Sanal medya, teknoloji geliştikçe hayatın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Ancak artık yalnızca haberleşme ya da eğlence aracı değil. Suç örgütlerinin üssü haline gelen sanal medyada kiralık katil arayışları, dolandırıcılık, borsa manipülasyonları ve yasa dışı kumar ilanları yer aldı. Peki sanal medyada suçlar nasıl işleniyor? Kimler hedefte? Detaylar, CNN TÜRK ekibinden Kübra Aydın’ın hazırladığı Vizör’de.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Bilgi en büyük güç biliyorsunuz ve bu bilgi şu anda teknoloji şirketlerinin elinde.
00:16Suça meyilli olan insanların da toplandığı, çekildiği, organize edildiği ve yönlendirildiği bir ana mecra konumundayız.
00:22Sanal medya üzerine, sanal medyayla kendisine kimlik arayışında bulunan bir nesille birlikteyiz.
00:31Yasa dışı kumar, akran zorbalığı, dolandırıcılık, borsa manipülasyonları, uyuşturucu ticareti hatta kiralık katiller.
00:48Sanal medya nasıl suç merkezi oldu?
00:52İnternetin yaygınlaşması ardından teknolojinin gelişmesiyle araştırma bilgi edinme amacıyla kullanılan sanal medya şimdi suç örgütlerinin sahasına dönüştü.
01:01Instagram, Telegram, Discord gibi uygulamalarda sahte hesap ve kapalı gruplar açan üyeler kiralık katil ilanı bile yayımladı.
01:10Şantaj, tehdit gibi suç unsurlarının biz yoğun bir biçimde yaşandığını yine görüyoruz.
01:16Ve aynı zamanda suç etkeni maddelere ulaşmak isteyen özellikle uyuşturucu, silah gibi bir takım şeylere ulaşmak amacıyla da buraların çok yoğun bir şekilde kullanıldığını görüyoruz.
01:31Ve neredeyse bazı platformlar bununla alakalı bir pazar alanına dönüşmüş durumda.
01:37Biri yaralanacaksa ya da bir iş yeri kurşunlanacaksa bunu sanal medya üzerinden ihale ediyorlar.
01:44Herhangi bir denetimden uzak olmak istiyorlar o Discord'daki oyun platformlarıyla başlayan ondan sonra da çetelerin elinde ideolojik bir takım amaçlara alet edildikleri ortamlarda aslında manipüle edilmeleri hep güzel bir şekilde başlıyor sanki.
02:00Fakat ondan sonrası çok da kötü bitiyor biliyorsunuz.
02:042024 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen siber devriye faaliyetlerinde 120.926 sanal medya hesabı hakkında işlem yapıldı.
02:12Yapay zekal yürütülen deepfake içeriklerden fidye yazılımlarına kadar binlerce konu ele alındı.
02:18Normal şartlar altında bu suçlara işleyen kişilere ulaştığınızda bir örgütsel yapı şeklinde birçok kişiye ulaşabiliyorsunuz.
02:25Ancak sanal olarak bunlar yapıldığında ise kişilere ulaşmak çok zor oluyor.
02:31Çünkü alternatif erişim yöntemlerini kullanıyorlar.
02:34Özellikle VPN üzerinden farklı ülkelerdeymiş gibi kendilerini konumlandırma yapmak suretiyle bu türlü faaliyetlerin içerisinde olanlar var.
02:43Uzmanlara göre kendisine kimlik yaratmaya çalışan gençler sanal medyada suça karışıyor.
02:482024 yılında Eskişehir'de bir genç bilgisayar oyunundan etkilenerek kostüm giydi göre girdi 5 kişiyi bıçakladı.
02:56Çocuğun büyüdüğü ortamda bir problem var.
02:59O zaman bunu kökten çözebilmek için çocuğun büyüdüğü ortama göz atmak öncelikle orayı bir düzenlemek gerekir.
03:06Daha sonra çocuğun bir problem oluştuğunda o çocuğun bu problemi nasıl çözebilirsiniz diye bakarsınız.
03:1250 metre evden uzaklaştıktan sonra panik olan aileler 3000 kilometre ileride internette suçlularla görüştüğünde, onların elinde kaldığında ne yapacaklarını bilmiyorlar.
03:26O hayatta o kadar da para yok. Sadece çete liderleri insanlara tehdit ediyor, haraç alıyor, bir takım paraya ulaşıyor ama alt kademedeki çocuklar birini vurduruyorlar,
03:36seni yurt dışına kaçıracağız diyorlar sonra ona bakmıyorlar ya da yurt dışına kaçırsalar da onun yurt dışında kaderiyle baş başa bırakıyorlar.
03:43Suç örgütlerinin hedefinde ise gençler ve kolay yoldan para kazanmak isteyenler var.
03:48Uyuşturucu ticareti, sahte kimlik belge temini, kiralık katili ilanları da burada kurulan gruplar üzerinden sağlanıyor.
03:55Sanal medyaya yazıyorlar bir kurşunlama işimiz var fiyatı 100 bin lira diyorlar.
04:01Hiç tanımadıkları insanlar diyor ki ben vururum ben yaparım diyor ve o işi olan insanlara ihale ediyorlar. Böylece suçu da oraya taşımış oluyorlar.
04:10Suçu işleyen alt kademedeki insanlara yine sanal yolda ulaşıyorlar. Dolayısıyla bir 100 üzerilik söz konusu olmuyor.
04:17Yani normal bir örgüt çete yapılanmasında gibi bir üyeyi tespit edince örgütü çökertemiyorsunuz çünkü tanımıyorlar birbirlerini.
04:25Bilgi en büyük güç biliyorsunuz ve bu bilgi şu anda teknoloji şirketlerinin birinde.
04:32Yani devletlerden daha çok bilgiye sahip oldukları için aslında arka plandaki en kritik savaş devletlerle,
04:39sosyal medya ve teknoloji şirketleri arasında bu bilgiyi kontrol altında tutmaya çalışıyor devletler.
04:46Sosyal medya şirketleri de buna müsaade etmemeye çalışıyor.
04:49Ve özellikle kişisel verileri, yapay zeka ve oltulama teknikleriyle ele geçiren dolandırıcılar.
04:54Yeni nesil yöntemleri arasında ise borsa manipülasyonları var.
04:58Kimliğini gizleyen dolandırıcılar yatırım tavsiyesi adı altında daha küçük yatırımcıları tuzağa düşürüyor ya da danışmanlık veriyor.
05:05Siber suçlarının dünyaya verdiği zarar bugün World Economic Forum'un analizlerine göre 10,5 trilyon dolara ulaşmış durumda dünyaya maliyeti.
05:14Çünkü bu tür kriminal insanlar altlarına aldıkları son model lüks arabalarla pozlar veriyorlar.
05:21Yanlarında güzel kız arkadaşlarını alıyorlar onlarla pozlar veriyorlar.
05:25Renkli bir yaşam varmış gibi, zengin, konforlu bir hayat sürüyorlarmış gibi videoları, fotoğrafları oralarda paylaşıyorlar.
05:33Ve ona özenen diğer çocuklar da yine bunları arıyor, bunların sistemine katılıyor.
05:38Sanal medyanın tehlikelerine karşı ne yapılmalı?
05:41Her ne kadar 5651 sayılı yasada bu şirketlerin Türkiye'de temsilcilik açmasını zorunlu hale getiremiş olsa da
05:49bu istenen şekilde işlevsel olarak bu temsilcilikler faaliyette bulunmuyorlar.
05:55Ve yargı mercilerinin talep ettiği IP numaralarla suç içerikli hesapları kuran kişilere ulaşma noktasında bu anlamda yardımcı olmuyorlar.
06:04Böyle olduğu için de ne yazık ki bu suç ortamı gün geçtikçe daha gelişiyor.
06:09Ve ne yazık ki çok daha aktif hale gelerek vatandaşlarımızı mağdur etmeye devam ediyor.
06:14Burada büyük bir hız lazım, iş birliği lazım.
06:16Diğer taraftan artık yapay zekayla birlikte bu denetimleri sosyal medya şirketlerinin de aynı şekilde yapabilmesi lazım.
06:25Karşımızdakiler saklanmak için yapay zekayı kullanıyorlar.
06:29Biz iyiler onları yakalamak için yapay zekayı onlar kadar iyi kullanamıyoruz.
06:34Gençler sanal medyadaki tuzaklardan nasıl korunur?
06:37O yüzden burada ailenin hale düşen görev çok büyük.
06:41Çocuklarını fark edemeyenler, çocuklarının isteklerini göremeyenler, arzularını göremeyenler
06:47böylece çocukları da kendi elleriyle aslında dış dünyadan farklı farklı tehlikeli olabilecek ortamlara yetmiş oluyorlar.
06:53Gerçekten de burada yapacak pek çok şey var.
06:56Mesela birçok güvenlik önlemi alabilirsiniz.
06:58Birçok güvenlik yazılımıyla çocukların o tehditkar birtakım ortamlardaki mesajlaşmalarını kontrol etmek mümkün.
07:08Sanal medyanın biz ivedilikle, hızla kontrol altına alınması lazım.
07:15Sanal medyaya özel mutluluklar ve yaptırımların çıkması lazım.
07:19Ve sanal devletlerin çok yoğun bir şekilde arttırılması lazım.
07:23Suç içerikli bütün paylaşımların içeriklerinde BTK tarafından mahkeme kararını beklemeksizin anlık olarak iletişime kesilmesi lazım.