dolar hesaplıyorlar.
00:32Sahte indirimler, gerçek dışı vaatler, abartılı ifadeler, aldatıcı ve yanıltıcı reklamlar hem tüketicinin cebini hem de sağlığını tehdit ediyor.
00:47Özellikle fenomenler aracılığıyla yapılan paylaşımlar herkesi yanıltıyor.
00:51Peki sanal medyada etik anlayışı kayıp mı oldu?
00:54Yanıltıcı fotoğraf ve videolarla ürünün kalitesini olduğundan farzla göstermek ya da az göstermek yaygın kullanılan yöntemlerin başında gelmektedir.
01:04Siparişin hem rengini hem modelini hem bu teknolojik ürünü de olabilir, kozmetik ürünü de olabilir, diğer kullanım ürünleri de olabilir.
01:13Dolayısıyla da reklamda bahsedilen ürünle birebir alakasını olmadığını fark ediyor.
01:18Eskiden panolarda ve radyolarda, günümüzde ise televizyonda ve sanal medyada markaların en etkili pazarlama alanlarından biri reklamlar.
01:26Ancak sanal medyada aldatıcı ve yanıltıcı reklamlara sıkça rastlanılıyor.
01:31Yüksek fiyatlar koyup bunlardan indirim yapılmış gibi göstermek ya da özelliği Türkiye'de kullanılamayan ürünlerin bu özelliklerini de reklama dahil etmek.
01:42Bununla beraber ürünün içerisindeki, örneğin bir kumaşın türü gibi, derinin muhteviyatı gibi verileri de yine açıkça paylaşmayıp
01:50tüketicinin bu manadaki bilgisi dahilinde ticarete yönelmesine engel olmak reklam kurulu tarafından yanıltıcı reklam şeklinde değerlendiriliyor.
02:01Bu reklamlar hem etik dışıdır hem de tüketici haklarına zarar verir.
02:06Aldatıcı reklamlar genellikle markaların itibarını da zedeleyebilir ve uzun vadede güven kaybına da yol açabilir.
02:13Aldatıcı ve yanıltıcı reklamlar gerçeğe aykırı şekilde eksik bilgiler, abartılı vaatler ya da tüketicinin algısını yönetecek mucizevi ürün, sınırlı stok, tek çözüm gibi ifadelerle yayınlanıyor.
02:25Hatta ürüne yapay bir fiyat veriliyor, satışı yapılıyor.
02:29Özellikle yine yapay zekayı kullanıyorlar.
02:33Yapay zekayla insanların profillenmesi ve o manipülatif yanıltıcı, kandırıcı reklamların o profillere göre özel olarak hazırlanması gerçekleştiriliyor.
02:43Yeni nesil reklamcılık yollarından biri de sanal medyada fenomenler üzerinden yapılan tanıtımlar.
02:48İçerik üreticileri ürünler için video ya da fotoğraf çekip içerik hakkında tam bir bilgi vermeden paylaşım yapıyor.
02:56Özellikle güzellik ürünü ve sağlık takviyelerine kadar birçok alanda doğruluğu kanıtlanmamış ürünler tanıtılıyor.
03:02Bilinçsiz satın alınan diyet ürünleri, takviyeler, kozmetik ürünleri sağlığı tehdit ediyor.
03:07Ürün veya hizmetin faydalarını abartarak tanıtan fenomenler ürünün gerçek özellikleri hakkında bilgi vermez veya olumsuz yanlarını gizler.
03:16İşte takipçileri bu fenomenlere güvenerek yanlış kararlar verebilir, bu da tüketici hakları ihlallerine yol açabilir.
03:25Dünyaya vermiş olduğu zararı uzmanlar bugün 80 milyar dolara hesaplıyorlar ve önümüzdeki 3 sene içerisinde bunun 150 milyar doların üzerine çıkacağını öngörüyorlar.
03:35Ticaret Bakanlığı ve Reklam Kurulu aldatıcı reklamlarla mücadelede aktif rolde.
03:41Reklam Kurulu'nun Mart 2025'te yaptığı toplantıda 141 dosyadan 131'inin mevzuata aykırı olduğu tespit edildi.
03:48Mevzuata aykırı bulunan dosyalara durdurma cezası ile birlikte toplam 32 milyon 481 bin 507 lira para cezası kesildi.
03:57Ticaret Bakanlığı yasal sorumluluğu uyarınca dünyasındaki Reklam Kurulu aracılığıyla bu reklamların denetimini yapmakta
04:05ve yanıltıcı nitelikte olanlar açısından hem yayını durdurma hem de idari para cezası şeklinde yaptırım uygulamakta.
04:13Uzmanlar sanal medyada gördükleri reklamlara karşı dikkatli olunması gerektiği konusunda uyarıyor.
04:18Alışveriş yapmadan önce ürün yorumlarını okumak, güvenilir markalardan alışveriş yapmanın önemine dikkat çekiyor.
04:24Aldatıldığını düşünen vatandaşlarsa reklam kurumuna ve tüketici hakemiyetine başvurarak haklarını arayabiliyor.
04:31Dijital platformlarda ve sanal medya mecralarında reklamların doğruluğu ve şeffaflığına dair sıkı denetimler getirilmesi son derece önemlidir.
04:40Hukuka aykırı, kusurlu davranış neticesinde zarara uğrayan tüketici yine mahkemeler aracılığıyla tazminat talebinde de bulunabilecektir.
04:49Hemen kişilerin ev devletlerine girerek bağlı bulundukları yani ikametgah adreslerine bağlı bulunan kaymakamlıkların tüketici hakemiyetlerine başvuruda bulunmaları gerekiyor.