Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, Cumhuriyet ekranlarına hoş geldiniz.
00:18Bugün 14 Mart Tıp Bayramı.
00:21Bugün sağlık emekçilerine, sağlık çalışanlarına ayrılmış bir gün.
00:25Ancak ne yazık ki Türkiye'deki sağlık emekçileri kötü çalışma koşulları nedeniyle bugün
00:31iş bırakma kararı aldılar.
00:33Peki, sağlık çalışanlarının yaşadığı sıkıntılar ne ve biz bu sıkıntıları nasıl
00:38engelleyebilir?
00:39Nasıl bunun önüne geçebiliriz?
00:41Bütün bunları konuşacağız.
00:43Konuğumuz Cumhuriyet Gazetesi yazarı Profesör Doktor Ahmet Saltık.
00:47Ahmet Bey, hoş geldiniz öncelikle.
00:49Teşekkür ederim.
00:50Değerli öğretmenim, iyi yayınlar diliyorum.
00:53Teşekkür ediyorum.
00:54Şimdi dilerseniz kısaca bugünün önemini alalım.
00:57Sizden sonra da sorularıma geçeyim ben.
01:01Evet, zaman oldukça sınırlı.
01:03Ben de hızlı hızlı konuşayım.
01:05Hoş görürseniz izleyicilerimiz de hoş görsünler.
01:08Tabii ki.
01:0914 Mart'ın öyküsü 1827'ye gidiyor.
01:12Yani 198 yıl önce Osmanlı'da 2.Mahmut modern tıp eğitimini başlattı.
01:18Dolayısıyla 14 Mart'ın esprisi buradan geliyor.
01:231919'da da İstanbul Tıbbiyesi'nde Kadıköy'de Haydarpaşa Üniversitesi'nin şu anda karşısındaki o binada
01:31tıp fakültesi binasında tıp öğrencileri işgale direnmek istiyorlardı.
01:3714 Mart kutlaması yapacağız dediler.
01:40İşgalci İngilizlerden salonu aldılar.
01:44Ve o binanın iki kulesi arasına kocaman bir Türk bayrağı asarak işgale karşı çıktılar.
01:50Bizim bugün andığımız asıl öykü bu.
01:5414 Mart 1919'un kaçıncı yılındayız?
02:00106. yılındayız.
02:02Tıbbiyelilerin işgale başkaldırışı, anti-emperyalist bir bilinç göstermeleri,
02:07tıbbiyeli hikmetin bu sürece öncülük etmesi gibi.
02:11Bu bakımdan onurlu bir kalkışmadır, bayramdır.
02:14Ne var ki Türkiye'nin sağlık sorunları çok ağırlaştı.
02:18Değerli Öktem, aradan geçen süre içinde.
02:20Peki bir sorun var.
02:22Evet, teşekkür ederim bu soru için.
02:25Başlıca dört düzlemde ele almak olanaklı.
02:29Türk sağlık sektörünün sorunlarını.
02:32Bunlardan biri örgütlenme alanında.
02:35İkincisi insan gücü, finansman ve donanım altyapı olmak üzere
02:41sistemli bir biçimde bu dört alanda sağlık sorunlarımızdan söz edebiliriz.
02:45Örgütlenme anlamında şunu söyleyelim ki özellikle
02:49Haziran 2003'ten bu yana değerli Erdem Öktem
02:54AKP iktidarı bir sağlıkta dönüşüm programı uyguluyor.
02:59Sağlıkta dönüşüm programı yerli ve milli bir program değil.
03:02Dünya Bankası'nın geliştirdiği, IMF'nin dayattığı
03:06İngilizce adı Health Transformation olan
03:09bütün gelişmekte olan ülkelere ne yazık ki
03:11dayanan bir özünde özelleştirme programı.
03:14Türkiye Haziran 2003'ten bu yana
03:17neredeyse 22 yıldır adım adım adım
03:20Türk sağlık sistemini özelleştiriyor.
03:23Kamu sektörünü geriye çekiyor değerlerden.
03:26Öyle ki bugün 30 bine yakın aile hekimliği birimi
03:31aile hekimi arkadaşlarımız, insanlarımız yakından biliyorlar
03:35sağlık ocakları vardı, onlar kapatıldı.
03:37Aile hekimliklerine dönüştürüldü.
03:40Aile hekimi arkadaşlarımız, aile sağlığı elemanı arkadaşlarımız
03:43örneğin devlet memuru ya da kamu personeli değiller.
03:48Devlet, Sosyal Güvenlik Kurumu bu birimlerden hizmet satın alıyor.
03:53Yani aile sağlığı birimleri özelleştirilmiş birimler.
03:58Bir bakkala gittiğiniz gibi, bir kasaba, bir manava gittiğiniz,
04:01markete gittiğiniz gibi, yalnızca
04:04Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamındaki genel sağlık
04:07importası nedeniyle sınırlı bir takım ödemeler
04:11yapıyoruz muayene için, ilaç çırağı için, reçete için.
04:15Birincisi bu, sağlık ocaklarının kapatılması,
04:18örgütlenme ve aile hekimliğine dönüşmesi.
04:21Aile hekimliğine dönüştürmeyle birlikte
04:24takım çalışması bozulmuş oldu değerli ÖKTEM.
04:28Çünkü daha önce sağlık ocaklarında yalnızca bir hekim
04:32ve bir aile sağlığı elemanı değil,
04:34yeterince ebe, yeterince hemşire, çevre sağlığı teknisyeni,
04:38tıbbi laboratuvarcı, tıbbi teknisyen,
04:41tıbbi sekreter, şoför ve araç bulunurdu.
04:45Bakın bunlar hayal gibi geliyor,
04:48fakat ben bu sistemin içinde yetişmiş, çok kıdemli bir hekimim.
04:5148. yılındayım, meslek yaşadım.
04:54Bütün bunları gördüm, yaşadım, öyle anlatıyorum size
04:57ayaklarım yere basarak.
04:59Ama bugün bunlar özelleştirilmiş durumda
05:02ve aile hekimi arkadaşlarımız çok ağır koşullardalar,
05:05iş bırakmış durumdalar.
05:07Yeni getirilen bir yönetmelik çok ağır yaptırımlar getiriyor
05:11meslektaşlarımız üzerine.
05:13Şunu da söyleyeyim söz gelimi,
05:15aile hekimlerinin hizmet verdiği binalar
05:19kendileri tarafından kiralanıyor.
05:21Aile sağlığı elemanının ücretini aile hekimi ödüyor.
05:24Tabii işletmecek görevi de yükleniyor aile hekimlerine.
05:28Evet, bunlara karşılıksa Halk Bakanlığı bir ödenek veriyor
05:31onlara fakat bu ödenekler de
05:34korkunç enflasyon ortamında Türkiye'de yetersiz kalıyor.
05:40Ayrıca öylesine saçma yaptırımlar getirdiler ki aile hekimlerine
05:45söz gelimi Erdem Bey,
05:4765 yaşın üstündeki bir aile hekimine kayıtlı
05:52ortalama 3500 insanımız var şu anda bir aile hekimine kayıtlı.
05:5665 yaş üstündeki kayıtlı insanlarınız size
06:00iki kez yılda muayeneye gelmezse aile hekiminden puan kesiliyor.
06:05Puan kesilmeden kasıt ücreti düşürülüyor.
06:08Karşılığı ücret azalması.
06:10Şimdi ben 65 yaş üstü bir insanım.
06:13Aile hekime, hekim olduğum için çok seyrek gitme gereksinimi duyuyorum.
06:18Ne olacak yani hatıra için kahveni içmeye mi geldim diyeceğim
06:22bir de muayene kağıt üstünde yap diye mi
06:25eşimi de alacağım gideceğim gibi
06:27Bu tür çok sayıda olumsuzluklar var
06:30ve Sağlık Bakanlığı bunları düzeltmemekte direniyor.
06:34Birkaç ay önce de aile hekimi arkadaşlarımız yine iş bıraktılar.
06:38Bu kez ayrıca İstanbul'dan kalkarak bir hekim yürüyüş kolu
06:42sağlıkçı yürüyüş kolu Ankara'ya da yürüdü değerli Erdem Bey.
06:48Ne yazık ki basında, cumhuriyet dışında çok duyarlılık görmedik.
06:53Çok fazla yer vermediler.
06:56Örgütlenmedeki önemli sorunlarımızdan biri de
06:59Erdem Bey Hırsız Sağlık Enstitüsü'nün kapatılmış olması.
07:032011'de AKP burayı kapattı
07:06ve 14 yıldır Hırsız Sağlık yani Koruyucu Sağlık Enstitüsü'nüz yok.
07:11Bu enstitü aşılar ve biyolojik sıvılar, serumlar,
07:14antikorlar, antiserumlar besiyerleri üretiyordu
07:18teknikler geliştiriyor idi.
07:20Küreselleşme ve iş bölümü var.
07:23Bunları biz pahalıya mal ediyoruz.
07:25İthal etmek daha iyi dedi AKP iktidarı 14 yıl önce ve kapattı.
07:302020'de biliyorsunuz bir covid salgını yaşadık
07:33ve aşı üretemedik.
07:35Yeterince aşı da sağlayamadık yurttaşlarımıza.
07:38Dünya aşı kıtlığı yaşadı ve tam anlamıyla bağımlı olduk.
07:43Türkiye şu anda hiçbir aşı üretemiyor.
07:45Yerine diyebilirler ki aşı enstitüsü kurduk.
07:48Hırsız Sağlık Enstitüsü'nü kapattık ama
07:508-9 tane sağlık bilimleriyle ilgili enstitüler kurduk diyebilirler.
07:54Ancak ortada üretilmiş tek bir yerli milli aşı yok.
07:59Dolayısıyla dünyayı ve Türkiye'yi bekleyen afetler söz konusu Erdem Bey.
08:04Ardışık afetler.
08:06Bunlar yine benim kişisel görüşlerim değil.
08:082020 Temmuz'un da veya 21 diyeyim, 21 Temmuz'un da
08:13Roma'da toplanan G20 ülkelerinin sonuç bildirgesine baktığınızda
08:17şunu görüyorsunuz.
08:18Ardışık afetler bizi bekliyor.
08:21Bizi derken bütün dünyayı.
08:24Yalnızca bu bir zaman sorunu.
08:26Değerli Erdem Bey.
08:28Dolayısıyla bu ardışık afetler, salgınlar, kuraklık, afetler, volkanlar, deprem
08:35ve nitekim görüyorsunuz korkunç bir küresel ısınma yaşıyoruz.
08:40Ardışık küresel ısınmaya geçti.
08:42İklim faciasına dönüştü.
08:44Ankara'da bile şu anda barajlarda dolluk oranı dörtte bir dolayında.
08:49Ankara'da.
08:50Dörtte bir.
08:51Hiç yağış yok.
08:53Dolayısıyla bütün bu afetler ortam yeni bulaşıcı hastalıklara gebe.
08:58Böyle bir riskli ortamda yaşıyoruz.
09:00Sağlık Bakanları'nın bunlara hazırlıklı olması gerekliliği var.
09:04Dolayısıyla biz bugün iş bırakırken
09:06bir yandan özlük hakkılarımızı,
09:09bir yandan sağlık sisteminin sorunlarıyla
09:11bir yandan da halkımızın sağlık hakkını
09:13üçünü birden gündeme getiriyoruz
09:16ve iyi hekimlik yapmak istiyoruz.
09:19Değerli Öktem, biz iyi hekimlik yapmak istiyoruz.
09:22Temel derdimiz bu.
09:24Bize beş dakikada bir hasta gönderiliyor.
09:27Zil çalıyor, o hasta çıkıyor, öbürü geliyor.
09:30Dolayısıyla beş dakikadan ne hekim hastasını anlayabiliyor
09:33ne hasta meramını anlatabiliyor.
09:36Yani verimli bir muayene süreci yürütülemiyor beş dakikalık süreç.
09:41Evet, Dünya Sağlık Örgütü'nün sandartları var Erdem Bey.
09:45Bu süre 20 dakika. Ortalama 20 dakika.
09:48Bir haftaya ayrılması gereken süre.
09:51Evet, özellikle hastalarda daha da uzun.
09:54Örneğin psikiyatrik hastalarda daha da uzun bu süre.
09:5720 dakika hasta gelecek.
10:00Ben öyküsünü alacağım, fizik muayenesini yapacağım.
10:03Sorularını yanıtlayacağım, tetkikler isteyeceğim.
10:06Tetkikleri getirecek, onlara bakacağım, kendisine anlatacağım.
10:10Bir de anlattıklarımı ilaçlara kullanmasını tarif edeceğim
10:14ve ona soracağım anlatımı.
10:17Burası çok önemli Erdem Bey.
10:19Söylüyoruz, anladı diye gönderiyoruz. Giri bildirim almadan.
10:22Dolayısıyla ne oluyor biliyor musunuz değerli Öktem?
10:252024'te kişi başına muayene sayısı Türkiye'de 11'i aştı.
10:3011.
10:3285 milyon nüfusumuzla çarpın, neredeyse 100 milyonu aştın
10:37hekime başvuru, kağıt üstünde muayene oldu.
10:40Bu korkunç bir kaynak israfı.
10:43Ne hekim tatmin oluyor, iyi hekimlik yapabiliyor, doğru tanıklayabiliyor.
10:47Dolayısıyla ürkerek, altını çizerek söylüyorum,
10:50biz hekimler hata yapmaktan ürkerek belki de gereğinden çok tetkik istiyoruz.
10:56Dolayısıyla bir MR, bir tomografi kaynaklar sınırlı olduğu için
11:033 ay, 5 ay, 6 ay sonrasına randevu verilebiliyor.
11:06Hem bu süre uzuyor, hem gereksiz bir biz bunu istemiş oluyoruz.
11:11İlaç yazarken de endişe ediyoruz, bir hata yapmayayım şunu da ekleyeyim diye.
11:15Fazla ve yersiz ilaç yazabiliyoruz.
11:18Dolayısıyla hem ulusal kaynaklarımız çarçur oluyor,
11:21hem insanlar doğru tanığı alıp sağlığına erişemiyor.
11:24Benden çıkıyor da başka hekime gidiyor yakınlalara düzelmediği için.
11:2811 kez, ayda bir kez aşağı yukarı demektir Erdem Bey.
11:33Ama OECD'ye ya da Avrupa Birliği'ne baktığımızda bunun yarısı kadar görüyoruz.
11:385-5,5-6 dolayında görüyoruz. Bizim bu rakamlarımız da anormal.
11:43Dolayısıyla sağlık çalışanı bir yandan da tükenme sendromuna itiliyor.
11:48Ağır nöbetler, çok sayıda hasta, yönetimin ayrıca mobbingi,
11:54yönetimin ayrıca korkunç siyasallaşmış olması,
11:58sağlık çalışanı arasında iktidara yakın, iktidardan yana, iktidara karşı gibi ayrımlar yapılması
12:04ve türlü türlü mobbingler, yönetim tarafından,
12:07sağlık hizmetlerini yöneten, başhekimler ve öbürleri tarafından yapılan
12:11bir mobbing yani bezdiri, meslekten bezdiri
12:15ve ayrıca hastalarımızın, sevgili Erdem Bey, hastalarımızın yaşadıkları bu
12:20haklı sıkıntıları, çok haklı sıkıntıları,
12:23adam kadın derdine devam bulamıyor Erdem Bey.
12:27Ne demektir ortalama ayda bir hekime gitmek?
12:29O hekim olmadı, o hekim...
12:31Randevu almakta korkunç bir zorluk çekiyorlar ayrıca
12:34ve dolayısıyla biriken öfkelerini yanlış hedefe,
12:38sağlık çalışanlarına yönetiyorlar.
12:40Şiddetle karşılaşıyoruz.
12:42Öldürülmek dahil şiddetle karşılaşıyoruz.
12:45Oysa biz insanlara sağlık, insanlara can vermek için uğraşan bir mesleğiz
12:50ve şiddetle karşılaşıyoruz.
12:52İstatistiklere baktığımızda
12:54hekimlerin yüzde sekseninin meslek yaşamı boyunca
12:57en az bir kez şiddet yaşadığını görüyoruz.
13:00Çıkartılan yasalar, yapılan düzenlemeler
13:03şiddet sorununu çözmüyor.
13:05Çünkü kök nedene iniliyor.
13:07Kök neden herkese nitelikli erişebileceği
13:11sağlık hizmetlerini sunmak.
13:14Bu karmaşayı ortadan kaldırmak.
13:17Bunlar var derdimiz, hem bizim derdimiz hem halkımızın sorunu.
13:21Öte yandan değerli Öktem
13:24bize diyor ki Sağlık Bakanlığı
13:26adeta
13:28Toparlamanızı isteyeceğim birazdan.
13:30Peki.
13:32Dünkü yazımda da vardı.
13:34Adeta kamçı var elinde Sağlık Bakanlığı'nın
13:36performans diyor bize.
13:38Meslektaşlarımla yarış diyor.
13:40Daha çok hasta bak, daha çok tetkik iste,
13:42daha çok ameliyat yap.
13:44Değerli Erdem bu korkunç bir şey.
13:46Ben meslektaşlarımla yarışmak istemiyorum.
13:48Rekabet değil dayanışma istiyor.
13:51Hastanın sırtı ve ulusal kaynaklar üzerinden
13:53böyle bir şey olmaz.
13:55Bunlar yerli ve yabancı sermayeye gidiyor.
13:57Halkın sağlığı iyileşmiyor.
13:59Bilerek ve isteyerek bu kurguyla
14:01yerli yabancı sermayeye
14:03ulusal kaynaklarımız aktarmıyor.
14:05Sorun çok ciddi ve çok kapsamlı.
14:07Keşke zamanı el verseydi
14:09biraz daha anlatabilseydim ama
14:11takdir sizin var mı birkaç dakika?
14:13Ne durumdasınız?
14:15Bir sorum daha olacak sizlere onu sormak istiyorum.
14:18Ancak biz bu
14:20özellikle sağlık alanında
14:22yaşanan sıkıntılara ilişkin
14:24sık sık elimizden geldiğince
14:26haberler programlar yapmaya çalışıyoruz.
14:28Ben şahsen kendi adıma
14:30şunun sözünü verebilirim.
14:32Belki bugün vaktimiz biraz kısıttı ama
14:34önümüzdeki günlerde daha geniş bir vakitte
14:36süre sıkıntımız olmadan
14:38bütün bu sağlık alanındaki
14:40sıkıntıları konuşmayı kendi adıma
14:42ben de çok isterim ki.
14:44Çünkü yurttaşın toplumun
14:46büyük bir kısmı şu anda
14:48sağlık hizmetlerinden pek memnun değil.
14:50Son sorumu da sorayım sizlere.
14:52Bunu sormak istiyorum.
14:54Birçok sıkıntı var sağlık alanında.
14:56Sağlık çalışanlarına yönelik bahsettiğiniz
14:58şiddet, mobbing
15:00özellikle aile hekimlerinin
15:02bir yandan da işletmeci rolü
15:04üstlenmek zorunda bırakılması
15:06meslektaşlarla zorunlu bir
15:08yarış içine itilmesi
15:10hekimlerin. Bütün bunlar
15:12çok büyük sorunlar.
15:14Sorunları konuşuyoruz ama biraz da
15:16bunların çözümlerini konuşmak lazım.
15:18Yani sağlık çalışanlarının
15:20daha iyi koşularda çalışabilmesi için
15:22ne gibi iyileştirmeler yapılması gerekiyor?
15:24Değerli Öktem bir
15:26politika değişikliği gerekli.
15:28Bu bir siyasal tercih.
15:30Altını kalı kalın çiziyorum.
15:32Kamu hizmetleri bilerek daraltılıyor.
15:34Özel sektöre yürü
15:36ya kulum deniyor.
15:38Hekimlere de sağlık personeli de
15:40performans kamçısıyla vurularak
15:42daha çok tepki daha çok hasta şu bu
15:44ulusal gelirimizin
15:46çok önemli bölümleri
15:48israf edilerek adeta
15:50bilerek ve isteyerek
15:52oluk oluk yerli ve yabancı
15:54sermayeye ve onların ortaklıklarına
15:56aktarılıyor. Çare
15:58bu hastalıklı ve
16:00sermayeden yana
16:02sermayenin
16:04uşağı diyeceğim ayıp olacak
16:06politikaların
16:08kaldırılması. Bu da iktidar değişikliği
16:10olabilecek bir şey. Çünkü bu
16:12iktidarın bilinçli politikası
16:14sağlıkta dönüşüm için söz
16:16verdi bu parti iktidara gelmeden
16:18önce. Bop için söz verdiği
16:20gibi dünkü yazımda yazdım
16:22Cumhuriyet'te oval ofiste verilen
16:24sözler gereği
16:26bu politikayı bu iktidar bırakmıyor.
16:28Yalnızca nerede bir sıkıntı
16:30doğarsa bir miktar merhem pomat
16:32göstermelik yüzeysel çözümlerle
16:34götürmeye çalışıyor. Köktence
16:36bir politika değişikliğine
16:38gereksinim var. Halkımızın bunu anlaması
16:40hekimlerin kendilerinin düşmanı
16:42değil yoldaşı olduğu,
16:44müttefiki olduğu biz halkımızın yanındayız.
16:46Biz halkı ve
16:48biz bizi yerli yabancı sermayeye
16:50köle yapan bu
16:52politik tercihin kırılmasını
16:54istiyoruz. Halkımızın bizimle
16:56kol kola girmesi, öfkesini bize değil
16:58bu yanlış bilinçli
17:00sermaye yanlısı politikalara
17:02yönetmesi gerektiğini düşünüyorum.
17:04Bu bir hafta umarım
17:06önümüzdeki günlerde değerli Öktem
17:08fırsatımız olursa kalan sorunları
17:10örneğin askeri sisteminin
17:12açılması son derece önemli.
17:14Sindikaları
17:16önemli. Türkiye ilaçla ciddi
17:18sorunlar yaşıyor.
17:20Hekimler emeklilikte özellikle
17:22yoksulluk sınırının altına düşürüldüler.
17:24Aldığımız
17:26ücretler hem yetersiz
17:28hem emekliliğe çok
17:30düşük yansıyor. Bir hekimini
17:32yoksullaştıran bir ülke bir sistem
17:34düşünebilir mi? Ben sizi zorlamayayım
17:36burada keseyim.
17:38Umarım konuşuruz. Çok teşekkürler
17:40fırsatlarınız için. Estağfurullah
17:42biz çok teşekkür ederiz bugün
17:44bizlere vakit ayırdığınız için. Dediğim gibi
17:46burada da izleyicilerin karşısında bir kez
17:48daha söz vermiş olayım. Yani önümüzdeki
17:50günlerde bununla ilgili
17:52sağlık çalışanlarının yaşadığı sıkıntılara
17:54sağlık
17:56alanındaki politikaların nasıl
17:58yanlış politikalar olduğuna
18:00ve bunları nasıl düzeltebileceğimize
18:02hekimlerin kendisine
18:04açıklaması adına en azından
18:06bunun hakkında
18:08uzun soluklu
18:10bir program yapmayı yapacağım
18:12yani bunun sözünü vereyim. Çok teşekkür
18:14ediyorum bir kez daha. Ağzınıza sağlık
18:16iyi ki katıldınız programa. Var olun
18:18siz de var olun. Cumhuriyet TV var olsun.
18:20Sağ olun.
18:22Evet sevgili Cumhuriyet TV
18:24izleyicileri, gazetemiz yazarı Profesör
18:26Doktor Ahmet Saltık konuğumuzda
18:2814 Mart. Bugün bir kez daha
18:30tekrar edelim. Tıp bayramı
18:32sağlık çalışanlarının, sağlık
18:34emekçilerinin günü bugün. Ancak
18:36ne yazık ki ülkemizde sağlık
18:38çalışanları, sağlık emekçileri pek de
18:40iyi koşullarda ve rahat koşullarda
18:42çalışmıyorlar. Onlar da buna
18:44tepki olarak bir günlük iş
18:46bıraktılar. Biz de elimizden geldiğince
18:48dilimiz döndüğünce sağlık sektöründeki
18:50sıkıntıları anlatmaya çalıştık.
18:52Ancak vaktimiz ne yazık ki
18:54çok fazla olmadığı için
18:56anlatabileceğimiz en kısa özet halinde
18:58anlattık. İlerleyen günlerde bununla
19:00ilgili de daha detaylı, daha kapsamlı
19:02bir program yapacağız. Sağlık
19:04alanındaki gelişmeleri takip
19:06etmeye, sizlere bu ekranlardan aktarmaya
19:08de devam edeceğiz. Ancak şimdilik
19:10burada noktalayalım. Başka bir
19:12programda yeniden görüşmek üzere efendim.