Güven İslamoğlu ile Yeşil Doğa, bu hafta İzmir Ödemiş'teydi. Fosil yakıtlarını son 200 yıl içinde tükettik. Yenilenmesi için gereken şartlar artık yok. Olsa bile 60 milyon yıl gerekiyor. Tükenen doğal enerji kaynaklarının yerine geçecek yeni enerji kaynakları bulmak gerekiyor. Biyogaz bunlardan biri. Bakterileri, organik atıklarla besleyerek temiz enerji ve gübre elde ediyoruz. Türkiye'nin biyogaz reaktörleri Yeşil Doğa'da ekrana geldi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba Engin Bey, İstanbul'da Yeşilova programıyla yine karşınızdayız.
00:25Bugün ilginç bir hikaye ekrana getireceğiz.
00:27Arkamda dev reaktörleri görüyorsunuz.
00:30Evet yanlış duymadınız onlar birer reaktör ama membran içinde gaz var, metan gazı var.
00:36Tabi bu metan gazını hayvan gübrelerinden elde ediyorlar.
00:39Şu anda Menderes Havzası'ndayız, Ödemiş'teyiz.
00:42Burada 240 bine yakın büyükbaş hayvan var ve sadece onların beşte birinin gübreleri alınıyor, gaza çevriliyor.
00:50Arkamda gördüğünüz reaktörlerde depolanıp enerji üretiyor.
00:53Çok ilginç bir sistem, bu sistemi ekrana getirmeye çalışacağız.
00:57Aslında bu fabrikalar atıkların birer ham madde olduğunu, aslında çöp olmadığının bir göstergesi.
01:12Doğanın 60 milyon yılda oluşturduğu fosil yakıtlarını son 200 yıl içinde tükettik.
01:17Yenilenmesi için gereken şartlar artık yok.
01:20Olsa bile 60 milyon yıl gerekiyor.
01:24Tükenen doğal enerji kaynaklarının yerine geçecek yeni enerji kaynakları bulmak zorundayız.
01:29Güneş, rüzgar, su, nükleer ve biyogaz geleceğin enerji kaynakları.
01:34Bu programda temel olarak organik atıklar kullanılarak gaz üretimini sizlere göstermek istiyorum.
01:40Bu gördüğünüz balon gibi yapılar, üzeri membranla kaplı biyogaz reaktörleri.
01:45Bu reaktörlerin içinde organik atıklar var.
01:48Oksijen bulunmayan bir ortamda organik atıklardan karbondioksit ve metan gazı üretiliyor.
01:54Yani bu yapıların içinde metan gazı üreten bakteriler var.
01:58Bakterilerin besin kaynağı da organik atıklar.
02:12Bu besleme deyince sanki içinde bir canlı mı var diye besleniyor.
02:15Canlı var, bakteri var.
02:16Bakteri, o bakteriyi siz mi koyuyorsunuz içine?
02:18Bakterisi kendi kendine ürüyor.
02:20Zaten gelen dışkıların içinde de var.
02:22Onlarla birlikte kendi ortamını hazırladıktan sonra bu içeride ürüyor.
02:26Ürüdükten sonra biz mamasını verdiğimiz sürece yaşamaya devam ediyor.
02:31Bu şey yani fabrika kurulurken, ilk kuruluş aşamasında sizin koyduğunuz bir şey mi?
02:36Yoksa gelen malzemenin içinde var mı zaten?
02:38Hem gelen malzemenin içinde var hem de bir maya olarak nitelendiğimiz,
02:42laboratuvarda üretilen bir bakteriyi getirip koyuyoruz.
02:45Ondan sonra, o başlangıçtan sonra diğer reaktörlerin hepsini tek tek bu şekilde doldurup devam ediyoruz.
02:50O zaman biz birçok malzemeyi, bu tür ham maddeyi de sokağa atıyoruz, çöpe atıyoruz.
02:54Yani hiç kullanmıyoruz aslında büyük bir enerji kaynağı.
02:57Kesinlikle öyle.
02:59Aslına bakarsanız çok rahat 80 litrelik bir bidonda da bunu siz dışarıda bu şeyi kopyalayarak yapabilirsiniz.
03:06Metan gaza elde edebilirsiniz ve ocakta da yakabilirsiniz bunu.
03:16Çift katlı.
03:17Çift katlı bunlar.
03:18Üstündeki devamlı %100 şişik duruyor.
03:21İçinde bir membran daha var.
03:22Gaz oluşumu oldukça.
03:24İçindeki şişiyor.
03:25Onun oranına göre de, direkt zaten seviye ölçerleri var.
03:29Onun oranlarına göre de gazları alınıyor.
03:32Yani şu anda bu tepeler şişik, içinde dolu olduğunu gösteriyor.
03:35Evet bu tepeler, ikinci membran hava kompresörüyle şişiriyoruz.
03:38İçindeki de metan gazıyla şişiyor.
03:41Belli gözetleme delikleri var.
03:43Fiziksel de gidip bakabiliyorsunuz.
03:45Ya da ekrandan da direkt görebiliyorsunuz.
03:47O beton olmasa, sadece balon olsa uçar gider herhalde.
03:50Şimdi şöyle, onun değişik bir şeyi var.
03:53Gene reaktörler var.
03:54Kapalı ama başka bir yerde balon olarak var.
03:58Tamamı balon.
03:59Gazı hatlarla tanktan alıyorsunuz, balona aktarıyorsunuz.
04:03Balondan basınçlandırıp.
04:04Adı niye reaktör?
04:07Reaktör aslında Almanca'dan gelen bir şey.
04:09İçinde bir reaksiyon gerçekleştirilen yer oluyor.
04:14Aynen.
04:27Yalnız bu şey membran dediniz de, yırtılır mı?
04:32Yok yırtılmaz, bu dayanıklı.
04:34Dayanıklı.
04:34İki katlı çift yapışkanlı oluyor bunlar.
04:36Kolay kolay, sağlıklı yani.
04:38Burada avucu mavucu var, biri buraya ateş eder mi?
04:41O yüzden dedim.
04:42Zaten bu bölge yasak bölge, biz de takip ediyoruz.
04:45Jandarmayla zaten iletişim halindeyiz.
04:46Ama öyle bir şey yaşanmadık bugüne kadar.
04:48Olursa da zaten direkt ihbar ediyoruz açıkçası.
04:51Çünkü tam ormanın ortasında sınırda, o yüzden dedim.
04:53Geliyor, avcılarımız geliyor.
04:55Geliyor mu?
04:55Bizden geçemedikleri için kalıyorlar bu tarafta.
04:57Kalıyorlar.
05:02Biyogazın elde edilmesi, organik maddelerin ayrıştırılması olduğu için
05:06en temel madde olarak bitkisel atıklar ve hayvansal gübreler kullanılıyor.
05:12Özellikle de hayvansal gübreler.
05:14Biyogaza dönüşüm sırasında fermante olarak daha da yararlı bir hale geldiği için
05:19kullanımları oldukça yaygın.
05:26Nefis bir koku var.
05:291800 metre küp.
05:311800 metre küp, 6 metre derinliği var.
05:34Toplamda 1800 metre küp hacme sahip.
05:37Günlük gelen çiftliklerden toplanan ürünler burada depolama alanına alınıyor.
05:41Daha sonrasında proses yardımıyla içerideki silolara, yani reaktörlerimize beslemeler yapılıyor.
05:47Arkanızda görmüş olduğunuz bir Premix cihazımız var bir de.
05:49Bitkisel atıkları işlemek için.
05:51Mesela onun önünde bir X0 cihazımız var.
05:53O da aynı şekilde büyük parçalı pancardır, işte patates gibi ürünleri daha küçük hale getirip
05:59Premix de yardımıyla sıvı ürünle elimizde oluşturduğumuz katürünü birbirine karıştırıp
06:03içeriye belli oranlarla dozajlamaya yarayan cihazlarımız.
06:07Bunlar sayesinde içeride, reaktörde besleme yapılaraktan metan kalışımını elde etmiş oluyoruz.
06:13Şimdi buradakinde bu bir bulamaç herhalde değil mi?
06:16Evet bulamaç. Bunun içinde peynir altı suyu, mezbaatık işkembeleri, normal hayvan gübresi,
06:21onun gibi atıklar var.
06:22Biz bunları laboratuvarımızda da inceleyip, analizlerini yapıp istediğimiz oranda elde edip
06:26içeriye mama gibi takviyelerde bulunuyoruz.
06:28İçeride belli bir sıcaklık ortamda ve karıştırma yaparaktan gaz elde ediyoruz, metan gazını elde ediyoruz.
06:34Gördüğünüz balonların altında da metan gazını depolayıp daha sonra da korgan motorlarını da yakıyoruz zaten.
06:38Yani motorlar direkt mesela şöyle söyleyeyim, korgan motorlar metanlarla çalışan bir motor.
06:43Normal bizim dizel araçlarımız gibi ya da LPG'li araçlarımız gibi bir generatörlerimiz var burada.
06:48Onlar da bu metanı, üretmiş olduğumuz metanı orada yakıyoruz.
06:52Yaktıktan sonra da zaten mekanik enerjisi, elektrik enerjisi, trofolarla güçlendirip
06:56otuz dört buçuğa dolaşıyoruz.
07:05İçeride inanılmaz bir gürültü var.
07:06İçeride beş tane dizel motor var.
07:09Bunu şeye benzetebilirsiniz, yani Titanic gemisinin motorlarına benzetebilirsiniz.
07:14Koca motorlar arkada bir pervaneyi çeviriyor.
07:17İşte çevrilen pervane bir dinam olarak düşünülüyor ve elektrik üretmeye başlıyor.
07:22Devasa beş tane motor var.
07:24Bu motorlar da çevrilen pervaneyi çeviriyor.
07:27İşte çevrilen pervane bir dinam olarak düşünülüyor ve elektrik üretmeye başlıyor.
07:31Devasa beş tane motor var.
07:33Buradaki gelen gaz o motorları çalıştırıyor.
07:37Onlar döndükçe barajlardaki gibi dinamayı döndürüyor ve elektrik üretmeye başlıyor.
07:42Gördüğünüz gibi de buradan, buradan nerelere gidiyor?
07:47Şu anda konaklı trey hakkına bağlıyız biz.
07:50Burada çıkan elektrik ne kadarlık bir konutu bir günlük ihtiyacını karşılıyor?
07:56On bin konutun ihtiyacını karşılayabilecek şekilde.
07:59Bir günlük, bir günlük, dördünlük.
08:04Biogaz birçok açıdan doğal gaza benzetilebilir.
08:07Aralarındaki en büyük fark biogazın yenilenebilir enerji olması
08:12ve üretiminden sonra arta kalan kısmının verimli bir tarım gübresi olarak kullanılabilmesi.
08:21Bu biogaz çıktısı sıvı gübrenin katı kısmı oluyor.
08:25Nereye veriyorsunuz bunu?
08:27Bunu kırıyoruz. İki milim elektrikle kırıyoruz kırıcılarda.
08:31Ondan sonra granül katı gübrenin içine katıyoruz.
08:34Bu gübre mi oluyor?
08:36Gübre oluyor. Bu katı fermante gübre kompostlaştırmış, kurutulmuş.
08:39Yani enerji olarak kullandığınız maddeyi hala kullanmaya devam ediyoruz.
08:44Hala kullanmaya devam ediyoruz ve yüzde yüz yararlı bir şekilde.
08:47Organik maddesi çok yüksek, yüzde seksen bunun.
08:50Bunu tekrar toprağa kazandırmak için biz işlemeye devam ediyoruz.
08:54Son zamanlarda tarım toprağımız çok zengin diyorlar.
08:57Ben de çok zengin olmadığını iddia edenlerdenim. Siz ne diyorsunuz?
09:00Aslında topraklarımız çok zengin ama artık öyle bir hatta geldi ki zenginliğini kaybetmeye başladık.
09:05Biz de firma olarak bunu eski zengin haline tekrar kazandırmaya çalışıyoruz.
09:11Çünkü toprağın fül arasında organik maddeler yüzde beş olması gerekiyor minimum.
09:16Bitkiyle toprak arasındaki o bağlantıyı sağlamak için.
09:19Ama Türkiye'deki topraktaki organik madde yüzde bir ve altında.
09:24Biz bunu burada gördüğünüz katı fermento gübreyle, organik granül gübreyle, organeminer gübreyle
09:30toprağın organik maddesini hem arttırıyoruz hem bitki besin maddesini veriyoruz.
09:34Hem de organik maddesi arttıktan sonra topraktaki çözülmemiş olarak kalan içerikleri bu gübreyle birlikte çözerek
09:43bitkilere tekrar kazandırıyoruz ve toprağın kalitesini de arttırmış oluruz bu şekilde.
09:47Yani bu kimyasal gübre olmuyor.
09:49Hayır bu tamamıyla yüzde yüz organik bir gübre şu an.
09:52Yani organik gübre dedikleri bu gübre mi?
09:54Evet, organik gübre, katı organik gübre bu.
09:56Yani bunu attıktan sonra toprakta bu yaşamaya da devam edecek.
09:59Aynen öyle, yüzde beşin altına düştüğünde bakteri çalışması duruyor, yavaşlıyor.
10:05Siz bunu nemlendirirseniz yani topraktaki nemi aldığı anda toprakta çalışmaya devam ediyor.
10:12Bitki de buradaki canlılığı ve organik maddenin artışıyla bitki besin maddelerini makro, mikro ve iz elementleri
10:19daha kolay bir şekilde alarak hızlı bir şekilde büyüyor, daha iyi verim veriyor.
10:23Gördüğünüz gibi çok ilginç atık olarak tabir ettiğimiz o ham maddenin nasıl enerjiye,
10:30tekrardan gübreye, organik maddeye, yeniden çalışmaya, yeniden doğaya dönmeye,
10:35dengedeki yerini almaya nasıl devam ettiğini güzel bir örneği.
10:40Çünkü bu tekrar hayvana gidecek, hayvandan tekrar gelecek, buraya gelecek bir dönüşüm olacak.
10:46Kesinlikle.
10:47Bir sirkülasyon olacak.
10:49Bizim mottomuz şu, topraktan aldığımızı tekrar toprağa kazandırıyoruz en iyi şekilde, en yararlı şekilde.
11:10Hava bir açıyor, kapatıyor, yağıyor. Değişik bir güne geldik.
11:13Bu yol boyunca sağlı solu onlarca hayvan çiftliği var.
11:17Ve şu anda 260 bine yakın hayvanın olduğu söyleniyor bu havuzada.
11:23Küçük Hollanda diyorlarmış buraya.
11:24O yüzden de burada inanılmaz bir atık çıkıyor, hayvan atığı çıkıyor.
11:28Hayvanın her türlü atığı çıkıyor.
11:30O atığı değerlendirmek için gelip bu fabrikayı buraya kurmuşlar.
11:35Şimdi bir tane teşhise gidiyoruz.
11:37Bu fabrikaya gübre sağlayan teşhise gidiyoruz.
11:41Onlarla sohbet etmek istiyorum.
12:01Biraz sonra sağımdan sonra çıkarlar, yemlerini yerler.
12:04Yemlerini yedikten sonra yatağa geçtikleri zaman sıyırıcılara ben basarım.
12:08Ondan sonra kilidin arkasındaki beton bölgedeki gübre, gübre çukuruna düşüyor.
12:14Daha önce gübreyi ne yapıyordunuz?
12:16Gübreleri genelde tarlalara belli bir yere bırakırlar.
12:20Orada yanmasını sağlarlar.
12:22Yani güneş ışığına maruz bırakıyorlar.
12:24Ondan sonra tarlalarını dağıtıcı makineler eşliğinde dağıtıyorlar.
12:28Siz nasıl yapıyorsunuz?
12:29Ben direkt biyogaza veriyorum.
12:32Onlarla görüştüğümde de, biyogazla görüştüğümde de hayvanların alabileceğimiz gübre kalitesi olması lazım dediler.
12:38Nedir o gübre kalitesi?
12:40Biyogazın istediği toprak istemiyorlar.
12:42Beton altlık istiyorlar.
12:44Diğer başka kimyasal ürünlerin gübre çukuruna dökülmesini, çünkü sağmanelerde makinelerin temizliği için alkali asit kullanılıyor.
12:52Onların olmasını istemiyorlar gübrenin içerisinde.
12:55Size ne kadar büyük bir kazanç oluyor mu?
12:57Yoksa atıklarınız mı değerlendiriliyor?
12:59Atacak bir yer bulabiliyor musunuz?
13:01Böyle bir yer olmasa ne yapacaksınız?
13:03Bizim için en önemli, benim için aslında atıkların değerlendirilmesi.
13:06Ama ileriki süreçte belki bu bize kompost gübre olarak da dönebilir.
13:10Yol boyu gelirken her tarafta hayvan çiftliği gördüm.
13:13Çok fazla hayvan çiftliği var burada.
13:15Yeni mi oldu yoksa eskiden beri var mıydı?
13:17Niye bu kadar buraya yığıldı kaldı?
13:19Daha önceden burada tütün ve pamuk yapılıyordu.
13:21Tütün ve pamuk üretimi durduktan sonra insanlar hayvancılığa yönelmeye başladılar.
13:25Ödemişte parçalı araziler var.
13:27Yani küçük aile işletmeleri.
13:29Küçük dediğim bu 10 sağmaldan başlar.
13:31Yani 8-3 sağmallık işletmemiz de var bir tane ödemişte.
13:34Araziler değerlendirmek için hayvancılığa döndüler.
13:43Fransa 710 biyogaz tesisiyle Avrupa lideri.
13:46Fransa'yı 242 tesisle Almanya izliyor.
13:49Bu iki ülkenin arkasından 106 tesis ile Türkiye ve İtalya geliyor.
13:54Avrupa Birliği'nin yeşil enerjiye geçiş politikaları nedeniyle tüm dünyada biyogaz tesislerinde önemli bir artış var.
14:01Çünkü Avrupa Birliği artık sadece yeşil enerji ile üretilen sıfır emisyona sahip ürünleri alıp tüketmek kararı aldı.
14:08Biyogaz da %100 yenilebilir temiz bir enerji.
14:13Çok hoş olmayan görüntüleri ekrana taşıdık ama taşımak zorunda idik.
14:17Gördüğünüz gibi atık çöp değildir.
14:20Atık ham maddedir, atık enerjidir.
14:22Bunu ekrana getirmeye çalıştık.
14:24Doğadan aldığımızı doğaya geri vermek zorundayız.
14:27Bu canlara veriyoruz.
14:29Onlar bizi besliyor.
14:31Besledikten sonra dışkılarını dışarı çıkartıyorlar.
14:33Tekrar işliyorsunuz onu.
14:35İşledikten sonra o vücudun dışarı çıkartıyor.
14:38Dışkılarını dışarı çıkartıyorlar.
14:40Tekrar işliyorsunuz onu.
14:42İşledikten sonra o bize enerji veriyor.
14:44Tekrar doğaya veriyorsunuz.
14:46Doğa bize veriyor.
14:48Doğanın verdiğini tekrar bu hayvanlara yediriyorsunuz.
14:50Bu bir döngü.
14:52Bu zinciri kırmamak gerekiyor.
14:54Bu hafta bu hikayeyi ekrana taşımaya çalıştık bu arkadaşlarımızla beraber.
14:56Haftaya bir başka yerde bir başka hikayede buluşmak üzere.
14:59Hoşçakalın.
15:09Veteriner Hekim
15:10Abdullah ŞAH