Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Meltem malum dün Netanyahu Trump'ın yaptığı basın toplantısı çok konuşuluyor biliyorsun.
00:06Orada artık İsrail'in Türkiye'de rahatsızlığı çok net bir şekilde ortaya çıkmış vaziyette.
00:14Dolayısıyla İsrail neden rahatsız?
00:16Önce bunu bir özetleyelim.
00:18Ondan sonra bir takım Ankara'nın havasına dönük mesajları anlatacağım.
00:23Şimdi 1982'deki Lübnan Savaşı'ndan sonra İsrail'in bölgede izlediği bir politika var.
00:28Lidi Sarıkan da yakından takip ediyor o süreçleri gayet iyi bilecektir.
00:32Yani etrafında küçük ve istikrarsız ülkeler olmasını tercih ediyor.
00:37Dolayısıyla bu minvalde Suriye'de de bu yeni yönetim, yeni şekillenmenin varlığını ve birliğini sürdürmesini tercih etmiyor.
00:47Suriye'yi de bölmek yönünde bir politika izlediği zaten biliniyor.
00:51İsrail basınında da sık sık bu yönde bir takım yazıların kalemi algına da tanıklık ediyoruz.
00:57Dolayısıyla diğer yandan henüz Suriye'de bu politika hedefiyle ve elbette HTS'nin başarısı sonrası kurulan yeni hükümet de henüz Ahmet Eşşara ve yönetimini muhatap almadığı, kabullenmediği de görülüyor.
01:14Türkiye ise tam ters pozisyonda.
01:16Türkiye komşusu Suriye'de toprak bütünlüğünün sağlanması, istikrara kavuşması ve güçlü olması yönünde bir hedef, bir politika izliyor.
01:27Bu kapsamda da yeni yönetime destek veriyor.
01:29Dolayısıyla İsrail bu durumu kendi cephesinden bir tehdit olarak görebiliyor.
01:34İşte o yüzden oval ofisteki görüşmede dün dedi ki Suriye'nin Türkiye dahil kimse tarafından İsrail'e saldırı için bir üs olarak kullanılmasını istemiyoruz.
01:45Ve ABD Başkanı Trump'ın bu doğrultuda ara bulucu olabileceğini işaret etti.
01:51Zaten öncesinde de İsrail'in gerçekleştirdiği Suriye'deki bir takım hava saldırıları vardı ki Türkiye'nin olası üst bölgelerine dönük bunların gerçekleştirildiği ifade edilmişti.
02:02Hemen altını çizeyim.
02:03Ankara'da konuştuğum kaynaklar çok net.
02:06Henüz Türkiye'nin Suriye'de kuracağı üslerin yeri ve kapsamı netleşmiş değil.
02:11Bunun altını çizmek lazım.
02:13Onun ötesinde oradaki etnik grupları hareketlendirme, organize etme çabaları, Rusya'yı tekrar Suriye'ye çekme gayretleri.
02:22Bazı Avrupa ülkelerinin İsrail ile Türkiye arasında gerilimi tırmandırıp oradan SDG'ye sahip çıkma çabaları net olarak okunuyor ve görülüyor.
02:31Ankara'dan yani bunlar Türkiye'nin dikkatini dağıtma, hızını kesme girişimleri olarak görülüyor.
02:37Bunu söyleyeyim.
02:37Peki ama etkisi olur mu?
02:39Hayır.
02:40Ankara Cuma günü Suriye Cumhurbaşkanı Ahmet Eşşara'yı ağırlamaya hazırlanıyor.
02:45Türkiye ile Suriye arasında bu kez çok daha somut adımlar görebiliriz.
02:50Bu yönde beklentiler var.
02:52O görüşmeyle ilgili olarak.
02:54Şimdi Netanyahu'nun üs istemiyoruz sözlerine Ankara'nın havası, tavrı ne?
02:59Biraz da onun nabzını tuttum.
03:01Buna baktığımız zaman biz gerekli gördüğümüz adımları atarız noktasında bir duruş var.
03:08Bunu çok net söyleyebilirim.
03:10Suriye'deki faaliyetler iki egemen ülke arasında yapılacak anlaşmalar kapsamında uluslararası hukuka uygun hem Suriye'nin hem de bölgenin istikrarına katkı sağlayacak şekilde olacak.
03:22Üçüncü ülkeleri hedef almak gibi bir niyet yok.
03:26Mesaj her vesileyle vurgulandı, vurgulanacak, vurgulanıyor.
03:30Yani iki egemen ülke arasında yapılacak anlaşmalar.
03:34Bunlar eğer üst kurulacaksa ve Türkiye ile Suriye'nin varacağı anlaşma kapsamında hareket edilecek.
03:42Bölgenin istikrarına katkı sağlama amaçlı ve üçüncü ülkeleri hedef almak gibi bir niyet yok.
03:48Mesajlar çok net.
03:50Bu mesajın bundan sonra da Ankara tarafından vurgulanmasını bekliyoruz.
03:54Dolayısıyla Şahra'nın Ankara ziyareti bu kez çok daha önemli.
03:58Yeni adımları dediğim gibi beraberinde getirebilir.
04:01Her şeyden evvel biliyorsunuz SDG ile Şam yönetimi arasında bir anlaşma imzalanmıştı.
04:06Ankara biraz temkinliydi o konuda uygulamayı görmek istiyordu.
04:10Henüz beklenilen bir hareketlilik yok.
04:13Bu mesele de o yüzden konuşulacak.
04:15Askeri işbirliği anlaşması bir süredir üzerinde çalışılıyor.
04:19Bir yol haritası şekillendiriliyor.
04:21Henüz dediğim gibi üst kurulacaksa nerelere kurulacak ve kapsamı ne olacak bunlar netleşmedi.
04:28Ancak Şahra ile yapılacak görüşmeler sonrası yeni adımlar gelir mi ona da bakacağız.
04:33Ama bu kez sözlü de olsa bazı mutabakatların sağlanması ve bu ziyaret sonrası hayata geçirilmesi yöndeki beklenti çok yüksek.
04:42Bunun altını çizebilirim.
04:44Sadece Suriye ile değil Irak'la da bu hafta bir temas olabilir.
04:48İşbirliği genişleyecek.
04:50O neden önemli şimdi anlatacağım.
04:51Şimdi Irak'la da dışişleri ve savunma yetkililerinin katılacağı Antalya diplomasi formu kapsamında pazar günü bir güvenlik mekanizması kapsamlı toplantı planlanıyor.
05:03Henüz netleşmedi ama pazar günü böyle bir toplantı için planlama var.
05:08Onun da altını çizeyim.
05:09Irak'la da işbirliğinin genişlemesi önemli.
05:12Sadece Irak değil sınır güvenliği ve terörle mücadele kapsamında bir platform oluşturulmaya çalışılıyor.
05:17Dışişleri Bakanı Hakan Fidan bunu açıklamıştı.
05:21Türkiye, Suriye, Ürdün, Lübnan ve Irak.
05:24Bu platform işte oradaki herhangi bir tehdit karşısında birlikte hareket edebilecek işbirliği halinde olabilecek.
05:33Fidan demişti ki hiçbir kaçakçı terör örgütü ve kriminal grup bölgede Türkiye, Suriye ve Irak hükümetlerinin toplam gücünden daha güçlü değildir.
05:43İyi niyetle bir araya gelinirse ezilmeyecek grup yok ifadesinde bulmuştu.
05:47Tüm bunlar da elbette bazı odakları rahatsız ediyor.
05:51Ama dediğim gibi Ankara atılması gereken adımlar neyse bunlar atılacak kararlılığında gerek Suriye ile iki egemen ülke olarak gerek Irak ile hem...
06:02Dışişleri Aslında açıklama şey yani dünkü açıklamaya bir net bir karşılık var sanki yani şimdi burada şey diyor Netanyahu'nun açıklamasını önümüze aldığımızda şöyle bir açıklama var.
06:13Suriye'nin Türkiye dahil herhangi bir tarafından İsrail'e yönelik bir saldırı üssü olarak kullanılmasını istemiyoruz diyor.
06:20Bir de diyor ilişkilerimiz kötüleşti diyor Netanyahu iddiası.
06:24Hani bunun bir saldırı üssü olarak Suriye'nin kullanılması meselesi var.
06:28Fakat tabii özellikle bu işte Esad yönetiminin düşüşünden sonra o bölgeden o bölgeye İsrail'in 750'den fazla hava saldırısı yaptığı biliniyor.
06:40Şimdi baktığımızda aslında bölgedeki istikrarsızlaştırıcı gücün İsrail olduğu görünüyor.
06:46Ve Trump'ın da hani ona bir uyarısı var.
06:49Makul olduğunuz sürece makul olmalısınız diyor Netanyahu'ya.
06:52Şimdi baktığımızda Türkiye'nin cevabı da gerekli gördüğümüzde sizin dediklerinize kulak asmadan,
07:00üçüncü ülkelere hedef almayarak biz adımlarımızı atacağız diyor.
07:04Aslında burada temel meseleyi ortaya koyan bir açıklama varmış gibi görünüyor.
07:09Doğru değil mi? Yani öyle değil mi? Ben mi yanlış düşünüyorum?
07:11Buradaki sanki dünkü açıklamaya bir cevap var Ankara'dan.
07:14Doğru, çok doğru.
07:16Yani şöyle genel olarak konuşalım.
07:21Doğrudan Ankara'nın resmi cevabı olarak algılanmasını istemem ama tuttuğum nabız sonucu bu çıkarımlarda bulunabiliyorum.
07:29Yani Ankara gerekli gördüğü adımları atmakta kararlı ve bunu Suriye'yle birlikte yapacak.
07:35İki egemen ülkenin yapacağı anlaşmalar, iki ülkeyi bağlar ve uluslararası hukuka uygun anlaşmalar üzerinden konuşuluyor.
07:44Hem Suriye'nin hem bölgenin istikrarına katkı sağlayacak adımlardan bahsediliyor ve üçüncü ülkeleri hedef almak gibi bir niyet yok.
07:53Bu çok net zaten.
07:54Dolayısıyla burada İsrail yarın bana bu üstlerden saldırı olur kaygısına neden kapılıyor?
08:00Az önce de bahsettiğim gibi İsrail 1982'den beri etrafında güçlü, istikrarlı, arkası sağlam ülkeler görmek istemiyor.
08:12Daha küçük, istikrarsız, rahatlıkla bölebileceği, yönetebileceği, müdahale edebileceği ülkeler görmek istiyor.
08:19Böyle bir güvenlik ve siyasi politika izliyor.
08:21Aynı şeyi Suriye'de de bekliyor şu anda.
08:24Aslında yapmaya çalıştığı da Suriye'yi bölmek ve istikrarsızlaştırmak.
08:28Bunu da Ankara her vesileyle ifade ediyor.
08:31Ve bu oyunun çok tehlikeli olduğunu ve netice itibariyle günün sonunda da esasen İsrail'e zarar verebileceğini Dışişleri Bakanı Hakan Fidan vurgulamıştı.
08:40Şimdi orada Trump'ın makul ol sözleri çok önemli.
08:44Biraz onun da nabzını tuttum.
08:46Yani bu makul olma hali ne olabilir diye.
08:50Şimdi ne olabilir?
08:52Şimdi çatışmasızlıktan bahsediliyor çünkü.
08:54Yani Türkiye ile İsrail çatışmasın.
08:56Çatışmasızlıktan bahsediliyor.
08:58Bu tabii ki ancak askeri anlamda baktığınızda nasıl olur?
09:01Teknik seviyede karşılıklı bilgilendirmeyle olabilecek bir şey.
09:05Yani örneğin hava sahasını kullanırken önden bilgi verilmesi, yapılacak faaliyetlerin önceden söylenmesi gibi gibi.
09:12Türkiye işte tam da bu amaçla Şam'da askeri ateşe görevlendirdi biliyorsun.
09:18Bu diyalogların yürütülmesi hedefiyle de askeri ateşi orada bir anlamda.
09:21Dicle burada aslında makul olma konusuna girersek, şimdi burada makul olma konusu Netanyahu açısından çok farklı.
09:31Yani nasıl farklı?
09:33Netanyahu dediğimiz kişilik aslında İsrail toplumunun radikalleşmesiyle birlikte bir şekilde iktidarda yaklaşık 20 yıldır duran bir isim.
09:42Yani bu yaklaşık 20 yıl diyorum yanlış anlaşılmasın.
09:4616-17 yıl olması lazım tam olarak baktığımızda.
09:49Şimdi duran bir isim ve bu gelinen süreçte barış anlaşması imzalayan bir başbakanı öldüren bir siyasal sistem var İsrail'de.
10:01Şimdi geldiğimiz noktada makul olma meselesine aslında şöyle bakmak lazım.
10:05Burada bir işte vadedilmiş topraklar hayali üzerinden kurulan bir düşünce yapısı var.
10:12Şu andaki İsrail yönetiminde işte İsrail'in koalisyonundaki isimlerin net olarak söylediği bir şey var.
10:22Ve burada makul olmayan kişi bugüne kadar Netanyahu.
10:26Çünkü çevresinin yaptığı saldırılar işte ülkelere, işte Lübnan'a, işte Gazze'ye, işte Mısır'da yapılan darbe sonrası yenilen süreçe dokunmaları ve bunlar üzerindeki hak iddiaları,
10:38bir şekilde Irak'taki operasyonlar, işte bir şekilde İran'a yönelik saldırı tehditleriyle baktığımızda
10:47Netanyahu'nun kafa yapısının bir şekilde bir radikallik barındırdığı görünüyor.
10:52Aslında burada makul olma ifadesi o büyük vadedilmiş topraklar hayaline de bir cevap gibi görünüyor.
11:02Bilmiyorum aynı zamanda.
11:03Yani Ankara'da aslında bununla ilgili söylemese de, söylenmese de bununla ilgili bir hava var değil mi?
11:10Bölgedeki gerçek tabloyu okuması gerektiği düşünülüyor aslında.
11:14Mesela Trump'ın dünkü basın toplantısında Suriye başlığında Türkiye vurgusu çok önemli diyeceğiz.
11:22Türkiye dışında başka bir ülkeden bahsetmedi.
11:25Türkiye'nin Suriye'deki etkinliğinden bahsetti ve bunu desteklediğini de ifade etti.
11:32Bu bence İsrail için, Netanyahu için üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir mesajdı.
11:38Yani bu konuda belki de oraya Amerika'nın desteğini almak için gitti.
11:43Ama görünen o ki o beklediği desteği alamadı bu aşamada.
11:47Trump şu anda sen de makul olursan, ben Erdoğan'la iletişimim çok güçlü, bu meseleyi çözebilirim mesajını verdi ona.
11:56İşte o makul nokta Ankara açısından nasıl okunuyor diye onu izah etmeye çalıştım.
12:01Yani bu da aslında biraz belki İsrail'in bölgedeki yeni güç dengelerini ve Suriye'nin, Suriye'nin yeni yönetiminin varlığını kabul etmesini gerektirecektir.
12:13Neden bunu söylüyorum? Bak hatırlatalım Hakan Fidan ne demişti?
12:17Suriye'de İsrail'le herhangi bir çatışma görmek istemiyoruz.
12:20Çünkü Suriye Suriyelilere aittir.
12:24Suriye Türkiye'ye ait değildir.
12:26İsrail'e ait değildir.
12:28Suriyeliler adına konuşamayız.
12:30Ancak Şam'daki yeni yönetim Türkiye gibi Suriye'nin komşusu olan İsrail'le belirli anlayışa sahip olmak istiyorsa,
12:37bu onların kendi bileceği iştir.
12:39Yani bu noktada belki İsrail'in de artık Suriye'yi bölmek yerine yeni Şam yönetimiyle bir şekilde diyalog kurması gerekebilir.
12:49Hani ne olacağını göreceğiz.
12:50Yani Netanyahu'nun kolay kolay pes etmediğini gayet farkındayız.
12:54Ama dediğim gibi dün Trump'ın verdiği mesajlar Suriye konusunda ve Türkiye'yle ilgili ifade ettiği güçlü sözler beklediği desteği bulamadığına işaret ediyor.
13:05Dolayısıyla bu saatten sonra Amerika'nın ortaya koyacağı formül ve girişimlerin ne olacağını elbette göreceğiz.
13:11Ama şunu ifade edeyim.
13:14Özetle söylemek gerekirse Ankara gereken neyse o yapılır diyor.
13:20Suriye ile iki egemen ülke olarak oturup konuşuluyor.
13:23Yapılacak anlaşmalar uluslararası hukuka uygun olacaktır.
13:27Hem bölgenin hem Suriye'nin istikrarı için yapılacaktır.
13:30Üçüncü bir ülkeyi tehdit etme, üçüncü bir ülkeye dönüp tehdit oluşturma amacı yoktur, olmayacaktır.
13:37Çok net bunlar.
13:38Ve diğer yandan tabii elbette Suriye başlığında Ankara'daki bu ihtiyatlı imserliğin sürdüğünü de söyleyebilirim.
13:45Yani bugünden yarına oradaki meselelerin çözümü de hemen en azından çözümü çok kolay değil.
13:52Bu belli, bu net.
13:53Ankara'da bunu görüyor ve yayının başında da ifade ettiğim gibi çok fazla güç odağı var.
14:01Orada bir takım farklı şekillenmelerin kendi menfaatine olduğunu düşünen,
14:06dolayısıyla güçlü, istikrarını, birliğini, bütünlüğünü sağlamış,
14:11Türkiye ile iyi komşuluk ilişkileri içerisinde olan bir Suriye'yi tercih etmeyenlere karşı bundan sonra da
14:18olası atılabilecek adımlar, olası senaryolar üzerinden de Ankara çalışmalarını yürütecektir.
14:25Ama dediğim gibi özetle şu an için en azından Netanyahu'nun girişimlerinin gayet farkında olunduğunu söyleyebilirim Ankara cephesinde.
14:35Ve bunların Ankara'nın atacağı olası adımları engelleyecek nitelikte görülmediğini de belirtebilirim.