Anadolu'nun düşman işgalinden kurtarılmasının ardından TBMM'nin 29 Ekim 1923'te cumhuriyeti ilan etmesiyle Türkiye tarihinde yeni bir sayfa açıldı, "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir" sözü de devlet yönetiminde yerini aldı.
https://haberglobal.com.tr/gundem/turkiye-cumhuriyeti-101-yasinda-390577
https://haberglobal.com.tr/gundem/turkiye-cumhuriyeti-101-yasinda-390577
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet, bugün cumhuriyetimizin 101. yılı, Atatürk'e ve silah arkadaşlarına ne kadar şükür etsek, teşekkür etsek, minnet duysak azdır.
00:10Bize özgürce yaşamayı, bu topraklar üzerinde özgürce yaşamayı armağan ettiler ve her gün değerini bilmemiz gerekiyor.
00:20Zaten sadece bayramlarda değil, her gün biliyoruz.
00:24Her nefes aldığımız an bu ülkenin hiç de kolay kurulmadığını bilmemiz ve hatırlamamız gerekiyor.
00:31Evet, zaten onu da biliyoruz.
00:33Yani hiç kolay kurulmadı ve rahat yaşayabilmek de tabii ki çok büyük özgürlük, özgürce yaşayabilmek çok büyük bir armağan.
00:42Evet, şimdi Türkiye'nin doğum günü bugün.
00:45Cumhuriyetimiz 101 yaşında.
00:47Türkiye'nin tarihini değiştiren bugüne nasıl gelindi?
00:51Bir izleyelim.
00:551923 yılının 29 Ekim'i, günlerden pazartesi.
01:06Akşam saat 20.30, 158 vekil Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında.
01:12Daha 16 gün önce başkent ilan edilmiş Ankara.
01:15Az sonra ulusun kaderinin değiştirdiği ana ev sahipliği yapacak.
01:19Yaşasın Cumhuriyet sesleri ve alkışlarla.
01:25Teşkilata esasiye kanununun yani anayasanın ilk maddesi gayet açık ve netti.
01:30Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir.
01:33Türkiye devletinin yönetim şekli cumhuriyettir.
01:36Meşruiyetini ve gücünü milletten alan yeni bir devlet kurulmuştu.
01:40Bugüne gelmek, cumhuriyeti ilan etmek çok değil, 5 yıl öncesinde düşü bile kurulmayacak öksüz yetim bir umuttu.
01:551918 yılının sonu Osmanlı İmparatorluğu 1. Dünya Savaşı'ndan mağlup ayrıldı.
02:02Mondros Ateşkes Antlaşması'yla İstanbul'dan İzmir'e, Urfa'dan Antalya'ya memleketin neredeyse her karışı işgal edildi.
02:10Boğazların hakimiyeti, yeraltı kaynaklarının kullanımı, ordu üzerindeki emir yetkisi bile itilaf devletlerine devredildi.
02:19Memleket bu haldeyken bir vapurla İngiliz işgali altındaki Samsun'a çıkıp oradan kurtuluş ateşini yakmak,
02:27daha yarasını saramamış bir ulusu bağımsızlık rüyasına inandırmak,
02:31yokluklar, imkansızlık içinde o düşman bayraklarının her birini tek tek söküp destanlar yazmak, imkansızlığı başardılar.
02:41İşgal altında kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti 25 Ekim 1923'te istifa etti.
02:48Bu bunalım Mustafa Kemal'e cumhuriyeti ilan etmek için beklediği fırsatı vermişti.
02:5328 Ekim akşamı İsmet Paşa, Fethi Bey, Kazım Paşa, Kemalettin Sami Paşa gibi arkadaşlarını Çankaya Köşkü'nde ağırladı.
03:01Efendiler yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz dedi.
03:05Tüm gece İsmet Paşa'yla birlikte 1921 Anayasası'nın bazı maddelerini değiştiren kanun teklifini hazırladı.
03:1229 Ekim sabahı halk fırkasını topladı.
03:15Kabine değişikliği için yapılan görüşmeler de çıkmaza girilmişti.
03:19Meselenin çözümü için Mustafa Kemal Paşa görevlendirildi.
03:22Bir saat izin istedi paşa.
03:24O bir saatin sonunda kürsüye çıktı.
03:26Yönetim biçimi cumhuriyet olduğu takdirde hükümet bunalımlarının yaşanmayacağını
03:32söyledi.
03:33Bunun için rejimin değişmesi gerekiyor dedi.
03:36Anayasa değişikliği teklifini sundu.
03:46Teklifin önce bütünü sonra maddeleri tek tek okunarak kabul edildi.
03:51Saat 20.30'du.
03:52Hemen ardından cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi.
03:55Toplantıda hazır bulunan 158 milletvekilinin oyuyla Gazi Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti'nin
04:01ilk cumhurbaşkanı seçildi.
04:03101 yıl önce saatler 20.45'i gösteriyordu.