Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:00Merhaba değerli izleyiciler, Cumhuriyet TV'ye hoş geldiniz.
00:11Bugün dış politika konuşacağız biraz.
00:14Amerika Birleşik Devletleri'ne gideceğiz ve ardından Trump'la ilgili olan hadiseleri,
00:19Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan'la ilgili sözlerini ve Türkiye'de yaşanan iç siyasi gelişmeleri değerlendireceğiz.
00:25Kimdir konuğumuz? Siyaset bilimci, kıymetli hocamız Prof. Dr. Mithat Baydur'la beraberiz.
00:31Hocam hoş geldiniz.
00:33Hoş bulduk, iyi yayınlar diliyorum Emer Bey. Sağ olun.
00:36Teşekkür ediyorum hocam. Bu yoğun mesainiz içerisinde bizlere vakit ayırdınız, kılmadınız.
00:41Tekrardan teşekkürler sizlere de.
00:42Sağ olun. Sizin ve Cumhuriyet Gazetesi'nin her zaman ayrı bir yeri vardır.
00:46Çok sağ olun hocam, çok teşekkür ediyorum.
00:48Hocam doğrudan sizin fazla vaktinizi almadan şöyle başlayayım.
00:50Sağ olun.
00:51Sizler de yakinen takip ediyorsunuz. Zaten bununla ilgili yorumlarınızı, analizlerinizi yapıyorsunuz.
00:55Donald Trump'ın Netanyahu'yla birlikteyken bir açıklama yaptı.
01:00Daha doğrusu birçok açıklama yaptı ama Türkiye tarafıyla ilgili Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik şöyle cümleler kullandı.
01:06Ben bunu okuyacağım hem sizlerin yorumuna bırakacağım hem de kıymetli izleyicilerimiz yorumlarda belirtilse ne düşünüyorlar diye onları da okumaya çalışacağım.
01:14Şimdi Erdoğan'ı seviyorum ve o da beni seviyor demiş Donald Trump.
01:18Hiçbir sorunumuz olmadı.
01:19Birçok şey yaşadık ama hiçbir zaman sorunumuz olmadı.
01:22Hatırlarsanız vaizi Türkiye'den geri aldık.
01:24Bu çok büyük bir olaydı demiş.
01:27Ardından işte Erdoğan güçlü ve akıllı bir adam.
01:31İsrail Başbakanına söyledim.
01:33Eğer Türkiye ile bir sorununuz varsa bunu gerçekten çözebileceğimizi düşünüyorum demiş.
01:37Ve Suriye Konsulü ile ilgili de şöyle bir şey söylüyor.
01:39Kendisini tebrik ettim.
01:412000 yıldır kimsenin başaramadığı şeyi başardınız.
01:44Farklı isimlerle de olsa da bu aynı şey Suriye'yi ele geçirdiniz demiş vekil güçleri kullanarak.
01:50Hocam tüm bu sözleri düşününce tabii üzerine çok tartışıldı ama ABD Başkanı Donald Trump ne mesaj vermeye çalıştı?
01:57Evet.
01:58Şimdi ona cevap vermek için biraz Suriye konusu üzerinden yani Suriye meselesi üzerinden Netanyahu'nun niçin oraya gittiğini,
02:05sorunun ne olduğunu ve esasında Türkiye'yi ve Türkiye'nin Cumhurbaşkanı'nı överken ne tür mesajlar verdiğini sırayı size söylemeye çalışalım.
02:15Suriye esasında Türkiye için bir istinad duvarıydı bu.
02:19Yani bir Türkiye ile ilgili baba hafız Esad'dan itibaren bir takım sorunlar vardı.
02:25Sonra o sorunları bir terör önleme çerçevesinde Oğul Esad'la Türkiye biraz gidermeye çalıştı.
02:32Bir iyi giden bir balayı dönemi oldu.
02:34Daha sonra Suriye'nin Arap Baharı'yla beraber karışmasıyla ve Türkiye'nin de burada aktif rol almak istemesiyle
02:40Türkiye ve Suriye arasındaki gönül bağı ve o diplomatik ilişkinin istikrarlı zinciri ve bütün halkları dağıldı ve koptu.
02:48Ondan sonra bugüne kadar geldik.
02:50Türkiye esasında o kopuş süresi içerisinde dominant bir faktör olarak almak ve esasında Suriye politikasını ve bölgedeki etkinliği arttırmak,
02:58arttırabilme çerçevesinde sığınmacılara katlanmak durumunda kaldı.
03:03Katlanmak diyorum maliyet açısından esasında.
03:07Çok büyük bir bedel ödedi Türk halkı da.
03:10Öteki taraftan bölgedeki büyük bir istikrarsızlık coğrafyası içerisinde kalmak durumunda kaldı.
03:16Dört defa harekat yapmak durumunda kaldı terörü önleyebilmek için.
03:21Çünkü orada yepyeni bir ontolojik bir YPG yani PKK'nın sahadaki olan türevi bir terör entite grubu oluştu.
03:30Ve dolayısıyla bunlarla cebelleşme içerisinde ABD'nin o YPG'yi orada var edebilme ve ileriye matuf kendi projeksiyonları çerçevesinde
03:40hep söylenildiği gibi yani eğitip, donatıp, büyük masraflarla orayı geliştirmeye çalışırken
03:46Türk-Amerikan ilişkileri içerisindeki bağ da koptu.
03:49O link de koptu.
03:50Meşhur moda tabirle o linkler de koptu.
03:53Şimdi dolayısıyla Trump yani Türkiye'nin Cumhurbaşkanı ile aramız iyidir.
03:58Ben birçok sorunlarını çözerim, yardımcı olurum.
04:01Akıllı bir adamdır.
04:02Biz her konuda anlaşırız gibi mealen söylüyorum bunları.
04:04Bunları sarf ederken hiçbir zaman unutmamamız lazım ki 2016-2020 yılları arasında
04:11S-400 alınmasından dolayı, Türkiye'nin S-400 alınmasından dolayı katsa yaptırımlarını getiren de esasında Donald Trump'tı.
04:20Bir takım o katsa yaptırımlarının dışında F-35 projesinden çıkartan da Türkiye'yi Trump'tı.
04:27Ki F-35 uçaklarını sadece almamak değildi burada önemli olan.
04:31800-900 parçasında aktif görev olan yani projenin bir parçası olan Türk sanayicisi ve iş adamlarının
04:37aşağı yukarı yıllık 12 milyar dolar civarındaki ürettikleri katma değer de kayboldu.
04:43E peki bunu F-35 projesinden çıkartan da esasında Trump'tı.
04:48Ekonomini mahvederim diyen de Trump'tı.
04:51Mazlum Abdi iyi çocuktur ya onunla bir görüş aptal olma diyen yani tabiri caizse diyen de mektup yazan
04:57ve bu mektubu da hala kendi Trump iş merkezinin giriş katında barda levha olarak asan da yine Trump'tı.
05:06Yani bunları unutmamak lazım.
05:07Şimdi dolayısıyla orada aynı Ukrayna Başkanı Zelenski'nin gittiğinde de olduğu gibi
05:14basına açık medyanın sorularını da aldıkları açık bir tarzda bu konuşmaları dünya medyasına aktarmalarında bir amacı olmaları gerek bunlara.
05:23Te ki önemli amaçlarından bir tanesi burada bütün bu satır aralarını okuyarak herkesin kendine göre bir ders çıkartması.
05:31Yani burada Türkiye'ye demek istiyor ki hani böyle sözün özü anlamında söylersek
05:38bak herkese seninle aram iyi olduğunu söylüyorum.
05:42Türkiye'nin devlet başkanı ya da cumhurbaşkanı sevgili Erdoğan.
05:46Herkese aramızın iyi olduğunu söylüyorum.
05:48Aramızın iyi olmasını da istiyorum.
05:50Ama Suriye'de olan son gelişmelerde İsrail'e karşı karşıya kaldığınız bu durumlarda
05:55biraz daha cebelleşmeden çünkü zira ikinize de ihtiyacım var.
06:01Bölgede ben Suudi Arabistan, Türkiye ve İsrail'e yol yürümek istiyorum.
06:06Buraların denetlenmesini ve bir arada bir aradalığı sağlayarak gerekirse İran'da sözümüzü dinlemezse
06:12İran'a karşı sizi bir araya getirmek ve bunu aynı düzlem içerisinde tutmak istiyorum.
06:18Dolayısıyla ben biraz Asya Pasifik ve Çin'le falan da ticari savaşlarına başladım ilgilenmek istiyorum.
06:22Aman bir problem çıkartma. Problem çıkarsa netten yahu sana da söylüyorum.
06:28Bunu bir mesele haline ya da bir çatışma haline getirmeyi bana söyle.
06:32Ben Türkiye'yi daha önce ikna ettiğim gibi ederim diyor.
06:34Yani esasında Türkiye'nin ve Cumhurbaşkanı'nın alacağı ders buradan şu.
06:39Senle alışkanın iyi olmasını istiyorum.
06:40Sakın sana çizdiğimiz, dizayn ettiğimiz mecradan dışarı çıkma.
06:46Çıkarsan onu hatırlatıyor. Çıkarsan aynı daha önce yapmış olduğum uyarılar gibi çünkü çok aramızda mesele oldu ama açlık diyor.
06:56Aynı o meseleleri bir daha yaşamak durumunda kalırsın.
06:59Çünkü herkes gibi ABD'deki fonlardan yatırım yapmalarını isterken, Mehmet Şimşek dışarıda para ararken, Amerikan iş adamlarının fonlarını Türkiye'ye yatırıma davet ederken,
07:11herkes gibi ABD'dir. En iyi de, en iyi bilen o.
07:14Çünkü bütün reyting kuruluşlarının oradaki değerlendirme, derecelendirme kuruluşlarının da Türkiye'ye de değerlendirmene bakıyorlar.
07:22Makroekonomik dengenin çok kötü bir olduğu ortamda Türkiye'nin söz dinleyen bir uslu çocuk olmasını istiyor.
07:27Peki, şu sorulabilir belki sevgili Ömercan.
07:31Peki sorun nedir?
07:32Sorun, İsrail esasında Savunma Bakanı, İsrail Katsbı'nın cevabını veriyor.
07:42Geçenlerde bu T4 dediğimiz TİAS üstünü bombaladığı zaman İsrail,
07:47biz Ahmet Eşyaray'a diyor ki, seni defalarca uyardık.
07:52Herhangi bir düşmanımızın buraya girmesine izin verme diye,
07:55seni kim bilir kaç kez uyardık ve bunu bizi yapmaya mecbur oldun diyor.
07:59Şimdi Türkiye, Suriye meselesini son 13-14 yılını harcamış bir ülke.
08:04Yani burada şimdi bu son gelişme yer çerçevesinde,
08:07Esad'ın gidişinden ve HTS'ye vermiş olduğu Suriye Milli Ordusu'yla destekle beraber,
08:13nihayet olarak burada bir tanesi Akdeniz'e bakan, bir deniz üssü,
08:16bir de Palmira ve işte o TİAS bombaladığı İsrail'i, T4 orada bir üs açmak istiyor.
08:21Birinci sorun bu. İkinci sorun ise Türkiye, YPG'nin de dahil olduğu Suriye Ordusu içerisinde eğitim vermek.
08:29Bir komutan nezarında Suriye Ordusu'na, daha önce İttihat ve Terakki dönemi dağıldıktan sonra,
08:35Bir Rünya Sabahı bitisinden sonra, Cemal Paşa nasıl Afganistan'a gidiyor,
08:38Afgan Ordusu'nu eğitiyordu falan, bir eğitim ve düzen sağlama açılışıyordu.
08:43Belki o çerçeve gibi Türk komutanı civarında bir eğitim vermek istiyor.
08:46Buna tabi İsrail süratle karşı, ebür taraftan da Türkiye ileriye mahtuf olarak,
08:55buralarda biraz böyle bir kalıcı hale gelebilmek istiyor.
08:58Fakat İsrail ise Suriye'nin güneyine itibaren girdiği,
09:04yani aşağı yukarı Hermondo zirvesine kurduğu birkaç tane üsle,
09:09bütün böyle Lübnan'ı, Doğu Akdeniz'i, Suriye'yi, Şam'ı, başkenti dahil,
09:13herkesi tepeden böyle bir görüntülediği,
09:16oradan da oradan Yermuk Havzası'na doğru, biliyorsunuz Ürdün'ün kuzeydoğusundadır,
09:21o havzaya doğru birkaç tane daha üs inşa etti.
09:24Dolayısıyla İsrail'i buralarda, Suriye'de bir kendine özgü bir alan açarken,
09:31herhangi bir kendisine itiraz edecek, ileride problem olabilecek hiçbir unsura yer vermek istemiyor.
09:39O kadar ki, HTS'yi destekleyenlerden biri de İsrail olması,
09:44yani Esad'ın gidişinde HTS'nin büyük rolü oynarken,
09:48özellikle İsrail ve ABD'nin koruma ve destekleme bir şemsiyesi altında olmasına rağmen,
09:56HTS'nin yapmış olduğu herhangi bir tasarrufu dikkatle izliyor,
10:01İsrail ordusundan, Esad'ın ordusundan kalan bütün mühimmatla, teçhizatla, üstü,
10:06bunların HTS tarafından kullanılmaması için de gerekli önlemleri alıyor.
10:10Zira biliyor ki, bu tür siyasal, İslamcı bir parti ya da yeni bir yapılanma,
10:18günün birinde, yani ihtimal odur ki, Türkiye'nin desteğiyle de,
10:23günün birinde çıkar da, kutsal topraklarda biz hiçbir yabancı güç istemiyoruz derlerse,
10:29yani İsrail'e karşı bir birlik oluşturma gibi en ufak bir ihtimali dahi yok etmek için gerekli tedbirleri alıyor.
10:36Yani burada esasında Türkiye'ye şu ana kadar esasında bizimle birlikte hareket etmenden memnunuz,
10:44ama lütfen sana biçilen rol dışında herhangi bir buradaki bu mecra dışına taşma,
10:51burada kendine özgü bir tasarrufta bulunma şeklinde bir mesaj verirken de,
10:57ileriye matuh İran'la bir müzakere süreci esasında yürüdürmek istiyor.
11:01Yani bir parantez daha açalım, ABD'de sürekli İsrail'i burada bölgede korumak ve kollamak çerçevesinde yapmış olduğu,
11:08bütün bu politikalardan dolayı, biliyorsunuz Amerikan üniversitelerinde gösteriler oluyor.
11:13Yani Amerika Birleşik Devletleri de çok rahatsız.
11:15Yani Trump'un da bunu gördüğünü düşünüyorum.
11:18Kolombiya Üniversitesi'nde gösteriler oluyor.
11:20Kolombiya Üniversitesi'ndeki herhangi bir öğrenciyi oradan atıyorlar.
11:24Penisilvanya, University of Penisilvanya'nın 170 milyon dolarlık şeyini gösteriler olduğu için kıstılar.
11:29Kolombiya Üniversitesi'nde 400 milyon dolarlık hak edicini kıstılar.
11:34Yine keza Harvard Üniversitesi 350 milyon dolarlık istihkakını, bütçeden gelen payını kıstılar.
11:39Yani büyük Amerikan üniversitelerinde falan da olaylar var İsrail'e, antisemitist bir takım tavırlar var.
11:44Bundan fevkalade şeyler, rahatsız yani Amerikan kamuoyu rahatsız.
11:50Dolayısıyla bu Amerikan siyasetine de yansıyor.
11:52Bir şekilde yani İsrail'le olan bu sorunların Amerika Birleşikleri başına dert olmasından o da sıkıldı artık.
11:59Dolayısıyla mesela Netanyahu'nun gidiş sebeplerinden bir tanesi de İran'a karşı bu hareketi hızlandırmak.
12:06Hoş, ben size ilginç bir şey söyleyeyim.
12:09İki tane uçak gemisinin bulunduğu bir donanma filosu, bir filo, körfeze doğru hareket ediyor.
12:18Bu taraftan Hint okyanusundaki Diego Garcia üstünde bulunan B-2 bombalama uçakları, 6 tanesi tekrar bölgeye doğru geliyor.
12:33Dolayısıyla bölgede büyük bir hareketlenme var.
12:36Yani İran'la olan müzakere opsiyonunu kullanmak istiyor Trump.
12:41Yani İsrail'in dolduruşuna gelmemek istiyor bir anlamda.
12:44Bu müzakerelerden İsrail'in, İran'ın nükleer çalışmalarında Batı'nın ya Amerika Birleşikleri istediği şekilde biraz geriletme, yavaşlatma ve buradaki Batı'nın dayatmaları çerçevesinde bir miktar geri adamatma olursa
13:02esasında bu harekat ertelenecek.
13:05Ama her ihtimal karşı İsrail'in sürekli yoğun baskısı ve İran'ın ben ne pahasına olsun sözü dinlemeyeceğim deme durumunda da B opsiyonunun devreye sokma ihtimali hala gündemde duruyor.
13:17Ancak benim tahminim şudur ki aslında Trump böyle bir şeye, İran'a karşı bir harekata girişmeyeceği şeklinde.
13:25Çok erken konuşmak istemiyorum ama zira 185 ülkeye biliyorsunuz gümrük tarifleri uyguladı.
13:30Bu 185 ülkenin arasında Rusya yok.
13:33Yani Rusya ile ilişkilerini iyi tutmak istiyor ki Çin'e karşı savaşta Rusya'yı en azından kendi yanında olmasa bile pasifize etmek, kenarda tutmak.
13:42Yani nötralize etmek istiyor Rusya'yı.
13:44Ve bu Rusya İran'a karşı olan müdahaleye karşı, bunun karşısında dururum dedi.
13:51Dolayısıyla hazır Rusya'yı nötralize etmişken İran meselesinde Rusya'yı karşısına almak istemeyecektir.
13:58Hocam aklıma şu geldi, siz bunları anlatırken şimdi.
14:02Diyorsunuz 80'lerden beri çok böyle söylenen, bilhassa İsrail'in güvenliğiyle alakalı çok söylenen bir komple teorisi var.
14:09İşte nedir bu? Öncelikle Irak parçalanacak, sonra Suriye, sonra İran ve en son da Türkiye parçalanacak şeklinde.
14:16Böyle bir komple teorisi var.
14:18Şimdi bütün bu anlattıklarınıza bakarak tabii bir ihtimal dahilinde en azından.
14:22Bu komple teorisi bir komplo ajandasına mı dönüştü?
14:26Hakikaten bu yolda bir ilerleme görüyor musunuz?
14:30Bu hep vardı zaten.
14:32Dediğin çok doğru sevgili Ömer Can.
14:33Dediğin çok, bu hep vardı.
14:35Mesela PKK, ben hep söylüyorum yani çıktığım televizyon programlarına, PKK mesela geriye dönüp baktığımızda PKK çok iyi bir aparat olarak kullanıldı burada.
14:44Yani mesela Kuzey Irak'ta bu PKK aparatına karşı Türkiye'yi çok çok rahatsız ediyor.
14:50Bölgeden içeriye, Türkiye içerisine girişlerde bir takım terör olayları karşısında Türkiye çok önemli bir takım trajik sonuçlarla karşı karşıya kalıyor.
15:00Neredeyse Anadolu'da yani böyle şehit ya da gazi olmayan her ailesinden birisi kalmadı.
15:04Şimdi dolayısıyla Irak'a karşı bir şeyde, Irak'ın kuzeyinde bu PKK'ya karşı mücadelede Türkiye'yi yanında görmek için Kuzey Irak bölgesel Kürt yönetimini tanıtmak durumunda kaldılar.
15:19Hatta 2012 yılında mesela Irak o zamanki Başbakanı Maliki'nin bir sözünü hiç unutmuyorum.
15:24Siz Kuzey Irak bölgesel Kürt yönetimini tanırken ve Irak merkezi hükümetini dışlayarak onlarla iş birliğine girerken ve buna devam ederken esasında Türkiye'nin kendisinin de bu sorunla baş başa kalacağı ihtimalini hiçbir zaman göz önünden uzaklaştırmayın diyordu.
15:45Yani biz nasıl burada kendi bir ayrı bir bölgesel bir yönetim ortaya çıktı ve bu devletleşme yolunda gidiyor günün birinde sizde de olur.
15:54O bakımdan sakın bununla iş birliği yapmayın merkezi Irak hükümetini tanıyın diyorlardı.
15:59Aynı PKK sonra mesela Suriye'ye doğru geçti.
16:03İşte Suriye'de de PKK işte onun türevini büyüttü Amerika Birleşik Devletleri.
16:08Şimdi mesela PKK'yı hani Öcalan'dan mektup gelecek Öcalan açıklaması falan filan terörist başının söyleniyor ya.
16:16Şimdi mesela terörist başından diyelim ki mektup geldiği zaman PKK kongresini toplasın ve bitirsin dendiğinde dikkat edilirse bunu çok konuştuk.
16:24Hiç orada YPG geçmiyor.
16:26Yani Türkiye'ye diyecekler ki işte Kandil'de PKK vardı bitti ama o PKK yeni bir doğum yaparak bitiyor.
16:33Hem de büyük bir doğum yaparak böyle YPG gibi orada doğum yaparak bitiyor.
16:38Dolayısıyla hem Kuzey Irak bölgesel kürt yönetimini tanımada hem de şimdi bu tür bildiriler ve açılım denilen bu süreçle beraber artık açılım mı saçılım mı bunu önümüzdeki tarih gösterecek yaşanacak.
16:50Ebür tarafta YPG'yi de Türkiye eninde sonunda kabul etmek duruma doğru getirecekler.
16:55Türkiye nasıl olsa kabul edeceğim en azından bunun üzerindeki denetimim olsun.
17:00Bunun üzerinde kontrol bende olsun.
17:02Bunun denetim ve takibi benim uhdemde olsun şeklinde.
17:08Bütün çabaları onun için.
17:09Yani ordu üzerinde kuracak Suriye ordusu üzerinde bir kontrol tesis etmek istiyor.
17:14Komutanlığını almak istiyor.
17:16Üstlerini tahkim etmek istiyor.
17:17Fakat İsrail ve ABD ise biraz önce söylediğim gibi bu ihtimali dahi tamamen bağımsız bir entite olarak kalabilmesi için Türkiye'nin tahkim etmek istediği o TİAS'teki T4 üssünü hemen İsrail bombaladı.
17:32Yani esasında bu çok önemli bir şeydir.
17:35Orada çıkarların çakışma sebebi değil bir çatışma sebebidir.
17:39Çok sert bir şekilde esasında Türkiye buna karşılık verebilirdi.
17:44Fakat işin içerisinde ABD olması sebebiyle biraz zamana doğru bıraktı.
17:50Fakat yani konu açılmışken sevgili Ömer Can şunu da söylemek lazım ki.
17:55Biz içerideki mesela işte CHP'nin ön seçimi işte bilmem tutuklamalar tabii ki bunlar da çok önemli olaylar.
18:03Yani demokratik hakların yok sayılması işte herkesin bilmem adli kontrol sistemiyle yargılanması varken cezaevlerine tıkılması bir masumiyet karinesinin hemen yok edilmesi gibi yok sayılması gibi önemli bir takım hukuki bir takım arızalar ve eksiklikler olmasına rağmen
18:24tabii ki konuşmak durumundayız ama senkronize olarak yani eş zamanlı olarak bölgemizde o kadar tarihi olaylar yaşanıyor ki biz bunları konuşamıyoruz.
18:33Sadece bu mesela Trump'ın yanında Netanyahu ile beraber Türkiye ve Erdoğan adının geçmesi ve orada Suriye meselesi Suriye meselesi değil.
18:44Eylül taraftan biliyorsunuz Avrupa Birliği Rusya'yı baypas ederek önemli bir yol güzergahı İpek yoluna alternatif olmak üzere Rusya'nın kenarından dolaşarak öyle bir gelip Balkanlara doğru işte Bulgaristan, Romanya, Yunanistan üzerine Avrupa işlerine doğru gidebilecek bir yeni bir güzergah yapıyor.
19:04Aşağı yukarı 12 milyon euro civarıdaki bütün yatırım bana ait büyük bir elektrifikasyon sistemi de falan da taşıyacak oradan bir bağ kuruyor yani Orta Asya Türkiye Cumhuriyeti'yle.
19:15Çünkü Avrupa Birliği de yeniden oluşan bu dünya nizamı karşısında kendine bir mevki bir yer edinmek bir kendi pozisyonunu tahkim etmek istiyor.
19:25Bu çerçevede bunlar işte Türkmenistan, Kazakistan, Kırkızistan, Özbekistan bunlar çok memnunlar 12 milyon euro.
19:3312 milyar euro olduğu gibi Avrupa Birliği'ye karşılık.
19:36Ama tek şartım var Avrupa Birliği ülkeleri bunu veto etmemesi lazım.
19:40E kimler var? Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ı da veto etmemesi lazım.
19:44Peki ne yapmamız lazım?
19:45O zaman siz Güney Kıbrıs'ta elçilik açacaksınız.
19:48Güney Kıbrıs'ı Kıbrıs Cumhuriyeti olarak tanıyacaksınız dediler.
19:51Hepsi tanıyor.
19:52Hepsi tanıyor.
19:53Bundan kaynaklı mı oldu diyorsunuz hocam?
19:54Tabii bu çok önemli bir şey.
19:57Yani Türkiye'nin dış politikasında Avrasya jeopolitiğinde
20:01Türkiye Cumhuriyetlerle beraber Türk kardeşliği, Türk dünyası gibi
20:05bütün argümanların esasında çöktüğünü bize gösteriyor ki
20:09bu Türk dış politikasında çok önemli bir kırılma olacak.
20:13Bununla bitmiyor.
20:14Bununla bitmiyor.
20:15Şevron Amerikan Büyük Petrol Şirketi Girit'in hemen güneyinde petrol arıyor.
20:20Türkiye'nin kıta sağlığı çevresinde
20:22tekrar Güney Kıbrıs, İsrail, Yunanistan petrol arama çabaları var.
20:26Buna Katar da dahil oldu şimdi.
20:28Türkiye dostu değil miydi?
20:29Katar'dan çok medet olmuyor muydu?
20:31Şimdi bir taraftan bir de bakıyorsun
20:33Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs dörtlüsü
20:38böyle bir şey gibi dörtgen düşününü.
20:41Bunlar Doğu Akdeniz güvenliği anlaşması yaptılar.
20:44Yani bu ne demek?
20:45Doğu Akdeniz'in güvenliği bizden soruldu.
20:47Yani burada herhangi bir çıkıntı yapabilecek bir ülke olursa
20:50bunun haddini bildireceğiz.
20:52Ama Türkiye dört tane petrol arama gelişti, doğalgaz arama gemisi aldı.
20:55Bir milyar dolar civarında büyük yatırımlar yaptı.
20:58Ve Türkiye şu anda tamamen bunların hepsi kadük kaldı.
21:02Ve kıpırdayamaz hale getirdiler Türkiye'yi Doğu Akdeniz'de.
21:05Doğu Akdeniz böyle.
21:07KKTC gibi Türk dış politikasında çok önemli.
21:09Yani KKTC Türkiye'nin, Türkiye'nin Akdeniz'deki güvenliğidir.
21:14Türkiye'nin önemli aynı Suriye gibi önemli bir istinad duvarıdır.
21:18Orada yıkıldığı zaman bu yani Kıbrıs Cumhuriyeti altında
21:20böyle bir o KKTC'nin neredeyse yok edilecek hale getirilmesi
21:24Türkiye'nin güneydeki bütün güvenliğini tehlikeye atar.
21:28Suriye keza öyle.
21:29Türkiye'nin dostum dediği bir ülkelerde Katar'da Birleşik Arap Emirlikleri
21:33olduğu gibi sürece Türkiye aleyhine dahil oldular.
21:37Bütün bu gelişmeler hemen yanı başımızda ve an itibariyle oluyor.
21:40Benim üzüldüğüm nokta bunları bırakın karşılık verebilmeyi,
21:45bunlara bir ne diyelim biz bir response,
21:51bir diplomatik anlamda bir mukabelede bulunma tercihimizi
21:57ve kararlılığımızı normalde konuşamıyoruz bile.
22:00Yani siyasi tartışma programlarında gündeme bile gelmiyor.
22:04Bu bence çok acı bir şey.
22:06Yani konuşuluş o kadar çok şey var ki bunları ben sıralamada zorlanıyorum.
22:11Hocam o zaman açıkça şöyle bir şey sorayım size.
22:14Tabii benim son sorum olacak iç siyasetle ilgili bir soruydu.
22:18Bir 6 aydır da Türkiye iç siyasetinde yaşadığımız bir süreç var.
22:22CHP'li belediyelere yapılan soruşturmalar,
22:26Zafer Partisi liderinin tutuklanması,
22:28Ardından Ekrem Emoğlu'nun tutuklanması,
22:30onunla beraber onlarca kişinin tutuklanması,
22:32sokak gösterileri, boykotlar vs. derken,
22:36Türkiye'nin çevresinde bu kadar olay yaşanırken,
22:39sanki biz bu yurt dışındaki olaylara,
22:42siz de ince ince değindiğiniz oralara,
22:45Türkiye'deki iç siyaset için,
22:47Türkiye'nin milli çıkarlarını göz ardı etmişiz gibi bir tablo var.
22:52Yani sırf şu içerideki istediklerimizi yapabilelim diye,
22:55dışarıya sanki gözümüzü kapatmışız gibi bir tablo var.
22:57Hükümet tarafı için söylüyorum.
22:59Ne kadar doğru hocam bu?
23:01Bir de bu sürecin sonunda ne bekliyorsunuz?
23:04Türkiye iç siyasetindeki bu yoğun sürecin sonunda.
23:07Çünkü giderek dozu sanki artarak devam ediyor.
23:10Bununla ilgili de beklentinizi alayım son olarak hocam.
23:13Dış politikada çok önemli bir başarısızlıklar oldu.
23:17Aslında birçok şeyi ben bu çok kısa sohbetimiz sırasında söyledim.
23:22Yani bir kere Türkiye'nin F-35 projesinden çıkartılması,
23:25ve F-35 projesinden çıkarttıklar,
23:27mesela projeden çıkartılması çok önemli.
23:31Yani şöyle bir şey düşünün sevgili Ömer,
23:33ben bunu resimlendirmek isteyeyim.
23:35Mesela F-16'ya razı oldu Türkiye, değil mi?
23:39F-16 ver bari diyor Türkiye, o da gelmedi ya hoş.
23:42Şimdi F-16'ın varsa menzili bunun 30 kilometre falan.
23:47Yani ben askeri uzman değilim ama okuduklarım kadarıyla yerli ve yabancı kaynaklardan söylüyorum.
23:52F-35'in 180 kilometre.
23:55Yani F-35 ile F-16 karşı karşıya geldiğinde F-16'nın var olabilme şansı yok.
24:03F-35 tarafından yok edilir.
24:05Çünkü o onu görmezken F-16-35'i,
24:07F-35 onu 180 kilometre öteden bile görerek daha kendine yanına yaklaşmadan yok etme gibi bir gücü var.
24:13Şimdi dolayısıyla Yunanistan'da F-35 var, Türkiye'de yok.
24:18İsrail'de F-35 var, Türkiye'de yok.
24:21Dolayısıyla sen hani diyoruz ki aman Tanrı göstermesin ki bu izbilbuk yerle sıcak bir çatışmaya girmeyelim.
24:28O zaman dış politikadaki tercihler ve yanlış dış politik tercihler ve uygulamalar çerçevesinde
24:35Türkiye dış politikada önemli bir gerileme gösterdi.
24:39Bu Türk-Amerikan ilişkileri çerçevesinde.
24:40Suriye'ye 13-14 senedir Suriye ile Suriye'ye harekatlar yapıyoruz.
24:45Sığınmacılar bu tarafa doğru geliyor.
24:47Sığınmacılara biz bakmak durumunda kalıyoruz.
24:49İşte oralarda inşaat yapacağız, geri yollayacağız diyoruz.
24:52Bir bölgede Suriye Milli Ordusu kuruyoruz.
24:54Bunlara maaş veriyoruz.
24:55Sonunda geldiğimiz yer İsrail burada dışı savunma bakanı diyor ki
24:59Ömer Eşşara kendine gel.
25:01Burada düşman güç istemiyoruz, burada yaşatmayız diyor.
25:04Peki Doğu Akdeniz'deki gaz aramak için 4 tane gemi hazırladın.
25:08Arama gemileri falan şey yaptın.
25:091 milyar dolar civarında.
25:12Bunlar öbür taraftan Akdeniz'e çıkamıyor, çıkamaz hale geldi.
25:16Öbür taraftan Katar Birleşik Arap Emirlikleri yakın dostumuz Araplar diyordun.
25:21Senin sorumlu olduğun ülkelerle bunlar iş birliği yapar hale geldi.
25:25Peki dış politikada seni kıpırdayamaz hale getirdiler.
25:28Üstelik de Rusya'ya girmiyorum.
25:31Rusya ile aramızdaki bir doğal gaz alınımı, belli konularda iş birliği yapılması, nükleer santral gibi, S-400 alınması gibi böyle bir çok iyi bir 4-5, iyi gibi gözüken 4-5 sene yaşandıktan sonra
25:44Esad'ın gidişi sırasında Türkiye'de Esad'ın gidişine destek vermekten dolayı ki Esad ile Rusya arası gayet iyiydi.
25:50Ve Rusya'dan herhangi bir diplomatik görüşme, ikili bir görüşme yapmadan buna amigoluk yapması, liderlik yapması Türk-Rus ilişkilerinde de biraz bir soğuma getirdi.
25:59Yani öbür taraftan ABD'den yüzünü böyle Rusya'ya doğru çevirdiğinde de çok fazla böyle umduğunu bulamaz bir durum var.
26:07Peki aynen sevgili Ömer söylediğin gibi dış böyle içerisi nasıl?
26:12Ben şunu söylüyorum.
26:14Siyasal iktidarlarla toplum arasında bir social contract denen hani yabancıydı Fransçede bir sosyal bir sözleşme vardır.
26:23Nedir o?
26:24Seçimle geldin sen, seçimle geldin.
26:26Tamam bir seçim sonuçlarına saygılıyız ama bu seçimde demokratik kazanımları genişletmek, demokrasi içerisinde bizim yaşadığımızı ve bütün özgürlük kümesini kullanabilme konusunda yolumuzu açmamızı istediğimizden dolayı seni bu konuda demokratik adımlar atmaya zorlamak,
26:48müreffeh bir Türkiye ve kişi başına düşen milli geliri her geçen gün biraz daha artan bir iktisadi politika izlemeni ümit etmek ve yarınlarda gençsek istikbalde bizim kazanımlarımız olacağını murat etmek,
27:07yahut da çocuklarımız varsa çocuklarımızın istikbalde çok iyi bir Türkiye'de yaşayacaklarına dair hayallerimizi kurabilmek.
27:15Bunların hiçbiri yok.
27:17Bunların hiçbiri olmadıysa toplumsal rıza çökmüş demektir.
27:21Konsensus yani rıza eski tabirle.
27:23Bu rıza çökmüş demektir.
27:25Bu toplumsal rıza çöktüğünde yasal olarak bir iktidarın olması yetmez.
27:30Yani bu aynı zamanda bir meşruiyet zeminde olması lazım.
27:36Yasallık ve meşruiyeti bilerek altını kalın kalemle çizerek ve kuvvetle vurgulayarak kullanıyorum.
27:45Bir şeyin yasal olması, hukuki olması onun aslında herkes tarafından içselleştirildiği, içe sindirildiği anlamına yani ya da vicdanlarda yer bulduğuna dair kanaati pekiştirmez.
28:00Zira meşruiyet başka bir şeydir.
28:02Yani mesela Ernest Renan'ın ünlü bir sözü vardır milliyetçilik üzerine çalışmış Fransız.
28:08Millet dediğimiz şey her gün yapılan bir plebisittir aslında der.
28:11Yani ölenler var, gidenler var, ülkeye yeni gelenler var, milletini o sabahtan itibaren yeniden sevmeye başlayanlar var, gönül bağını kopanlar var ama neticede biz hepsini millet diyoruz.
28:24O millet kümesine ne kadar dahil olduğu her gün bir plebisit, biz görmüyoruz ama plebisit yaşanıyor.
28:29Her evde, o milletle devlet arasındaki bağ çerçevesinde.
28:34Şimdi burada da esasında siyasette bir iktidarın var olup olmaması konusu her gün yapılan bir plebisit gibi bir şeydir yani.
28:41Şu anda bütün güvenilir anketlerde kamuoyu aşamında %65'i iktidar gitsin ya da 60-65 arası gitsin diyorsa bu meşruiyet zeminini kaybettiği anlamına gelir.
28:54Peki ne yapmalı?
28:56Çok basit.
28:57Süratle bir erken seçime gitmesi lazım Türkiye.
29:00Süratle bir erken seçime gitme.
29:02Bu çok rahatlatır.
29:04Yani toplumsal gerilimi azaltır, tekrar ekonomide bir rahatlık getirebilir, yabancı perspektifinden bakış yapılabilir, bir tazelenirse yabancı yatırımcı tekrar gelebilir.
29:14İnsanlar ülkeye huzur ve güven duymaya başlarlar, çalışma motivasyonu artar, üniversiteler rahat eder, bilimsel çalışma tekrar bir ivme kazanabilir.
29:23Dolayısıyla Türkiye'nin süratle bir erken seçime gitmesi lazım.
29:27Hocam burada tabii değindiğiniz çok önemli bir nokta var.
29:30Meşruiyet zeminini siyasal iktidar tarafından kaybedilmesi, ekonomik problemlerin yanında bir de kamu barışına bozan bir yönü de var.
29:38Bizler de tabii bunları takip edip sizler gibi hocalarımızın kıymetli fikirlerine, analizlerine başvuracağız.
29:44Sorular için, cevaplar için, tüm yorumlarınız için çok teşekkür ediyorum hocam.
29:48İyi günler ve iyi programlar yapalım.
29:50İnşallah.
29:51Ben teşekkür ederim.
29:52Çok naziksiniz.
29:53Başarılar diliyorum.
29:54İyilikler, güzellikler diliyorum.
29:56Çok teşekkürler hocam.
29:58Evet, değerli izleyiciler, bugün de dünyadan geldik, Türkiye'ye yönelik.
30:03Bazı konuları da yine ele almaya çalıştık.
30:05Önümüzdeki günlerde yeni gelişmelerle yine karşınızda olacağız ve derinlemesine bir şekilde bu konulara bakmaya çalışacağız.
30:12Bir sonraki yayında görüşmek üzere diyelim.
30:13Hoşçakalın.